Coördinatoren les 2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdletters

Gebruik je:

• Aan het begin van een zin
• Bij namen van personen, landen en plaatsen: Petra, Nederland, Hoorn
• Bij feestdagen: Kerst, Pasen
• Bij talen: Nederlands, Frans

Het gebruik van hoofdletters

Aan het begin van een zin

Het eerste woord van een zin schrijf je met een hoofdletter

Voorbeelden
Morgen gaan we op stap.

E-mail heeft steeds meer succes.

Cd's worden vaak gekopieerd.

Uitzonderingen

• Als de zin begint met een weglatingsteken begint, begint het tweede woord met een hoofdletter.
  Voorbeeld
  's Avonds drink ik nooit koffie.
• Als de zin begint met een cijfer of een speciaal teken, is er geen hoofdletter aan het begin van de zin.
  Voorbeeld
  9/11 staat bij iedere Amerikaan in het geheugen gegrift.
  
  @ spreek je uit als 'at' of 'apen¬staartje'. 
• 
  
• 
  

Welke zin is juist?

1. 's woensdags spelen zij bridge.
2. 'S woensdags spelen zij bridge.
3. 'S Woensdags spelen zij bridge.
4. 's Woensdags spelen zij bridge.

Welke zin is juist?

1. Op woensdag spelen ze bridge.
2. Op Woensdag spelen ze bridge.

Welke zin is juist?

1. 15 December spreken we af voor een spelletje bridge.
2. 15 december spreken we af voor een spelletje bridge.

Welke zin is juist?

1. € en @ zijn tekens die je niet gemakkelijk vindt op je toetsenbord
2. € En @ zijn tekens die je niet gemakkelijk vindt op je toetsenbord

Namen van personen (1)

De voornaam en de familienaam van een persoon schrijf je met een hoofdletter.

Voorbeeld
Thomas, Peter Paul Rubens, Johan Vande Lanotte,
Annie M. G. Schmidt

Namen van personen (2)

MAAR: als de naam van de persoon niet meer naar die persoon verwijst, schrijf je geen hoofdletter.

Voorbeeld
Karel is een echte casanova. 
Rijdt jouw wagen op diesel?

Verwijst de naam van de persoon naar een product dat hij creëerde (merk of kunstwerk, dan blijft de hoofdletter.
Voorbeeld
Het schilderij is een echte Rubens.

De uitdrukking is ontstaan omdat Casanova (de persoon) een echte vrouwenjager was. Nu gebruikt men casanova als synoniem voor vrouwenjager.

Rudolph Diesel vond een motor uit die diesel als brandstof gebruikt.

Namen van personen (3)

Namen van personen en zaken die als heilig worden beschouwd. schrijf je met een hoofdletter.
Voorbeeld
God, Allah, Christus, de Heilige Geest, Onze-Lieve-Heer,

het Koninkrijk Gods, de Hemel

Achternamen met tussenvoegsels

Nynke van der Sluis, mr. N.C. van der Sluis, mevrouw Jongsma-van der Sluis.

Als er geen voorletter, voornaam, achternaam of een ander tussenvoegsel voor staat, krijgt het tussenvoegsel een hoofdletter: 

mevrouw Van der Sluis, mevrouw Van der Sluis-van Dam, dr. mr. Van der Sluis en burgemeester Van der Sluis. 

De verkorte vormen ’t en d’ worden altijd als kleine letter geschreven: meneer ’t Hart, mevrouw d’Ancona.

voorbeelden

Anke de Graaf

B.G. van Vooren

dhr. dr. mr. G.H.V. van den Herik

Henny Dijkstra-van der Haar

dhr. Den Braber-ten Haaf

professor Ten Cate

dominee Van den Berg

bakker De Vries

het verzameld werk van Van het Reve

De Kermis staat van Woensdag tot Zaterdag op het plein.

1. hoofdletters staan allemaal goed
2. niet alle hoofdletters staan goed

Waar staan de hoofdletters goed?

1. mevrouw Van Beek
2. mevrouw van beek
3. mevrouw van Beek

Staan er hoofdletters op de verkeerde plaats?

Nederlandse Jesper eet met de Premier van Georgië

1. nee
2. ja

Wat is juist?

1. Mijn naam is jan Janssens.
2. Mijn naam is Jan Janssens.
3. Mijn naam is jan janssens.
4. Mijn naam is Jan janssens.

Wat is juist?

1. Zij draagt een parfum van Dior.
2. Zij draagt een parfum van dior.

Wat is juist?

1. De Heilige Drievuldigheid bestaat uit de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
2. De heilige drievuldigheid bestaat uit de vader, de zoon en de heilige geest.
3. De Heilige Drievuldigheid bestaat uit de vader, de zoon en de Heilige Geest.
4. De heilige drievuldigheid bestaat uit de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

Wat is juist?

1. Een Colbert is een jasje genoemd naar de Fransman Colbert.
2. Een colbert is een jasje genoemd naar de Fransman Colbert.
3. Een Colbert is een jasje genoemd naar de Fransman colbert.
4. Een colbert is een jasje genoemd naar de Fransman colbert.

Bijna alles uit de aardrijkskunde (1)

• Namen van landen en streken en woorden ervan afgeleid
  Voorbeeld
  België, Parijs, Baskenland
  Belgisch witloof, een Bask 
• Namen van planeten en sterren
  Voorbeeld
  de Aarde, Mercurius, de Poolster

Bijna alles uit de aardrijkskunde (2)

• De naam van een bevolkingsgroep schrijf je met een hoofdletter.
  Voorbeeld
  de Vlamingen, de Palestijnen
• Een windstreek schrijf je zonder hoofdletter.
  Voorbeeld
  De zon gaat onder in het westen. 

Indien de naam van de windrichting gebruikt wordt voor een streek, schrijf je hem wel met een hoofdletter!

Veel Oost-Europeanen zijn gevlucht naar het vrije Westen.

Wat is juist?

1. Mijn favoriete vakantieland is spanje.
2. Mijn favoriete vakantieland is Spanje.

Hoofdletters en leestekens: juist of onjuist?

Cornald van der Meer woont in de brabantse gemeente Oisterwijk.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is juist?

1. Ten westen van brussel ligt Ternat.
2. Ten Westen van Brussel ligt Ternat.
3. Ten westen van Brussel ligt Ternat.
4. Ten westen van Brussel ligt ternat.

Wat is juist?

1. vlamingen en walen wonen samen in België.
2. Vlamingen en walen wonen samen in België.
3. Vlamingen en Walen wonen samen in belgië.
4. Vlamingen en Walen wonen samen in België.

Wat is juist?

1. De planeet mars is de Rode Planeet.
2. De planeet Mars is de rode planeet.
3. De planeet Mars is de Rode Planeet.
4. De planeet Mars is de rode planeet.

Talen

De naam van een  taal schrijf je met een hoofdletter.
Voorbeeld
Nederlands, Verkavelingsvlaams, Spaans

Wat is juist?

1. Het merendeel van onze anderstalige cursisten spreekt arabisch.
2. Het merendeel van onze Anderstalige cursisten spreekt Arabisch.
3. Het merendeel van onze anderstalige cursisten spreekt Arabisch.
4. Het merendeel van onze Anderstalige cursisten spreekt arabisch.

huiswerk

Bestudeer boek

theorie p. 131 -143

maken: studiemeter spelling: hoofdletters