E: Verslavingszorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Verslavingszorg

edition.thiememeulenhoff.nl

Inhoud

• Lesdoelen
• Verslavingen (waaronder symptomen en oorzaken)
• Ontwenningsverschijnselen
• Hoe ontstaat een verslaving?
• Verslavingszorg
• Fasen van herstel
• Een aantal vragen 
• Terugblik lesdoelen
• Volgende les
• Literatuur

Lesdoelen

• Aan het eind van deze les:
• Kun je in eigen woorden benoemen wanneer er sprake is van een verslaving;
• Kun je minimaal 3 verschillende symptomen van een verslaving benoemen;
• Kun je het begrip verslavingszorg in eigen woorden uitleggen

Verslavingen..
Wat weet je al? Waar denk jij aan?

Wat is een verslaving?

Een definitie van verslaving:

"We spreken van verslaving
wanneer het gebruik iemands leven
dusdanig negatief beïnvloed
dat het onhandelbaar wordt."

Wat valt je op in het filmpje?

Wanneer is er sprake van een verslaving?

• Niet meer zonder een middel kunt, lichamelijk of psychisch
• Steeds meer nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken
• Ontwenningsverschijnselen krijgt als je niet gebruikt
• Probeert te stoppen maar het lukt niet

Hoe kun je zien dat er sprake is van een verslaving?

Symptomen verslaving

• Verlies van controle over het gebruik 
• Stemmingswisselingen en irrationeel gedrag (zonder je verstand te gebruiken)
• Kan voorkomen:
  - pijnlijke/rode ogen               - onregelmatige ademhaling
  - misselijkheid                           - verwijde of vernauwde pupillen
  - trillende handen                    - jeukende of lopende neus

Hoe ontstaat een verslaving?

• Geleidelijk  in fasen

1. Experimenteerfase
2. Sociaal gebruik
3. Schadelijk gebruik / misbruik
4. Verslaving

Oorzaken verslaving

• Genetische aanleg (40 tot 60% meer kans op verslaving)
• Psychische stoornis (waaronder depressie en bipolariteit)
• Omgeving: relatieproblemen, rouw, werkeloosheid, misbruik, geweld, financiën, verslaafde vrienden
• Biologisch: genotsgevoel (dopamine). Hersenen en lichaam hunkert naar meer 

Ontwenningsverschijnselen 

• Hunkering
• Depressie
• Rusteloosheid
• Gapen
• Zweten
• Kippenvel  
• Trillen

Verslavingszorg

• Gespecialiseerde vorm van geestelijke en lichamelijke gezondheidszorg
• Samenwerking met meerdere disciplines
• Sociaal-maatschappelijke functie
  
• Gedragsverandering en behandeldoelen
  

Fasen van herstel

1. Symptomatisch herstel:
   gericht op stoppen gebruik
2. Functioneel herstel:
   gericht op participatie
3. Persoonlijk herstel:
   gericht op versterken regie/doel
   in het leven

Een aantal vragen:

Wat wordt er bedoeld met verslaving?

1. Het lichaam is gewend geraakt aan de werking van het genotsmiddel
2. Niet alleen het lichaam, maar ook de geest kan afhankelijk worden van het genotsmiddel
3. Als je verslaafd bent zie je er altijd uit als een junk of zwerver

Een verslaving kan erfelijk belast zijn.

1. Feit
2. Fabel

Wat houdt intoxicatie in?

1. Vergiftiging
2. Gewenning
3. Ontwenning
4. Shock

Wat zijn ontwenningsverschijnselen?

1. Symptomen die optreden na het gebruik van een middel
2. Symptomen die optreden bij een intoxicatie
3. Symptomen die optreden als het middel niet gebruikt wordt
4. Symptomen die optreden bij gewenning

Kunnen slaapmiddelen verslavend zijn?

1. Ja
2. Nee

Wat is GEEN herkenbaar gedrag bij een verslaving?

1. vaak aan drank en/of drugs denken
2. gebruik om beter te kunnen functioneren
3. gebruik om stemming te veranderen
4. veel water drinken, door de hele dag

Hoe kun je iemand met een verslaving begeleiden?

1. Zeggen wat hij/zij moet doen
2. Diegene dwingen om in behandeling te gaan
3. Motiveren
4. Iemand rust geven en niks laten doen

Een middel als heroïne heeft zo'n krachtig effect dat gebruikers er direct verslaafd aan kunnen raken.

1. Juist
2. Onjuist

Mensen met ADHD hebben een verhoogd risico op verslaving.

1. Juist
2. Onjuist

Terugblik lesdoelen

• Aan het eind van deze les:
• Kun je in eigen woorden benoemen wanneer er sprake is van een verslaving;
• Kun je minimaal 3 verschillende symptomen van een verslaving benoemen;
• Kun je het begrip verslavingszorg in eigen woorden uitleggen

Hoe goed kun je de lesdoelen beantwoorden?

😒🙁😐🙂😃

Opdracht

Ga met elkaar in gesprek over de volgende twee stellingen:

• Verslaving is een keuze, had je maar niet zoveel moeten drinken/snuiven enz..
• Mensen die verslaafd zijn hebben een zwak karakter

Literatuur

• Collectie 3/4 2020 - Zorg specifiek - Thema: Geestelijke gezondheidszorg
  Leerpad: Herstelondersteunende zorg (niv. 3: 12, niv. 4: 13)
• https://helpmijndierbareisverslaafd.nl/verslaving/ 
• https://www.tactus.nl/