3.1 Leven op het platteland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

3.1 Leven op het platteland

Les 1

Wat gaan we doen vandaag?

Einde van het Romeinse Rijk.

Zelfstandigwerken

Leerdoelen

• Je kunt drie redenen noemen waardoor het Romeinse rijk uiteenviel en nieuwe rijken ontstonden.

Wat weet je al over de Middeleeuwen? 

- Pak je schrift

- Bedenk samen met je buur: 

Wat weet je al over de middeleeuwen? 

Het einde van het Romeinse rijk

Begin van de problemen...

• Het machtige leger had slechts 300 000 soldaten
• Er werd teveel belasting gevraagd. 
  Boeren konden niet meer voor zichzelf zorgen.
  --> vertrekken naar steden.
  --> te weinig voedsel
  --> Minder belasting voor de keizer! (ergens moet hij besparen, dus het leger)
• Keizer gaat dood. Elke keer ruzie over opvolging!

Val van Romeinse Rijk 

1. Het leger was te klein om de grenzen te bewaken 

2. Keizer had minder inkomsten omdat mensen hun belastingen niet konden betalen 

3.  Zwak bestuur. Machtsstrijd als de keizer overleed 

Opsplitsen in 395

-Het RR was te groot geworden om te regeren onder 1 keizer.

-Veel onrust over opvolging

-Oost-Romeinse Rijk: Constantinopel 

-West Romeinse Rijk: Rome

Volksverhuizingen

• Germaanse volkeren trokken naar het
  oude West-Romeinse rijk.
  --> Plunderen of gewoon
  te wonen
• Vluchtten van de Hunnen
  uit Azië

Gaat allemaal niet heel lekker...

• In 455 werd Rome geplunderd door Vandalen.
  
• In 476 de laatste keizer verjaagd.
  
• West-Romeinse Rijk hield op te bestaan.
  
• Het Oost-Romeinse Rijk bestond tot 1453.

Nieuwe rijken

Germaanse stammen stichtten overal nieuwe koninkrijken.

--> Hele grote veranderingen!

Start nieuw tijdvak.

Tijdvak 3: monniken en ridders

500 - 1000

Zelfstandigwerken

Wat: Maken 1 t/m 4

Hoe: Zelfstandig

Tijd: 15 minuten

Klaar? Vinger opsteken, krijg je extra opdracht

3.1 Leven op het platteland

Les 2

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom mensen rond 500 op een domein gingen wonen.
• Je kunt uitleggen uit welke delen een domein bestond en wie er woonden.

Waardoor viel het Romeinse rijk?

Onveilig Europa

• Wegen werden niet meer beschermd, je kon zomaar overvallen worden.
  
• Geen handel meer
• Steden liepen leeg, raakten in verval
• Wegen raakten in verval

--> Iedereen naar het platteland!

Terug naar het begin

• Hier konden mensen voedsel verbouwen om te overleven.
  

• Handel was nu te gevaarlijk om te doen, dus nu moesten mensen zelf zorgen voor hun eten, kleding...

Bescherming zoeken 

• Machtige boer kon helpen!
• Kon een muur bouwen (boerderijen versterken)
• Kleinere boeren waren nu veilig!
  --> Niet gratis!
  

In ruil voor bescherming...

• Grond inleveren
• Vrijheid inleveren

--> Je bent nu boer zonder grond, maar moet er wel werken.

= Horigen (half vrij persoon)

• Een aantal boeren kregen heel veel grond!

--> Je werd heer van een domein (= gebied met versterkte boerderij, huizen, boeren, kerk en landbouwgrond)

Autarkisch leven. Mensen maakten op dit domein echt alles zelf

Het domein

Bestaat uit drie delen:

1. Woeste gronden

2. Gronden van de heer zelf

3. Woonden en werkten de horigen zelf

• Horigen werken in ruil voor bescherming van heer
  
• Betalen belasting aan de heer
  
• Verrichten herendiensten
  --> werken op boerderij van de heer, klusjes,...
• Hadden niets te zeggen!
  
• Mochten niet zonder toestemming het domein verlaten.

Horigen op een domein, met een heer, herendiensten, belasting, bescherming 

zoeken,...

  Het hofstelsel

Vrijheid?

• Vrije boeren waren er nog wel
• Moesten dan verplicht in het leger van de koning
• Eigen wapens betalen

Huiswerktijd

Wat: Maken 1 t/m 9

Hoe: Zelfstandig

Tijd: 15 minuten

Klaar? Steek je vinger op, extra opdracht