Par. 4.4 Economische wereldcrisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Tussen de oorlogen

1918-1939

H4 par. 4 Economische wereldcrisis

 

Fordjes worden aan /op de lopende band gemaakt:

"Any customer can have a car painted any colour that he wants so long as it is black (elke klant kan een auto krijgen in de kleur die hij wil, zolang het maar zwart is."

Met behulp van de lopende band slaagde Ford erin iedere 93 minuten een nieuwe auto te produceren. Ongekend voor die tijd. Onbegrijpelijk vonden buitenstaanders het dat Henry Ford op een dag de lonen van zijn arbeiders verdubbelde. Werknemers kregen niet meer $2,34 maar $5 per dag uitbetaald. De Wall Street Journal noemde deze beslissing van de Amerikaanse autofabrikant zelfs een economisch misdrijf.

Ford versterkte op deze manier echter de middenklasse, de markt die hij voor ogen had met zijn T-Ford. Door een trend te zetten wat betreft het verhogen van de lonen, droeg hij er toe bij dat auto’s voor steeds meer mensen uit de middenklasse betaalbaar werden.

de tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Interbellum

Een interbellum (van het Latijn inter, tussen en bellum, oorlog) is een periode tussen twee oorlogen.

Het interbellum is de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog (1918-1939)

Leerdoel

Aan het einde van de les kunnen jullie uitleggen wat de gevolgen waren van de economische crisis voor de VS, DL en NL.

 VS 1900-1929

- VS was vanaf 1900 het rijkste land ter wereld

- de WOI had een gunstig effect op de Amerikaanse economie

- jaren 20: groot optimisme en welvaart 

Stijging koopkracht

De lopende band zorgde voor een efficiëntere** productie waardoor de  prijzen van de  producten omlaag konden -> er wordt meer verkocht -->lonen kunnen stijgen -> stijging koopkracht -> meer vraag naar producten 

**Efficiënt betekent ook wel doelmatig. Het betekent dat er met zo min mogelijk inspanning zo veel mogelijk resultaat behaald wordt.

Ford

"Any customer can have a car painted any colour that he wants so long as it is black .

"

Met behulp van de lopende band slaagde Ford erin iedere 93 minuten een nieuwe auto te produceren. Ongekend voor die tijd. Onbegrijpelijk vonden buitenstaanders het dat Henry Ford op een dag de lonen van zijn arbeiders verdubbelde. Werknemers kregen niet meer $2,34 maar $5 per dag uitbetaald. 

Ford versterkte op deze manier echter de middenklasse, de markt die hij voor ogen had met zijn T-Ford. Door een trend te zetten wat betreft het verhogen van de lonen, droeg hij er toe bij dat auto’s voor steeds meer mensen uit de middenklasse betaalbaar werden.

Fordjes worden aan /op de lopende band gemaakt:

"Any customer can have a car painted any colour that he wants so long as it is black (elke klant kan een auto krijgen in de kleur die hij wil, zolang het maar zwart is."

Met behulp van de lopende band slaagde Ford erin iedere 93 minuten een nieuwe auto te produceren. Ongekend voor die tijd. Onbegrijpelijk vonden buitenstaanders het dat Henry Ford op een dag de lonen van zijn arbeiders verdubbelde. Werknemers kregen niet meer $2,34 maar $5 per dag uitbetaald. De Wall Street Journal noemde deze beslissing van de Amerikaanse autofabrikant zelfs een economisch misdrijf.

Ford versterkte op deze manier echter de middenklasse, de markt die hij voor ogen had met zijn T-Ford. Door een trend te zetten wat betreft het verhogen van de lonen, droeg hij er toe bij dat auto’s voor steeds meer mensen uit de middenklasse betaalbaar werden.

https:

T-ford eerste aut van de lopende band

Consumptiemaatschappij

= kopen van luxe artikelen, ook met geleend geld.

Oorzaken: 

1. groot optimisme, alles zal nog beter worden 

2. hogere lonen door efficiëntere productie

3. kopen op krediet was heel normaal

**Efficiënt betekent ook wel doelmatig. Het betekent dat er met zo min mogelijk inspanning zo veel mogelijk resultaat behaald wordt.

