H3.4 Warmtetransport door zeestromen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H3.4 Warmtetransport door zeestromen

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

In januari 1992 sloeg tijdens een storm in de Grote Oceaan, halverwege tussen Hongkong en de V.S., een container van een vrachtschip overboord. Nu gebeurt dat dagelijks, maar de lading van deze container was bijzonder: bijna dertigduizend badspeeltjes. Gele badeendjes, blauwe schildpadden, rode bevers en groene kikkers: allemaal kwamen ze in de oceaan terecht. Bijna een jaar later spoelden duizenden speeltjes aan op de kust van Alaska. Een groot deel zat jaren vastgevroren in het Noordpoolijs. Pas in 2000 werden ze voor de kust van IJsland gesignaleerd. Nog steeds spoelen speeltjes, weliswaar sterk verweerd, aan op verschillende stranden in de wereld. Door het onbedoelde experiment met de badspeeltjes is waardevolle informatie verkregen over de zeestromen in de oceanen.

Wet van Buijs Ballot

Neem over:

Vul in:

1. Hoge en Lage drukgebieden
2. Luchtstromen tussen deze gebieden (zonder corioliseffect)

Wet van Buijs Ballot:

1. H -> L

Goed?

Pas aan:

Wet van Buijs Ballot:

2. De wind heeft een afwijking met de wind in de rug.

NH: rechts

ZH: links

4: ITCZ 

ITCZ is de zone met een aanhoudend lagedrukgebied dat ontstaat door de directe instraling van de zon. 

Deze ITCZ verschuift rondom de evenaar.

De ITCZ, Passaten en Moessons

Stap 1

Hoge instraling zon bij de evenaar, hierdoor is er veel verdamping.

Deze warme vochtige lucht stijgt op. Op evenaar aan het aardoppelvlak ontstaat een lage drukgebied. 

Stap 2

Door de opstijging, koelt de warme vochtige lucht af. Het vocht condenceert waardoor er een wolk ontstaat. wanneer de wolk vol is, dan laat de wolk de druppels vallen, het regent.

Stap 3

De lucht die nu droog en koud is, daalt bij 30 graden noorderbreedte en zuiderbreedte weer richting het aardoppervlak. Hierdoor onstaat daar een hoge druk gebied. 

Stap 4

Je weet nu dat lucht altijd van hoge druk naar lage druk beweegd. Daardoor stroomt er nu een wind van 30 graden noorderbreedte en zuiderbreedte richting de evenaar, dit noem je ook wel de passaat. Op het Noorderlijkhalfrond heet hij de Noordoost passaat. Bij de evenaar komen de passaat winden samen, dit wordt ook wel convergeren genoemd,  noemen ze ook wel de Intertropische convergentie zone (ITCZ)

Stap 3

De lucht die nu droog en koud is, daalt bij 30 graden noorderbreedte en zuiderbreedte weer richting het aardoppervlak. Hierdoor onstaat daar een hoge druk gebied.

Stap 4

Je weet dat lucht altijd van hoge druk naar lage druk beweegt. Daardoor stroomt er nu een wind van 30 graden noorderbreedte en zuiderbreedte richting de evenaar, dit noem je ook wel de passaat. Op het Zuiderlijkhalfrond heet hij de Zuidoost passaat. Bij de evenaar komen de passaat winden samen, dit wordt ook wel convergeren genoemd, noemen ze ook wel de Intertropische convergentie zone (ITCZ)

Moesson

ITCZ

De Intertropische convergentie zone verplaatst volgens de seizoenen. De ITCZ volgt de zon naar het hoogste punt. In deze situatie staat de zon op de kreeftskeerkring. De ITCZ verplaatst zich richting het noorden. De Noordoost passaat draait nu. Hij waait nu van de evenaar af, waardoor er in het deel van Indonesie wat ten noorden van de evenaar een regenseizoen heerst. 

