Basisstof 1: Wat is biologie?

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 1: Inleiding in de biologie

Basisstof 1: Wat kun je met biologie?

Wat gaan we doen?

• Begin thema 1
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg basisstof 1
• Aan het werk
• Afsluiting

Wat is biologie?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven wat biologie is én uitleggen op welke gebieden biologie een rol speelt;
• Het verschil tussen een levensloop en een levenscyclus beschrijven;
• De organisatieniveaus van de biologie benoemen;
• Uitleggen dat op elk hoger organisatieniveau emergente eigenschappen ontstaan

Basisstof 1: Wat is biologie

• Biologie is de leer van het leven (een natuurwetenschap)
• Bij biologie bestudeer je organismen
• Organismen kunnen levend of dood zijn

Wanneer is een organisme levend?

Wanneer is een organisme dood?

Wanneer is iets levenloos?

Levensverschijnselen

Organismen worden als levend beschouwd als ze levensverschijnselen vertonen.

--> Bewegen, waarnemen, reageren op prikkels, voortplanten, groeien, ontwikkelen, voeden, ademhalen, uitscheiden.

Stofwisseling

Organismen doen aan stofwisseling 

• Ademhalen, uitscheiden en voeden horen bij stofwisseling
• Stofwisseling = alle chemische reacties in een organisme
• Enzymen spelen een belangrijke rol bij stofwisseling. Zij katalyseren de reacties.

Levensloop en levenscyclus

• Een individu heeft een levensloop.
• Deze begint met het leven en eindigt met de dood
• Een soort heeft een levenscyclus.
• Deze stopt pas als de soort uitsterft

Wanneer behoren 2 individuen tot dezelfde soort?

1. Als ze nakomelingen kunnen krijgen
2. Als ze vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
3. Als ze heel erg op elkaar lijken
4. Als ze evenveel chromosomen hebben

Organisatieniveaus

Molecuul (bouwsteen van stoffen)

Cel (bouwsteen van organisme)

Weefsel (cellen met dezelfde vorm en functie)

Orgaan (deel van organisme met specifieke functie)

Orgaanstelsel (organen die samenwerken aan één taak)

Organisme (levend wezen)

Populatie (groep individuen van dezelfde soort)

Levensgemeenschap (verschillende populaties in een bepaald gebied)

Ecosysteem (levensgemeenschap met alle levenloze natuur in een gebied)

Biosfeer (alle ecosystemen op aarde)

Emergente eigenschappen

• Een emergente eigenschap is een eigenschap die wel op een hoger organisatieniveau werkt, maar niet op een lager organisatieniveau.
• Bijvoorbeeld fietsen

Welke organen heb je nodig om te kunnen fietsen?

Kunnen deze organen op zichzelf fietsen?

Aan het werk!

• Wat: Basisstof 1 van thema 1
• Hoe: Alleen of in tweetallen (fluisteren)
• Tijd: 15 minuten
• Hulp: Steek je vinger op of overleg met je buur
• Klaar: Bekijk je opdrachten en evalueer deze. Maak de test jezelf, lees daarna basisstof 2 door.
• Uitkomst: Basisstof 1 is af