H6 NN 2-KGT Woordenschat

• Nederlands
• Middelbare school

H6 Woordenschat - 

woordbetekenis vinden in een tekst

Leerdoel

Je leert woordbetekenissen in een tekst vinden. 

woordbetekenissen vinden

Je hebt eerder geleerd dat er een aantal manieren zijn om de betekenis van een onbekend woord in een tekst te zoeken.

woordbetekenissen vinden

via een synoniem in de tekst

via een betekenis in de tekst

via een voorbeeld in de tekst

via een tegenstelling in de tekst

via een bekend woorddeel in het woord zelf

of ander opzoeken in het woordenboek

lastige figuurlijke woorden

Je hebt ook geleerd dat je moet letten op figuurlijk taalgebruik. 

Lastige woorden kunnen soms ook een figuurlijke betekenis hebben. Vaak kun je die betekenis wel raden, maar je vindt ze ook in het woordenboek.

Herhaling

We herhalen eerst weer even die manieren van lastige woorden opzoeken in de tekst. 

Manier 1

Een synoniem van het onbekende woord in de tekst zoeken. 

Je gaat in de tekst opzoek naar een woord dat ongeveer hetzelfde betekent. 

synoniemen

Woorden die hetzelfde betekenen, noem je synoniemen.

Bijvoorbeeld:

smerig - vies

snel - vlug

Manier 2

Een betekenis van het onbekende woord in de tekst zoeken. 

Je gaat in de tekst opzoek naar een uitleg/omschrijving over het onbekende woord. Schrijvers doen dit soms bewust, om de lezers te helpen om de tekst beter te begrijpen.  

Betekenis zoeken

• Zoek de betekenis van een onbekend woord in de tekst :

1. Soms staat de uitleg/omschrijving tussen haakjes of tussen komma's
2. Zoek de betekenis in de volgende zin
3. Zoek de betekenis in de vorige zin

Manier 3

Een voorbeeld van het onbekende woord in de tekst zoeken. 

Je gaat in de tekst opzoek naar een voorbeeld van het onbekende woord. Schrijvers doen dit soms bewust, om de lezers te helpen om de tekst beter te begrijpen.  

Signaalwoorden voorbeeld/ verband met voorbeeld:

Schrijvers gebruiken meestal de volgende 'signaalwoorden' om hun lezers te laten weten dat iets met een voorbeeld wordt uitgelegd:

• bijvoorbeeld
• zo
• zoals
• neem nou

--> Zaken die worden genoemd zijn voorbeeld(en) van het eerder genoemde.

Signaalwoord voorbeeld:

Simone ziet er altijd heel hip uit, zo heeft zij vandaag weer het allernieuwste model sneakers aan.

Manier 4

Een tegenstelling van het onbekende woord in de tekst zoeken. 

Je gaat in de tekst opzoek naar een tegengesteld woord of een tegengestelde zin het onbekende woord. Schrijvers doen dit soms bewust, om de lezers te helpen om de tekst beter te begrijpen.  

Signaalwoorden tegenstelling:

Signaalwoorden die een tegenstelling aangeven:

maar - daarentegen - echter - toch - integendeel

Ik zat daar maar te wachten. Toch verveelde ik me niet. 

Je moet je kamer opruimen,  maar je hebt geen zin.

Manier 5

Een bekend woorddeel van het onbekende woord in de tekst zoeken. 

Je gaat in het onbekende woord opzoek naar een bekend deel van het woord. 

Delen van woorden zijn vaak voorvoegsels of achtervoegsels.

betekenis 'woorddeel'

Soms herken je een deel (voor- of achtervoegsel of een heel woord) van het woord.

Daardoor kun je de hele betekenis raden.

Een bekend woorddeel herkennen bij:

- samengesteld woord: roddelpers

roddel = praten over iets/iemand

pers = drukkerij of redactie van een tijdschrift, krant

betekenis woord: een krant/tijdschrift met roddels

- woord met voorvoegsels en/of achtervoegsel: Onherstelbaar

-on = niet (voorvoegsel) 

-baar = mogelijk (achtervoegsel)

betekenis woord: niet mogelijk om te herstellen

meer voorbeelden:

herbenoemen: her- = opnieuw

betekenis: opnieuw benoemen

werkloos: -loos = zonder

betekenis: zonder werk

Woordenboek

Betekenis niet uit de tekst kunnen halen?

Gebruik een woordenboek. Zoek op het grondwoord.
Kies de betekenis die in de tekst past.

Zoek de synoniemen.

afwezig

nadoen

aansteken

ongetwijfeld

absent

zeker

besmetten

imiteren

Synoniemen oefenen

Synoniemen. (sleep een oranje naar een groene)

Sleep de juiste synoniemen naar elkaar

afrekenen

Er knaagt iets

zich realiseren

Toepassen

betalen

een vervelend gevoel hebben

beseffen

Gebruiken

synoniemen

effect

selecteren

aspect

promotie

uitwerking

uitkiezen

onderdeel

reclame

Zoek de synoniemen

gewoon

hanteren

lekkernij

nagerecht

gebruikelijk

gebruiken

delicatesse

dessert

tegenstellingen oefenen

Tegenstelling

maar

toch

ook

waardoor

daarentegen

daarna

naar mijn mening

bekend woordeel oefenen

Wat betekenen de woorddelen?

mis-

her-

-loos

-vol

inter-

met veel

niet of

slecht

opnieuw

tussen

zonder

alle manieren oefenen

tegenover
daarentegen
daarnaast
neem nou
denk aan
toch
tevens

Sleep de kaartjes op de juiste plek

opsomming

opsomming

opsomming

voorbeeld

voorbeeld

voorbeeld

tegenstelling

tegenstelling

tegenstelling

synoniem

bekend woorddeel

voorbeelden

tegenstelling

omschrijving

Er is in de klas veel interactie tussen de leraar en zijn leerlingen. Ze werken veel samen en er is veel contact onderling.

Als iemand zegt dat je uniek in je soort bent, bedoelt hij of zij ermee dat er geen ander is zoals jij.

Blablabla en ondergetekende

De sporten komen uit verschillende disciplines, zoals atletiek, badminton, zwemmen en boogschieten.

Het aantal analfabeten neemt toe in Nederland. Daarom bieden steeds meer organisaties een cursus aan voor de mensen die niet kunnen lezen en schrijven.

Terug lezen

Verder lezen

Woordenboek gebruiken

Omschrijving zoeken

Tegenstelling zoeken

Bekend woorddeel zoeken

Synoniem zoeken

Voorbeeld zoeken

Manieren om een onbekend woorden te vinden in de tekst

Synoniem

Tegenstelling

Beschrijving (verder of terug lezen).

Een bekend woorddeel zoeken

Voorbeeld

Kijken naar afbeeldingen

Opzoeken in een woordenboek/vragen aan docent

Groot en klein

Gletsjer 🗻

acquisitie

Exacte vakken, zoals wiskunde en natuurkunde.

Desinteresse

Afwezig en absent

Conducteur, degene die de kaartjes controleert.

Maken in het lesboek

Maak opdracht 1-2-3-4-5-6-7

blz. 154-157

Leren voor de toets

- Je kan de betekenis van een onbekend woord vinden. 

- Je kan de betekenis van een onbekend woord opzoeken in een woordenboek (via een grondwoord).

- Je kent de betekenis van alle woorden en uitdrukkingen uit deze paragraaf. De woordenlijst behandelen we in een apart LessonUp.  

Einde les