afronden 4.5 - UL 4.6 (2VWO)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Alleen een markeerstift op tafel

• Kijk zelf na of er goed is nagekeken.
• Lees de vraag en je antwoord als je een vraag dus fout had. 
• het ik iets fout gerekend, wat wel goed is, omcirkel dan jouw antwoord. 

planning:

1 = PW thema 3 bespreken

2 = leerdoelen + uitleg 4.6

3 = huiswerk opgeven voor volgende les + 

4 = maken van deze opdrachten

leerdoelen 4.6

1. Ik kan benoemen hoe je wensen en grenzen kunt bewaken en respecteren in een seksuele relatie.
2. Ik kan enkele soa´s benoemen en uitleggen hoe je die kunt voorkomen. 
3. Ik kan enkele methoden voor geboorteregeling noemen en hun werking uitleggen. 

Praten over grenzen en wensen!

Grenzen en wensen

Wensen: dingen die je wel fijn vindt, die je graag zou willen op het gebied van seks. 

Grenzen: dingen die je niet wilt doen op het gebied van seks. 

Per persoon verschillen wensen en grenzen. Bewaken en respecteren hiervan:

- Praat met elkaar over wat je wel en niet wilt.

- Laat zonder woorden merken wat je wel of niet wilt.

- Zeg het duidelijk als je iets niet wilt. Zeg dat de ander moet stoppen.

- Doe niks tegen je zin, en doe ook niks wat de ander niet wil. 

Een gezonde seksuele relatie:

- Jullie willen het allebei.
- Jullie zijn gelijkwaardig.
- Jullie hebben respect voor elkaar.
- Jullie vertrouwen elkaar.
- Jullie zeggen het eerlijk als je iets niet                                                                       wilt      of juist wel.....

• Bij een voetmassage kunt je heel goed bij elkaar aanvoelen waar de wensen en grenzen liggen en elkaar zo leren kennen, zonder meteen op seksueel gebied uit te moeten komen. 
  

iemand maakt seksuele opmerkingen of verricht seksuele handelingen, terwijl jij dat niet wilt. 

Seksueel overschrijdend gedrag;

Wat betekent dat?

Er zijn verschillende vormen van seksueel overschrijdend gedrag:

• ongewenste intimiteiten:
• Iemand raakt je aan terwijl je dat niet wilt of iemand maakt ongewenst seksuele opmerkingen.
• Seksueel geweld:
• Iemand dwingt je je tot seksueel contact:
• Aanranding:
• Iemand wordt gedwongen seksuele handelingen te verrichten.
• Verkrachting:
• Ongewenst binnendringen van het lichaam. 

Incest:

Aanranding of verkrachting door een familielid.

Online seksueel geweld

Grooming:

• Een volwassene probeert online seksueel contact met kinderen of jongeren te krijgen. 
• Een groomer is een online kinderlokker die zich vaak voordoet als iemand van dezelfde leeftijd als het kind of de jongere;
• een groomer probeert je vertrouwen zo te winnen.
• Ook kan een groomer je proberen te chanteren met foto´s of informatie die ze van je weten. 

victim blaming

Dit betekent dat een slachtoffer de schuld krijgen van het seksueel misbruik. 

Victim blaming maakt verwerken van seksueel geweld onterecht moeilijker voor het slachtoffer. 

Natuurlijk is het nooit de schuld van het slachtoffer dat seksueel geweld heeft plaatsgevonden: de dader is schuldig!

Te maken gehad met seksueel geweld of heb je hier vragen over?:

www.centrumseksueelgeweld.nl

www.helpwanted.nl

huisarts

Victim blaming 

Veel slachtoffers van seksueel misbruik
(1 op de 4 vrouwen en 1 op de 3 mannen) 

geeft niet aan dat ze seksueel misbruikt zijn 

vanwege victim blaming.

Wat zou dat betekenen denk je?

SOA;

Geslachtsziekten

ziekteverschijnselen

hoe te voorkomen

soa´s

Ziekten die je alleen kunt krijgen via intiem                            lichamelijk contact met een besmet persoon.

Met een soa-test kun je erachter komen of je een soa hebt;

- onderzoek van urine of bloed of een uitstrijkje van vagina,           

   anus of keel.

- Een soa-test is onder de 22 jaar gratis bij de GGD. 

Je kunt géén soa oplopen door een vies toilet of door te drinken uit het glas van een ander. 

De ziekteverwekkers van       soa´s gaan buiten het lichaam van een mens namelijk snel dood. 

Chlamydia 

• Dit is de meest voorkomende soa in Nederland. 
• Het wordt veroorzaakt door een bacterie (tijdig behandelbaar met antibiotica)
• Vaak merken besmette personen niets van de besmetting, maar kunnen ze chlamydia wel overdragen op mensen met wie ze seksueel contact hebben. 
• Onbehandelde chlamydia kan leiden tot ontstekingen in de eileiders of bijballen. Vrouwen kunnen daardoor onvruchtbaar worden. 

HPV  

Er bestaan verschillende typen en bijna iedereen krijgt ooit een HPV-infectie. Bijna altijd ruimt het lichaam dit virus netjes op. Af en toe blijft het virus in het lichaam en kan verschillende soorten kanker veroorzaken.

