Les 7 Plastic soep

• Keurmerken en ketendenken
• MBO
• Studiejaar 2

Cursus duurzaamheid en ketendenken

Lesplanning

Week 1: Wat is duurzaamheid

Week 2: Keurmerken

Week 3: Footprint 

Week 4: Voedselafdruk

Week 5: Keten in kaart brengen

Week 6: Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Week 7: Plastic soep

Week 8: Afmaken en inleveren eindopdracht

Leerdoelen les 7: 

• Jij weet wat plastic soep betekend en kunt voorbeelden nomen 
• Jij beseft dat jouw werkzaamheden gevolgen hebben voor de hoeveelheid plastic soep die we veroorzaken
• Jij kunt oplossingen aandragen om plastic soep te verminderen

Plastic soep?

De docent stelt je een aantal vragen om te kijken wat je al van dit onderwerp weet.....

Wat is microplastic?

Plastic korrelsMicroplastics zijn stukjes plastic van minder dan 5 millimeter groot. Deze deeltjes belanden in het milieu en hopen zich daar op. Ze zijn niet afbreekbaar, maar vallen uiteen in steeds kleinere stukjes. En ze zijn onmogelijk op te ruimen. Microplastic - en het nog kleinere nanoplastic – komt voor in de oceanen en rivieren, in de lucht en in de grond. En in ons voedsel. Bij onderzoeken werd al microplastic gevonden in:

bier

honing

kraanwater

theezakjes

zeezout

zeevoedsel, zoals mosselen en garnalen

Is microplastic schadelijk?

Er is nog veel onduidelijk over de schadelijkheid van microplastics. In de natuur zijn wel negatieve effecten te zien. Dieren krijgen kleine stukjes plastic binnen met hun eten en zo komt het in de voedselketen.

Voor onze eigen gezondheid is er geen acuut gevaar. Wel zijn er zorgen voor gevaren op de lange termijn. Plastic bevat namelijk vaak allerlei schadelijke stoffen. Denk aan weekmakers, vlamvertragers of stabilisators. Dit soort stoffen kunnen hormoonverstorende eigenschappen hebben, of effecten op ons immuunsysteem als je ze binnenkrijgt. Wat de gevaren precies zijn, wordt op dit moment nog onderzocht.

Hoe ontstaat microplastic?

Microplastics algemeenDe grootste bron van microplastic is plastic afval. Denk aan plastic verpakkingen, tasjes, flessen of visnetten die in het milieu terechtkomen en daar uiteenvallen tot steeds kleinere deeltjes.

Andere grote bronnen van microplastic zijn slijtage van autobanden en slijtage van synthetische kleding tijdens dragen en wassen. Deze deeltjes worden ‘secundaire microplastics’ genoemd.

Een klein deel van het microplastic in het milieu is afkomstig van producten die we dagelijks gebruiken, zoals cosmetica, verzorgingsproducten, schoonmaak- en wasmiddelen. Deze heten ‘primaire microplastics’.

In welke producten zit microplastic?

Via het milieu komt microplastic in de voedselketen en onze leefomgeving terecht. Een deel van het microplastic belandt op die manier onbedoeld in producten zoals: honing, bier, mosselen, garnalen en zeezout.

Een ander deel van de microplastics komt met opzet in producten, omdat fabrikanten ze eraan toevoegen. Het gaat dan om kunststoffen die de producten bepaalde eigenschappen geven. Deze kunststoffen heten synthetische polymeren. Ze bepalen onder andere de dikte, het uiterlijk en de stabiliteit van het product. Je vindt microplastic daarom in allerlei producten:

Cosmetica, zoals (vloeibare) make-up, oogschaduw, lippenstift

Verzorgingsproducten, zoals douchegel, deodorant, gezichtscrème, handzeep, shampoo, tandpasta en zonnebrandmiddel

Schoonmaakproducten, zoals toiletreiniger, schuurmiddel, allesreiniger, (hand)afwasmiddel, vaatwastabletten

Wasmiddelen, waaronder waspoeder, vloeibaar wasmiddel en capsules

Tuinproducten, zoals kunstmest

Verf en lak

In wasmiddelen worden ze bijvoorbeeld gebruikt om verkleuring van de was of een grauwsluier te voorkomen. Bij een Oostenrijks onderzoek naar wasmiddelen in 2019 bleek aan 119 van de 300 onderzochte wasmiddelen plastic te zijn toegevoegd.

Plastic korrels vervangen

MicrobeadsIn scrub-producten, whitening tandpasta’s en schuurmiddelen zitten harde bolletjes voor een schurend effect. Deze bolletjes heten microparels of microbeads. Deze bolletjes worden teruggevonden in het milieu en zijn niet afbreekbaar. Cosmeticafabrikanten vervangen ze daarom steeds vaker door andere ingrediënten. De brancheverenigingen van cosmeticafabrikanten NCV en reinigings- en onderhoudsproducten NVZ zeggen de microbeads in 2020 helemaal uit hun producten te verwijderen. In plaats van plastic gebruiken ze natuurlijke materialen, zoals vruchtenpitten, zand, maalsel van bamboe of silica (een soort kwartssteen).

Vloeibare plastics voegen producenten nog wel toe. Voor hen zijn dat namelijk belangrijke ingrediënten. De milieuorganisatie Plastic Soup Foundation wil echter dat ál het plastic uit producten verdwijnt, omdat niet duidelijk is wat de gevolgen van deze vloeibare plastics zijn in het milieu.

Gelukkig kunnen cosmetica, verzorgings-, schoonmaak- en wasmiddelen ook zonder microplastics worden geproduceerd. Dat bewijzen fabrikanten met één van de ecologische keurmerken (zie hieronder). Zo'n keurmerk garandeert dat een product geen microplastic bevat.

https:

LEKKER BEZIG!

100% BIO AFBREEKBARE CUPS

Je leest het goed. Al onze koffiecups zijn 100% biologisch afbreekbaar. Dat betekent dat je de cups na gebruik bij het gft-afval kunt gooien. Zo help jij mee aan het verminderen van de enorme berg afval die elk jaar geproduceerd wordt. Lekker bezig!

De cups worden gemaakt van suikerriet & mais

Na gebruik gooi je de cups bij het gft-afval

De cup lost op, de koffie wordt omgezet in super voedzame compost

Je steentje bijdragen aan een beter milieu was nog nooit zo lekker. En gemakkelijk.

https:

Shampoo Bars, beter voor het milieu, goed voor je haar!”

Voor ieder haartype is er een geschikte Shampoo Bar. Eén Shampoo Bar vervangt 3 plastic flessen en gaat gemiddeld 80 wasbeurten mee. Shampoo Bars zijn milieuvriendelijker en (omgerekend) goedkoper dan de meeste reguliere shampoos. Samen kunnen we zorgen voor minder onnodig plastic gebruik.

Shampoo Bars is opgericht door een kleine groep mensen die een stap willen zetten naar een schonere wereld, een groener morgen. Onder het mom van “begin bij jezelf” hebben wij het initiatief genomen om deze webshop op te richten. Ons doel is om het gebruik van plastic (shampoo) flessen te minderen.

Al 40.000+ huishoudens douchen plasticvrij

Een Shampoo Bar vervangt 3 plastic shampoo flessen

Samen zorgen we voor minder plastic

Visie

De visie van Shampoo Bars is het reduceren van plastic mogelijk maken voor iedereen en de mogelijkheid bieden voor een milieubewuste en duurzame douche-ervaring. Minder plastic verbruik en meer bewustwording van de voetdruk die wij achterlaten. Ons doel is om het gebruik van plastic volledig te vervangen voor duurzame alternatieven zoals een Shampoo Bar.

Missie

Met dit doel voor ogen hebben wij de stap gezet om duurzame plastic vervangende cosmetica alternatieven mogelijk te maken voor iedereen. Wij willen plasticvrij douchen cultiveren door een betaalbaar alternatief aan te bieden voor plastic flessen in de badkamer. Denk aan shampoo, conditioner en douchegel flessen. Met de stap naar eigen productie hebben wij de mogelijkheid om een opschaalbaar en lokaal product aan te bieden waardoor steeds meer mensen de stap kunnen zetten naar een groener morgen.

Plastic afval

Per persoon gebruiken we zo’n 165 kilo aan plastic verpakkingen per jaar. 50% van het plastic gebruiken we maar één keer voor we het weggooien. Ongevraagd nemen we een hoop plastic verpakkingen mee naar huis en die komen uiteindelijk voor een groot deel in de oceaan terecht. Dit richt veel schade aan vogels, zeedieren en vissen (circa zevenhonderd soorten dieren eten plastic). De voorspelling is dat de oceanen halverwege deze eeuw uit meer plastic dan vis zal bestaan.

Wist je ook dat:

Jaarlijks ongeveer 311 miljoen ton nieuw plastic wordt aangemaakt?

de productie van plastic jaarlijks met 8% stijgt?

91 procent van al het plastic niet wordt gerecycled?

het bijna 400 jaar duurt om plastic af te breken?

Samen voor een schoner morgen

Ons doel bereiken kunnen we niet alleen, daar hebben we jouw hulp bij nodig! Hopelijk hebben we je aan het denken gezet met ons verhaal en maak je de keus om samen met ons het plastic probleem aan te pakken!

