Rechtsspraak in NL Burgerschap P2 Les 1

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Wat is een democratische rechtsstaat?

Rechtsstaat

• Nederland is een democratie.
  
• Dat betekent dat de burgers zelf bepalen hoe het land moet worden bestuurd, en door wie.
  
• De bevolking heeft daar invloed op door te stemmen. Er zijn minstens elke 4 jaar verkiezingen voor een nieuw parlement (dat beslist over landelijke kwesties). Of verkiezingen voor bijvoorbeeld een nieuwe gemeenteraad, die de stad bestuurt. Iedereen van 18 jaar of ouder mag in principe stemmen.

De Eerste Kamer wordt rechtstreeks door het volk gekozen.

1. Juist
2. Onjuist

Onjuist, de Eerste Kamer wordt gekozen door de vertegenwoordigers in de provinciale staten. Indirect kies je wel, maar niet direct zoals bij de Tweede Kamer.

De koning mag mee stemmen over een wetsvoorstel

1. Juist
2. Onjuist

Onjuist, de koning mag de wet doorlezen en notitie toevoegen, maar niet daadwerkelijk stemmen over de wet. 

Hoeveel leden zitten er in de Tweede Kamer?

1. 50
2. 75
3. 100
4. 150

150.

Misschien was je verward met 75? Dat komt omdat er in de Tweede kamer 75 leden zitten. 

De Eerste Kamer is een deeltijd functie zij overleggen 1x in de week (op een dinsdag) en krijgen daar en vergoeding voor. Meestal hebben ze nog een andere baan ernaast (leerkracht, ondernemer, etc).

De Tweede Kamer is een fulltime functie en wordt dan ook betaald als een gewone baan.

Wat is het parlement?

1. De regering en de Eerste Kamer
2. Eerste Kamer en Tweede Kamer
3. Tweede Kamer en de ministers

Parlement is Eerste Kamer en Tweede Kamer.

De regering zijn de koning, minister president, ministers en staatsecretarissen.

Door wie worden de Tweede Kamerleden gekozen?

1. Door de Nederlandse burgers
2. Door de gekozen leden van de provinciale staten
3. Door de Eerste Kamer
4. Door de koning

Tweede Kamer leden zijn volksvertegenwoordigers. Zij worden dus rechtstreeks door de Nederlanders gekozen. 

Rechter

onafhankelijke rechters

Nederland is ook een rechtsstaat.

Dat betekent dat iedereen zich aan de wetten en regels moet houden. Burgers en bedrijven, maar ook de overheid.

Het betekent ook dat iedereen die het ergens niet mee eens is, een onafhankelijke persoon om een oordeel mag vragen.

Die onafhankelijke persoon is de rechter.

Rechtspraak

Wat weet je over rechtspraak?

Rechtspraak

Rechtspraak is het proces waarin door een rechter een oordeel wordt gevormd over een rechtszaak. De rechter spreekt recht door een rechterlijke uitspraak te doen die bindend is voor de partijen die betrokken zijn bij de rechtszaak.

Belangrijk(e) begrip(pen)

Rechter: Persoon die tijdens een rechtszaak bepaalt wie er gelijk heeft, die bepaalt of de wet is overtreden en die een straf kan opleggen.

Rechten in een rechtsstaat

• Grondrechten in een rechtsstaat
• Overtreden van een wet
• Rechtszaak 

In een rechtsstaat heeft iedereen grondrechten, maar moet iedereen zich ook aan de wet houden. Soms houden mensen zich niet aan de wet, bijvoorbeeld als ze een overtreding begaan of een misdaad plegen. Dit kan tot een rechtszaak leiden. 

Het kan ook zijn dat mensen onderling een conflict hebben waar ze niet uitkomen, zoals een burenruzie. In zulke gevallen kan een rechter ook uitspraak doen. De rechter bepaalt dan tijdens een rechtszaak wie er gelijk heeft.

Rechtszaak

• Is een civiele of strafrechtelijke rechtszaak
• Rechters zijn onafhankelijk én onpartijdig
• Iedereen kan en mag een rechtszaak beginnen.
• Zowel verdacht als aanklager mag 
  zijn kant van het verhaal vertellen

Rechters zijn onafhankelijk. Daarmee wordt bedoeld dat niemand zich mag bemoeien met de uitspraak van een rechter. De regering en de Tweede Kamer mogen rechters dus niet vertellen hoe zij moeten beslissen in een rechtszaak. De minister van Justitie mag de rechter bijv. niet zeggen dat hij een verdacht een hoge straf moet opleggen. Ook hoeven rechters de regering of de Tweede Kamer geen uitleg te geven over de beslissingen die ze hebben genomen. 

Strafzaak

• Rechter bepaalt of de verdachte schuldig is en de straf
• Alleen het Openbaar Ministerie kan een strafzaak aanspannen, geeft bewijzen en voorstel straf
• De verdacht heeft een advocaat. 
• Kan in hoger beroep gaan. 