Veroorzaker:

• zeer besmettelijke humaan papillomavirus

Klachten: 

• meestal geen klachten
  
• soms: genitale wratten 
• vooral bekend als veroorzaker van baarmoederhalskanker (en kankers aan penis, vagina, anus, mond).

Besmetting:

• door seks (veilig of onveilig); door contact van penis met vagina of anus;
  door beffen of pijpen. 
• >80% raakt besmet.

 Inenting tegen HPV

Voor HPV bestaat een vaccinatie.

De vaccinatie beschermt tegen de meest gevaarlijke typen van het virus.

Deze vaccinatie is onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma en wordt gratis aangeboden aan alle jongens en meisjes in het 10de levensjaar. 

soa voorkomen

Als je seks met iemand hebt, weet je vaak niet zeker dat deze persoon geen soa heeft.

Om een soa te voorkomen, moet je ervoor zorgen dat er geen contact tussen geslachtsorganen, mond of anus is. 

Dit kan door het gebruik van een condoom bij geslachtsgemeenschap en het gebruik van een beflapje tijdens het beffen. 

anticonceptie

Geboorteregeling betekent dat een man en vrouw samen bepalen of zij een kind willen of niet. 

Als ze dat niet willen, kunnen ze een voorbehoedsmiddel of anticonceptiemiddel gebruiken om een zwangerschap te voorkomen. 

anti betekent ´tegen´                conceptie betekent ´bevruchting' 

(mannen)condoom 

• bij erectie om de penis schuiven
• vangt het sperma op:
• hierdoor geen sperma in vagina;
•  Je voorkomt dan een bevruchting
• beschermt ook tegen geslachtsziekten
• gemakkelijk te gebruiken 
• (wel seks onderbreken om om te doen)
• goedkoop EN betrouwbaar
• gebruik alleen met veiligheidskeurmerk
• let ook op de houdbaarheidsdatum
• funcondooms zijn voor grap(=betrouwbaar)

- Gebruik een condoom maar 1 x 

- na gebruik controleren op lek geraakt zijn

- knoop erin en in de vuilnisbak 

  (niet de WC!)

Condoom practicum = volgende m jkn m roulatiepracticumles!

Hoe wordt de condoom precies gebruikt?

Vrouwencondoom

Een speciaal soort condoom dat in de vagina wordt gebracht.

Het inbrengen kan enkele uren voor de seks gebeuren, zodat je de seks niet hoeft te onderbreken.

Ook betrouwbaar tegen soa en zwangerschap. 

Ook maximaal 1x gebruiken.

Hormonale anticonceptie; 

De (anticonceptie)pil

De meeste soorten anticonceptie worden door de vrouw gebruikt en zorgen met behulp van hormonen dat een zwangerschap wordt voorkomen. 

• Hormonen in de pil zorgen ervoor dat er geen eicel vrijkomt (geen ovulatie). 
• De hormonen maken het slijm in de baarmoederhals dikker, waardoor zaadcellen er minder goed doorheen kunnen. 
• De hormonen hebben invloed op de baarmoederwand, waardoor een bevruchte eicel zich niet kan innestelen. 
• beschermt niet tegen soa.

Hormonale anticonceptie; 

De (anticonceptie)pil

• Zeer betrouwbaar voorbehoedsmiddel (bij juist gebruik);
• Dagelijks 1 pil; 3 weken wel, 1 week niet. In stopweek lichte menstruatie. 
• Niet beschermd meer bij pil vergeten, diarree, overgeven. 
• Soms voorgeschreven bij meisjes/vrouwen met een erg pijnlijke of onregelmatige menstruatie. 
• Eerste keer gebruiken moet met recept van huisarts.
• kan bijwerkingen geven; hoofdpijn, misselijkheid, sombere gevoelens, tussendoor bloedverlies. 

Onbetrouwbare manieren van geboorteregeling

• Periodieke onthouding: menstruatiecyclus bijhouden. Dan geen geslachtsgemeenschap in de vruchtbare periode.                                   omdat je niet precies kunt vaststellen wanneer de ovulatie plaatsvindt. 

• Coïtus interruptus =  onderbroken geslachtsgemeenschap voor zaadlozing. = Niet betrouwbaar, omdat er in voorvocht ook al zaadcellen kunnen zitten. 

= Niet betrouwbaar, 

Ongewenst zwanger door pil vergeten of gescheurd condoom?

Hierdoor kan ze (ongewenst) zwanger worden. Wil ze dit niet, kan ze maatregelen nemen om zwangerschap te voorkals omen of af te breken:

morning-afterpil:

- grote hoeveelheid hormonen

- binnen 3 dagen na seks slikken

- voorkomt eisprong 

- voorkomt innesteling

- zonder recept bij drogist en apotheek

abortus:

- bij onbedoeld zwanger

- (mag ook bij medische redenen)

- wijze van abortus is afhankelijk         van hoelang de vrouw al zwanger is. 

Zeker weten of je als vrouw (nog) zwanger bent;

zwangerschapstest doen;

vrouw plast over stick, deze meet hormonen en geeft aan of je zwanger bent of niet. 

Nog vragen over deze leerdoelen?

Ga aan de slag met het maken van:

•  maak ONLINE van basisstof 4.6
• opdracht 1  t/m 4 + 6 t/m 10   

Wat niet af is in de les, wordt automatisch huiswerk voor de volgende les.