Fase 2, periode 4, les 2 hoofdletters - meervoudsvormen - aaneenschrijven STARTER en GEVORDERD

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Fase 2

hoofdletters

meervoudsvormen

aaneenschrijven en tussenklanken

In deze les

• Uitleg en oefening in deze LessonUp
• Actieve werkvorm
• Opdrachten StartTaal 

Hoofdletters - WEL

• Tineke van der Meer, mevrouw Van der Meer, meneer K. de Weerd
  
• Zwolle - Zwollenaar
  
• Nederland - Nederlander
  
• de IJssel - het IJsselmeer
  
• de Tweede Wereldoorlog
  
• Kerst, Pasen
  
• ROC Friese Poort (maar niet bij roc of mbo los)
  
• KRO, NAVO, ADHD

Hoofdletters - niet

• professor, rabbijn, dominee, burgemeester
  
• winter, lente - maandag, dinsdag - januari, februari
  
• de middeleeuwen, de renaissance
  
• islam - islamitisch, christen - christelijk
  
• kerstcadeautje, paasei
  
• mbo, hbo
  
• indianen, latino’s
  
• soa, tbc, hiv

WEL

niet

Burgemeester

Januari

christen

mbo

paasontbijt

WEL

niet

Zwolle

middeleeuwen

de rijn

ADHD

Islam

Meervoudsvormen

De meeste zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud:

• één tafel, twee tafels
  
• één gebeurtenis, twee gebeurtenissen
  

Soms niet:

rijst, jeugd, benzine

Meervoud op -en

deur – deuren

Pas de spelling aan waar het nodig is:

schuur – schuren, tas – tassen

Meervoud op -ën

Voeg -ën toe als je in de knoei komt met uitspraak:

zeeën, allergieën, kopieën

Maar:

Alleen een trema bij woorden waarin de klemtoon niet op de -ie ligt:

bacterie – bacteriën, porie – poriën

Meervoud op -s

• -s vast aan het woord schrijven, ook na e, é, eau en ui:
  

etalages, logés, bureaus, etuis

De -s kan eraan vast, geen verwarring met uitspraak!

• wel verwarring met uitspraak, gebruik ’s:
  

taxi’s, baby’s, accu’s

• na afkortingen 's:
  

cd’s, tv’s, bv’s

Bijzonder

• ei - eieren, kalf - kalveren
  
• schip – schepen
  
• technicus – technici
  

Twijfel? woordenlijst.org 

Wat is goed geschreven?

één bureau, twee ...

1. bureau's
2. bureaus
3. bureauen
4. bureau-en

Wat is goed geschreven?

één taxi, twee ...

1. taxiën
2. taxies
3. taxi's
4. taxieeën

Wat is goed geschreven?

één zee, twee ...

1. zeëen
2. zeeen
3. zeeën

Wat is goed geschreven?

één etalage, twee ...

1. etalages
2. etalage's
3. etalagen
4. etalageën

Wat is goed geschreven?

één bacterie, twee ...

1. bacterieën
2. bacteriën
3. bacteries
4. bacteriees

Wat is goed geschreven?

één kopie, twee ...

1. kopieën
2. kopiën
3. kopies
4. kopieës

Wat is goed geschreven?

één allergie, twee ...

1. allergieën
2. allergiën
3. allergies
4. rode ogen en een loopneus

Aaneenschrijven

• samenstellingen:
  

oplaadkabel, badkamerdeur, driesterrenrestaurant

• woorden met er-, hier-, daar- en waar- + een voorzetsel:
  

ermee, hiervan, daarop, waarmee

• werkwoorden die beginnen met voorzetsels:
  

tegenkomen, aantrekken, oplossen

tegengekomen, aangetrokken, opgelost

Koppelteken

• Na de voorvoegsels niet-, non-, oud-, ex-:
  

niet-drinkers, non-alcoholisch, oud-Ajacied, ex-echtgenoot

• Uitspraak anders onduidelijk:
  

auto-ongeluk, lente-ui, gala-avond, zee-egel

• Deel van de samenstelling bestaat uit naam, letters, cijfers of tekens:
  

het kabinet-Rutte, de mbo-student, 32-urige werkweek, A4-papier,

het #-teken

Koppelteken

• In samengestelde aardrijkskundige namen en afleidingen daarvan:
  

Midden-Oosten, Latijns-Amerika, West-Europese

• In vaste combinaties:
  

kant-en-klaarmaaltijd, doe-het-zelfzaak

Tussenklank

• Soms komt er een extra -s- tussen de woorden:

liefdesbrief, levensverzekering, zwangerschapsverlof, varkensvlees 

Bijzonder:

groentesoep, want groentes en groenten 

goed

fout

badkamerdeur

lenteui

er mee

tegenkomen

kabinet-Rutte

goed

fout

A4formaat

rijontzegging

niet roker

dennenboom

aan getrokken

Actieve werkvorm

• Groepjes van 2 a 3 personen
• Ieder een eigen spelbord ->
• Per persoon 6 gekleurde driehoeken
• 3 stapels vragenkaarten
• 1 dobbelsteen 

De eerste die zijn hele spelbord gevuld heeft = gewonnen!

Dobbelsteen + vragenkaart

1. Groen
2. Blauw
3. Geel
4. Groen
5. Blauw
6. Geel

Goed? Leg driehoek of laat liggen. Fout? Haal driehoek weg.  

StartTaal les 2

3F | Taalverzorging | Spelling | Hoofdletters

oefening 4, 5

3F | Taalverzorging | Spelling | Meervoudsvormen

oefening 4, 5

3F | Taalverzorging | Spelling | Aaneenschrijven en tussenklanken

oefening 4, 5