Als iemand verdacht wordt van het plegen van een misdrijf, moet hij voor de rechter komen. Tijdens een strafzaak bepaalt de rechter of de verdachte schuldig is en welke straf hij krijgt als hij schuldig wordt bevonden.

Een strafzaak kan alleen aangespannen worden door het Openbaar Ministerie (OM). Het OM vervolgt de verdachte en bepaalt of de verdachte voor de rechter moet verschijnen. Tijdens de strafzaak probeert het openbaar ministerie te bewijzen dat de verdachte schuldig is. Ook doet het OM een voorstel voor de straf die de verdachte moet worden opgelegd, bijv. 3  jaar cel voor een overvaller. De rechter beslist uiteindelijk de straf.

Een verdachte wordt tijdens een strafzaak meestal bijgestaan door een advocaat. 

De advocaat komt zo goed mogelijk op voor de belangen van de verdachte. Een advocaat kan er bijvoorbeeld op aandringen dat de verdachte vrijgesproken wordt of een zo laag mogelijke straf krijgt. 

Strafrecht

In het strafrecht beoordeelt de strafrechter of iemand een strafbaar feit heeft gepleegd en daarvoor gestraft moet worden. Hierbij geldt dat de verdachte onschuldig is totdat het tegendeel bewezen is.

Volgens het strafrecht kan een verdachte alleen veroordeeld worden voor een feit dat volgens de wet strafbaar is. Het OM verdenkt je dan van een strafbaarfeit.

Overtredingen

Een overtreding is meestal een licht strafbaar feit dat door de kantonrechter wordt behandeld (door rood rijden, wildplassen).

Misdrijven zijn over het algemeen ernstiger dan overtredingen (mishandeling, fraude).

Civiel recht

In het civiel recht gaat het om conflicten tussen particulieren onderling, organisaties onderling en tussen particulieren en organisaties. Andere termen voor civiel recht zijn privaatrecht en burgerlijk recht.
De rechtsgebieden familierecht en handelsrecht vallen onder het civiel recht.

Bestuursrecht

In het bestuursrecht staan besluiten van de overheid centraal. Bijvoorbeeld een besluit waarbij een bestuursorgaan een uitkering toekent, exploitatievergunning intrekt of handhavend optreedt. Als u het niet eens bent met een beslissing van een bestuursorgaan, bezwaar heeft gemaakt en dit is afgewezen, kunt u beroep instellen bij de bestuursrechter.

verschillende soorten recht

• Civiel recht: ook wel burgerlijk recht of privaatrecht. Als burgers of organisaties onderling juridische problemen hebben. 
• Bestuursrecht: Personen of organisaties die een conflict hebben met de overheid.
• Strafrecht: Iemand die ervan wordt verdacht een overtreding of misdrijf te hebben begaan, krijgt te maken met het strafrecht

Nog even een herhaling van wat je net gehoord hebt.

STRAFRECHT IN NEDERLAND

Als je verdacht wordt van een overtreding of misdrijf krijg je te maken met het strafrecht.

Een overtreding is een licht strafbaar feit

Een misdaad is een ernstig strafbaar feit.

Het Openbaar Ministerie brengt de zaak bij de rechter aan

Waarom zijn straffen nodig?

Doel van straffen (1)

1. Afschrikking van de dader en de samenleving: als je een dader een hoge straf geeft, hoop je dat de dader daarvan schrikt en geef je meteen ook het goede voorbeeld aan de samenleving.

2. Heropvoeding/ Resocialisatie: het opni euw aanleren van waarden en normen. 

Doel van straffen (2)

3. Beveiligen van de samenleving: zolang de dader vastzit kan hij niet opnieuw criminaliteit plegen.

4. Wraak: als iemand iets bij jou heeft gedaan, wil jij iets terug doen. Bv. buurman laat hond tegen mijn bloemen plassen, ik giet vergif op zijn bloemen.

Let op: in Nederland mag je niet voor eigen rechter spelen, dat is strafbaar!!

Wat vind jij van taakstraffen?
Leg je antwoord uit.

taakstraffen

In de jaren '90 ingevoerd

Alternatief voor celstraffen.

Scheelt celruimte.

Voor het eerst veroordeeld, een meer passende straf (dan gevangenisstraf)

Celstraffen kunnen (vooral op jongeren) een slechte invloed hebben.

In jeugdrecht eerder gekozen voor een taakstraf.

Als delinquenten hun taakstraf uitvoeren ziet samenleving ook de “gewone” mens

Welke straf vind jij dat iemand verdient die een vuurwapen bezit?

1. Boete
2. Taakstraf
3. Gevangenisstraf
4. Geen straf

Er wordt niet streng genoeg gestraft door rechters!

https: