Thema 6 basisstof 5 Mens en milieu

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

In het nieuws

Lezen blz. 248 t/m 253

10 minuten STIL

Klaar met lezen?

Maak opdracht 2 t/m 12 van paragraaf 6.6.

Opdracht 1 mag je overslaan!

6.4 Natuurbeheer

Bladzijde 227, 228, 229, 230 en 231 zelf lezen en leren

Neem over in je schrift:

BIODIVERSITEIT:

• De variatie aan soorten in de natuur.
  
• Hoe meer soorten, hoe gezonder het ecosysteem is.
  
• Biodiversiteit wordt minder door activiteiten van de mens.

6.5 Mens en milieu

Lesdoelen:

• Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van uitputting en vervuiling beschrijven.
• Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van klimaatverandering beschrijven.

De oorzaak van milieuproblemen

Uitputting: stoffen uit milieu halen

- Fossiele brandstoffen (aardolie, aardgas en steenkool)

- Grondstoffen (zand en metaalerts)

- Mineralen (monocultuur)

Vervuiling: stoffen aan milieu toevoegen

- Stikstof (in grondwater en lucht=smog en fijnstof)

- Giftige stoffen (in grond en water)

- Afval

In het filmpje werd duurzame elektriciteit gemaakt van afval. Door afval te verbranden werd water verwarmd, daarbij ontstaat stoom en met de druk van het stoom werd elektriciteit opgewekt.
Met welk voorwerp werd het principe mee vergeleken?

1. spoel
2. batterij
3. dynamo
4. condensator

Het broeikaseffect

Overnemen in je schrift:

Broeikaseffect: broeikasgassen (zoals CO2 en methaangas ) houden warmte uitstraling van de aarde tegen, anders was het -30 graden Celsius op aarde.

Versterkt broeikaseffect: door teveel broeikasgassen wordt het steeds warmer op aarde, door te weinig warmte uitstraling.

Welke van onderstaande energiebronnen is
GEEN fossiele brandstof?

1. Aardolie
2. Steenkool
3. Biobrandstof
4. Aardgas

Fossiele brandstoffen en kernenergie

Overnemen in je schrift

Fossiele brandstof: miljoenen jaren geleden ontstaan van dode planten en dieren: aardgas, aardolie, steenkool

Nadelen:

• door verbranding komt er veel CO2 vrij --> opwarming aarde
  
• luchtverontreiniging: smog en zure regen
  
• voorraad raakt op
  

Kernenergie: splitsen van atoomkernen 

Voordeel: Er komt geen CO₂ vrij en geen luchtverontreiniging !

Nadelen:

• Radioactief afval
  
• Ongelukken kerncentrale zijn rampzalig -> Fukushima/Tsjernobyl

6.4 Vraag 7a
Een houtwal is een aarden wal met veel verschillende soorten bes-dragende struiken en af en toe een boom (zie afbeelding 9). In een houtwal leven ook veel verschillende dieren. Vroeger dienden houtwallen als veekering, terwijl het hout werd gebruikt op de boerderij. Met de komst van prikkeldraad verdwenen de meeste houtwallen. Zijn houtwallen onderdeel van een cultuurlandschap of van de natuur?

1. Cultuurlandschap, want mensen hebben het aangelegd
2. Natuur, want er leven ook dieren
3. Beide, omdat mensen het hebben aangelegd en er leven dieren.

Vraag 7b. Neemt de biodiversiteit toe door de aanleg van houtwallen?

1. Nee, want het zijn vaak dezelfde struiken
2. Nee, want er zijn maar weinig dieren
3. Ja, want de planten dienen als voedsel voor veel verschillende dieren en er zijn schuilplaatsen
4. Ja en Nee; Dat verschilt per houtwal.

Vraag 7c. Wanneer er meer dieren dan normaal zijn, wordt wel van een plaag gesproken. In een weiland heerst een plaag van veldmuizen. Leg uit dat houtwallen ervoor kunnen zorgen dat een muizenplaag uitblijft.

1. Er is voldoende voedsel aanwezig voor de muizen in de houtwallen.
2. De houtwallen bevatten de natuurlijke vijanden van de veldmuis.
3. Door de houtwallen is er minder weiland, dus ook minder veldmuizen.