Onze zomer

Onze zomer staat de zon recht boven de kreeftskeerkring, op 23,5 Noorderbreedte. De ITCZ beweegd met de zon mee. Hierdoor draait de passaat en waait van de evenaar af. Wanneer de gedraaide passaat over de zee en richting het land waait ontstaat daar een regentijd, ook wel de moesson genoemd. 

Onze winter

Onze winter staat de zon recht boven de steenbokkeerkring, op 23,5 zuiderbreedte. De ITCZ beweegd met de zon mee. Hierdoor draait de passaat en waait van de evenaar af. Wanneer de gedraaide passaat over de zee en richting het land waait ontstaat daar een regentijd, ook wel de moesson genoemd. 

ITCZ

De Intertropische convergentie zone verplaatst volgens de seizoenen. De ITCZ volgt de zon naar het hoogste punt. In deze situatie staat de zon op de steenbokskeerkring. De ITCZ verplaatst zich nu richting het zuiden. De zuidwest passaat draait nu. Hij waait nu van de evenaar af, waardoor er in het deel van Indonesie, wat ten zuiden van de evenaar ligt een regenseizoen heerst.

Regenseizoen

Droogseizoen

Droogseizoen

Regenseizoen

Plaats de juiste omschrijving bij de juiste locatie

Evenaar

30 graden noorder- & zuiderbreedte

Lage luchtdruk

Hoge luchtdruk

Neerslag

Zonnig

Bewolkt

Droog

Zijn de volgende omschrijvingen juist of onjuist?

Juist

Onjuist

Over een jaar krijgt de evenaar het meeste energie van de zon

Het lagedrukgebied beweegt met de instraling van de zon mee

In juli is het vlak ten noorden van de evenaar droog

Waardoor beweegt de ITCZ zich tussen 23,5 NB en 23,5 ZB

1. Door de passaat
2. Door de zon
3. Door de zee
4. Door de westenwind

Waar zorgt het omdraaien van de passaat voor?

1. Moesson
2. Regenseizoen
3. droogseizoen
4. Passaat

Atmosferische circulatie

Zeestromen (de transportband)

Warmtetransport

Regel

Wind en zeestromen transporteren warmte vanaf de evenaar en kou vanaf de poolstreken.

Aanlandige- en aflandige wind

• Aanlandige wind (zeewind) brengt in het voorjaar koele lucht van boven zee naar het land. Aanlandige wind brengt in het najaar warmere lucht naar het land.
• Aflandige wind (landwind) voert in de winter koude lucht aan en in de zomer warme lucht.

Zeewind

Zeewind heeft een hogere luchtvochtigheid dan landwind.

Hier is er het hele jaar door sprake van neerslag

Hier regent het vooral in juli heel veel

Hier regent het vooral in januari heel veel

Wat is waar over Thermohaliene circulatie?

1. Door de thermohaliene circulatie is het klimaat in Europa gematigd
2. Het wordt aangedreven door dichtheidsverschillen van oceaanwater door zout en watertemperatuur
3. De thermohaliene circulatie heeft een belangrijk aandeel in de wereldwijde warmtetransport
4. Wetenschappers vrezen dat door afsmelten van noordpoolijs de diepwaterpomp stil kan vallen

El Nino

La Nina

droogte in Peru

droogte in Indonesië

zeestroming naar het oosten in Grote Oceaan rond evenaar

opwellend diepzeewater bij Peru

Normale situatie

Droog

Neerslag

Tijdens El Nino

Droog

Neerslag

Leg uit hoe de zuidelijke oscillatiestromingen in de Grote Oceaan beïnvloedt

Leg uit waarom El Nino slecht is voor de
visserij in Peru. Je uitleg moet een
oorzaak - gevolg relatie bevatten

Hoe kan het dat El Nino de neerslag in Californië beïnvloeden?

Leg uit hoe het systeem El Nino - zuidelijke oscillatie
werkt door gebruik te maken van de begrippen
atmosferische en oceanische circulatie

Welke gevolgen heeft een El Nino voor
Zuidoost-zie. Beschrijf de
weersomstandigheden en de
gevolgen voor de mens