Disco hfst 26 uitbreiding coni. vertaalregels

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Latijn, klas 3

uitbreiding coniunctivus vertaalregels

betrekkelijk en vragend vnw

quis, quid = wie, wat (vragend)

qui, quae, quod = 1. welke (vragend) 2. die, dat, wie, wat (betr.)

quis (M/V) gaat hetzelfde als qui (M)

quid (O) gaat hetzelfde als quod (O)

alleen de vormen quis en quid wijken af!

quis kent geen apart rijtje voor V!

Vertalen

1. (vragend) = wie, wat, welke

2. (betrekkelijk) = die, dat, wie, wat

maar.... hou rekening met de naamval

Vertalen

cuius (gen. > van) =

1. van wie? van wat = waarvan? van welke?

2. van wie; waarvan

cui (dat. > aan/voor) =

1. voor wie? voor wat = waarvoor? voor welke?

2. voor wie; waarvoor

... maar wat heeft dit met coniunctivus te maken?

Twee nieuwe coni. vertaalregels

1. in een betrekkelijke bijzin drukt de coni. een doel uit.

v.b. recipit epistulam (hij krijgt een brief), ...

... quae legitur (ind.) > die gelezen wordt.

... quae legatur (coni.) > die gelezen moet worden.

+ moet(en) / om te ...

2. in een afhankelijke vraagzin is de coni. verplicht.

(en doe je er dus niets mee!)

je moet betrekkelijke bijzin en afhankelijke vraag dus goed uit elkaar houden om de coniunctivus goed te vertalen!

Oefenen

maken opdracht 9 en 10 (werkboek blz. 94)

Laatste coni. vertaalregel!

si = als, nisi = als ... niet > coniunctivus drukt mogelijkheid uit

+ ind. = als je je huiswerk doet, dan haal je een goed cijfer.

+ coni. = als je je huiswerk zou doen, dan zou je een goed cijfer halen.

Coni. vertalen in bijzinnen 1

	bijzin met ind.	bijzin met coni.
ut	1. zoals 2. zodra	1. (zo)dat 2. opdat, om te
ne	-	1. opdat niet, om niet te 2. dat
cum	wanneer, toen	1. terwijl, nadat 2. omdat 3. hoewel 4. als

Coni. vertalen in bijzinnen 2

	bijzin met ind.	bijzin met coni.
(ni)si	'gewoon'	mogelijkheid (+ zou(den))
qui	'gewoon'	doel (+ moeten)
afh. vraag	-	coni. verplicht geen bijzondere betekenis
BZ in aci	-	coni. verplicht geen bijzondere betekenis

Ken je de coni. al (weer wat beter) quiz

'cum' + coni. vertaal je (onder andere) als

1. omdat
2. zodat
3. opdat
4. voordat

De bijzin '... ut necaret.' betekent:

1. ..., zodra hij doodde.
2. ... zoals hij doodde.
3. ..., opdat hij doodde
4. ... om te doden

Coni. vertalen in hoofdzinnen

IND: Aliquid discimus = wij leren iets.

CONI: Aliquid discamus

1. TWIJFEL (in vraagzin): Aliquid discamus? = Moeten we iets leren?

2. MOGELIJKHEID (in 'gewone' zin): Discamus aliquid. = We zouden iets kunnen leren.

3. VERBOD (in 'bevel' zin met ne): Ne discas! = Jij moet niet leren.

4. AANSPORING (in 'bevel' zin): Discamus aliquid! = Laten we iets leren!

5. WENS: Utinam discamus aliquid. = Wij zouden graag iets wilen leren.

Nog vragen?

Herhalen/overzicht werkwoord

begin klas 3:

prae	ind (6)	inf (1)	imp (2)
impf	ind (6)
perf	ind (6)	inf (1)
plus pf	ind (6)

Herhalen/overzicht werkwoord

• welke vormen zijn er?
• welke kenmerken?
• hoe hou je ze uit elkaar?
  

hfst 21: fut / fut ex erbij

prae	ind (6)	inf (1)	imp (2)
impf	ind (6)
fut	ind (6)
perf	ind (6)	inf (1)
plus pf	ind (6)
fut ex	ind (6)

hfst 22 en 24: passief erbij

prae	ind (6+6)	inf (1+1)	imp (2)
impf	ind (6+6)
fut	ind (6+6)	inf (1)
perf	ind (6+6)	inf (1+1)
plus pf	ind (6+6)
fut ex	ind (6+6)

hfst 25 en 26: coni. erbij

prae	ind/coni (24)	inf (1+1)	imp (2)
impf	ind/coni (24)
fut	ind (12)	inf (1)
perf	ind/coni (24)	inf (1+1)
plus pf	ind/coni (24)
fut ex	ind (12)

Stappenplan + kenmerken