Roaring twenties 

 

In Amerika heerste er een blind vertrouwen in de economie. Dankzij de economische groei zou welvaart binnenkort voor iedereen bereikbaar zijn. 

Roaring Twenties: Roerige jaren twintig.

Consumptiemaatschappij:

geld laten rollen om te genieten en plezier maken

https://www.youtube.com/watch?v=__x5bunJTZA

0

Roaring Twenties

Er werd veel gekocht met geleend geld!!

Kopen op krediet werd mogelijk voor degene die de nieuwe consumptieartikelen niet direct kon betalen.

Ook aandelen werden gekocht op krediet!!

Beurskrach, 1929

Ook bekend als 'zwarte donderdag'. De twijfel op de Amerikaanse markt zorgde voor een grote economische crisis.

Hoe is dit plots ontstaan?

0

oorzaken economische crisis

• overproductie in landbouw en industrie
• dalende koersen aandelen ==> banken failliet
• 'live now, pay later' ; door een blind vertrouwen in de economie werd er TE veel geld geleend
• nauwelijks toezicht op banken

Banken failliet ?

• Banken hadden veel geld uitgeleend aan bedrijven en mensen

• Door de crisis kregen ze veel van dat geleende geld niet terug

• Daardoor gingen ook veel banken failliet

• Mensen met aandelen verloren het vertrouwen en gingen hun aandelen snel verkopen!

gevolgen economische crisis

the Great Depression (de grote depressie)

• hoge werkloosheid
• grote armoede
• wereldwijde crisis (alleen in kapitalistische landen!)

Crisisbestrijding I

President Hoover (1929-1933)  geloofde dat de economie zichzelf zou herstellen (vrije markt economie of economisch liberalisme) ==> dus: geen overheidsingrijpen!!

Deze keer werd de crisis echter alleen maar erger.

Resultaat: grote armoede (hoovervilles) 

enorme armoede

Crisisbestrijding II

President Roosevelt (1933-1945) : voor overheidsingrijpen  in de economie. 

Zijn politiek kreeg de naam New Deal. Hij bestreed de werkloosheid met o.a.: 

• verhoging overheidsuitgaven, subsidies voor banken en bedrijven
  
• werkverschaffingsprojecten
  
• afspraken over minimumlonen
  
• sociale wetgeving
  

Roosevelt focust  zich op de drie "R-s": 

Relief = steun voor werkelozen en armen

Recover = herstel economie tot het normale peil (subsidies)

Reform = hervorming financiele wereld zodat zo'n crisis niet weer zal plaatsvinden

0

Drooglegging: vebod op alcohol ==> opkomst gangsters

Armoede door crisis

1932:   

• Het inkomen van de Amerikanen
   50% lager dan in 1929.
  
• Waarde aandelen gedaald met
   88%!
  
• 15.000.000 Amerikanen werkloos
  

In Europa: Vooral Engeland en Duitsland getroffen door de crisis.

Duitsland na de Eerste Wereldoorlog 

• Eerste democratie in Duitsland: Republiek van Weimar (1919)
  

• De herstelbetalingen zijn niet op te brengen door de regering, en de inflatie is groot.

• De crisis van 1929 slaat in als een bom...

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000
• politiek: bezuiniging (premier Colijn)

0

huiswerk KGT

Lezen par 4 blz. 76 t/m 78

Maken par 4 blz. 54 +55

Opdr. 1 t/m 12

huiswerk HV

Lezen par 4 blz. 82 t/m 84

Maken par 4 blz. 60 + 61

Opdr. 1 t/m 11

Oefenvragen

Gebruik de bron. Hoover en andere Amerikaanse conservatieven deelden de kritiek die in deze bron op de politiek van Roosevelt gegeven werd. Geef aan wat hun kritiek inhield.

0

Hoe noemen we de financiële steun die werklozen kregen?

1. WW
2. Uitkering
3. Steun
4. WA

Noem de 3 oorzaken van de crisis.

kritiek op de lopende band fabricage