5.2 Gevolgen voor de herkomstgebieden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5.2 Gevolgen voor de herkomstgebieden

Leerdoelen

•  Je weet wat de gevolgen van migratie in herkomstgebieden zijn.

•  Je begrijpt waarom migratie afhangt van aspiraties en mogelijkheden.

• Je kunt uitleggen aan de hand van kaarten en statistieken waarom welvaartsgroei in de herkomstgebieden eerst leidt tot meer migratie, daarna tot minder migratie en uiteindelijk soms tot retourmigratie en immigratie
  

Gevolg van migratie

3 dimensies

1.  Demografische gevolgen
   
2. Economische gevolgen
3. Sociaal-culturele gevolgen

Wat is demografie?

Demografie = studie gebaseerd op de bevolking van een land.

• Geboorte- en sterftecijfers
• Immigratie en emigratie
• Bevolkingsgroei of -afname
• Kenmerken van de bevolking

 (leeftijd, geslacht, opleiding, etc.)

1: Demografische gevolgen

Door arbeidsmigratie verandert de omvang en samenstelling van de bevolking in het herkomstgebied

Vaak gaan eerst de (jonge) mannen en daarna komen pas de vrouwen en kinderen

Gevolg --> onevenwichtige bevolkingsopbouw

2: Economische gevolgen van migratie

Arbeidsmigratie zorgt voor geldzendingen: geld dat arbeidsmigranten naar het herkomstgebied sturen, dus terug naar huis.

Gevolgen geldzendingen:

Waar komen geldzendingen terecht?

Thuisblijvers investeren dit vaak in bedrijfjes, landbouw, scholen, gezondheidszorg en nieuwe huizen. 

Voordelen

• Zo leiden deze zendingen tot een enorme verbetering van de families in herkomstgebieden.
  
• Werkeloosheid neemt af.

Nadelen heeft arbeidsmigratie en geldzendingen voor het herkomstland?

• Grotere inkomensverschillen
• Meest ondernemende krachten gaan weg
• herkomstlanden worden er afhankelijk van geldzendingen

3. Sociaal-culturele gevolgen

Welke sociale en culturele gevolgen kan arbeidsmigratie hebben voor het herkomstland?

• Thuisblijvers krijgen goede berichten en hierdoor meer aspiraties
  
• Mensen met migranten in de familie krijgen een hogere status 
• Mensen krijgen nieuwe ideeën, dus versnelling moderniseringsproces
  
• Braindrain (hoger opgeleiden verlaten het land)
  

= De wens om de eigen situatie te verbeteren. Bijvoorbeeld beter werk voor de arbeidsmigrant.

begrip: sociale stratificatie

= de indeling van de samenleving in groepen van hoog naar laag.

Extra uitleg: Zo is het aanzien van families niet langer gebaseerd op etnische afkomst of sociale klasse, maar op hoeveel geld ze van migranten toegestuurd krijgen.

Braindrain

Bij braindrain verdwijnt kennis uit een land. 

Voordelen:

- Het heeft een stimulerende werking -> meer studerende mensen.

- Geldzendingen -> deze mensen sturen geld naar het land van herkomst.  (83% van het bnp)

tegenovergestelde: braingain 

=Nieuwe kennis, ideeën en innovaties komen een herkomstland binnen door informatie en geldzendingen van migranten.

Braindrain

Nadelen:

- De overheid heeft geld gestoken in de mensen, maar krijgt er niets voor terug.

- Er kan een tweedeling gaan ontstaan -> families die geldzendingen krijgen en families die dat niet krijgen.

Migratie, ontwikkeling en retourmigratie

Migratie, ontwikkeling en retourmigratie

Met de termen ‘aspiraties’ en ‘mogelijkheden’ kun je voor mensen en gebieden voorspellen of er migratie zal plaatsvinden, of niet.

Wel of niet?

In een gebied met armoede:

• Niet veel scholing
  
• Niet bewust van betere mogelijkheden
  

Gevolg: aspiraties beperkt / laag en geen mogelijkheden.

Wel of niet?

Stijgt het welvaarts- en opleidingsniveau, dan worden de aspiraties in de regel ook groter. 

Men droomt van een beter bestaan, maar er zijn nog niet genoeg mogelijkheden.

Wel of niet?

Als het welvaarts- en opleidingsniveau hoog genoeg zijn, dan zijn de aspiraties in de regel ook groot. 

Men droomt van een beter bestaan, en heeft genoeg mogelijkheden.

migratiepiek

Wel en niet?

Als het nog beter gaat met de economie, nemen de aspiraties weer af. 

Men wil niet meer zo graag migreren en blijft liever in het nu welvarende gebied. 

Wel en niet?

Steeds vaker komen de mensen terug naar het gebied, en ontstaat er retourmigratie. 

Mensen verhuizen dan terug naar het land waar ze vroeger uit vertrokken zijn. 

Aan de slag

Paragraaf 5.1 en 5.2:

verkorte leerroute

Welke invloed zal gezinshereniging in een vestigingsgebied hebben op de samenstelling van de bevolking in het vertrekgebied?
(2 antwoorden goed)

1. De ongelijke verdeling tussen mannen en vrouwen zal minder worden.
2. De ongelijke verdeling tussen mannen en vrouwen zal groter worden.
3. De groep kinderen tot 10 jaar zal kleiner worden.
4. De groep kinderen tot 10 jaar zal groter worden.

Welke bevolkingsgroepen zullen ondervertegenwoordigd zijn in een vertrekgebied van arbeidsmigratie?

1. Mannen en vrouwen
2. 65-plussers en kinderen
3. Jongeren tussen de 20 en 30 jaar en mannen
4. Vrouwen en kinderen

Geldzendingen hebben grote gevolgen voor de herkomstgebieden van migranten.
Wat is een nadeel van de geldzendingen?

Welk nadeel heeft arbeidsmigratie voor het herkomstland?

Wat zijn aspiraties ook alweer?

Braindrain is

1. Drainage van de vochtige grond
2. Gebied waar het aantal inwoners daalt
3. De relatie tussen mensen in een wijk
4. Het vertrek van hoger opgeleide uit een gebied.