Samen met onze partners brengen we het plastic probleem steeds meer onder de aandacht en krijgt het ook de aandacht die het nodig heeft om de aarde door te kunnen geven aan de volgende generaties en de zeeën schoon te maken en te houden. Verschillende projecten en campagnes helpen het plastic probleem onder de aandacht te brengen en helpen de consument een bewuste en duurzame keus te maken.

Wij zijn partner van het Wereld Natuur Fonds en dragen hiermee bij aan het voorkomen en verhelpen van verschillende problemen door o.a. plastic. Onze Shampoo Bars zijn verkrijgbaar op de website van het Wereld Natuur Fonds waardoor je automatisch het WWF steunt.

Het productieproces

De productie van onze Bars gebeurt duurzaam en zoveel als mogelijk vrij van plastic! Met een bewust en duurzaam productieteam wordt onze visie ook doorgevoerd tijdens het produceren van jouw Bar.

Ieder ingrediënt wordt duurzaam gewonnen en aangeschaft. Wij zijn transparant over onze grondstoffen en ingrediënten en garanderen een goed en eerlijk product. Iedere Bar wordt met de hand gemaakt. Dat voel je, dat zie je en dat ervaar je.

Onze Bars worden met zorg samengesteld en daar zijn we trots op. De verschillende werkingen van de Bars maakt dat er voor iedereen een passende Shampoo Bar is. Duurzame machines ondersteunen ons productieproces waardoor de kwaliteit van onze producten gegarandeerd blijft.

De verpakking

De verpakking waarin wij onze Shampoo Bars verpakken en versturen is volledig biologisch afbreekbaar en 100% plasticvrij.

De doosjes waarin wij onze Shampoo Bars verpakken zijn recyclebaar. Het papier van naaldhout heeft een zuivere samenstelling, dit maakt het geschikt om na gebruik te recyclen.

De groene ‘opvulchipjes’ zijn samengesteld uit 100% natuurlijke grondstoffen: lucht, water en plantaardig zetmeel. Het wordt binnen zeer korte tijd biologisch afgebroken en is onschadelijk voor het milieu. Deze opvulchips kunnen worden hergebruikt, weggegooid of gecomposteerd en zijn 100% oplosbaar in water. De doos bestaat uit karton en is recyclebaar.

Jouw pakketje wordt duurzaam bezorgd met Fietskoeriers. De eerste én enige bezorgdienst op de fiets die bezorgt door heel Nederland.

https:

In opdracht van het Wereld Natuur Fonds heeft de Australische universiteit van Newcastle onderzocht hoeveel plastic afval mensen binnenkrijgen via de voedselketen:

Gemiddeld eten mensen nu mogelijk zo’n 5 gram plastic per week, wat gelijk staat aan het gewicht van een bankpas. Ons onderzoek toont dat mensen gemiddeld per jaar meer dan 100.000 stukjes microplastic consumeren. Dat is ongeveer 21 gram per maand, iets meer dan 250 gram per jaar. Acht miljoen ton plastic belandt ieder jaar in de zeeën en oceanen. Dat wordt afgebroken in kleine stukjes die microplastics worden genoemd, klein genoeg om in onze voedselketen te belanden, samen met andere soorten microplastics zoals de deeltjes die vrijkomen als we kleding wassen.

De meeste consumptie van plastic vindt plaats via drinkwater waar de microplastics in belanden. Een andere bron vormen schelpdieren die in hun geheel verorberd worden, inclusief de ingewanden waar veel van het plastic in blijft hangen.

Keurmerken voor microplasticvrije producten

Europees Ecolabel: het milieukeurmerk van de Europese Unie voor cosmetica, verzorgings- en schoonmaakproducten, doe-het-zelf en tuinieren.

Demeter: het keurmerk van de biologisch-dynamische landbouw, cosmetica, verzorging en voeding.

Cosmos Organic: het Europese keurmerk voor natuurcosmetica; ook Charte Cosmebio, Ecocert en BDIH vallen hieronder.

Zero plastics inside: keurmerk van Beatthemicrobead.org voor bedrijven die hun ingrediëntenlijst met de organisatie delen en de ‘100%-microplasticvrij’-verklaring ondertekenen.

Ik let heel goed op de verpakking

Wat kunnen jullie als voedingsmiddelen ontwikkelaars doen?

Wat is jouw eerste gedachte bij de vorige plaatjes?

De hoeveelheid plastic soep is minder dan 10 jaar geleden

Wat kunnen jij en ik doen om plastic soep te voorkomen?