PO midden bovenbouw I Voorbereidingsles Baksteen tentoonstelling

• Kunstzinnige oriëntatie
• Basisschool
• Groep 4-8

Vertel: dat jullie binnenkort naar Kunsthal KAdE gaan. Daar is nu een tentoonstelling te zien over het materiaal 'baksteen'. 

Er werken heel veel kunstenaars mee aan de tentoonstelling. En al die kunstenaars hebben één ding gemeen: ze zijn geïnspireerd geraakt door de baksteen en maken daar kunstwerken mee en over, die jullie straks in het echt gaan bekijken.

Wist je dat de tentoonstelling BAKSTEEN op drie locaties te zien is. In KAdE, met nieuwe folly’s verspreid door de stad Amersfoort én in de Elleboogkerk.

Waar denk jij aan
bij 'baksteen'?

Vertel: baksteen kennen we voornamelijk als bouwmateriaal. Het is overal om ons heen te vinden. Waar denk jij aan bij 'baksteen'? En wat ken je allemaal dat gemaakt is van baksteen?

Maak met de klas een woordweb. Schrijf zoveel mogelijk woorden op en bespreek de antwoorden klassikaal. 

Bespreek: voor het bouwen van een rijtjeshuis zijn er soms wel 5000 bakstenen nodig. Als je zoveel stenen nodig hebt, kun je ze moeilijk 1 voor 1 maken. Hoe doen ze dat dan? 

Bekijk het filmpje van schooltv: hoe wordt een baksteen gemaakt? Wat ben je allemaal te weten gekomen?

Wist je dat... de oudste bakstenen werden ruim 5.000 jaar geleden gemaakt door kleigrond nat te maken en met de handen te vormen. 

Kunsthal KAdE

Bespreek: de toren van Babel is misschien wel het hoogste bouwwerk dat ooit door mensenhanden is gemaakt. 

Tegenwoordig maken we bakstenen met machines zoals je net in de video van schooltv hebt gezien. Maar voor de bouw van de toren van Babel maakten ze ook al stenen van gebakken klei. 

Klik op deze link: op deze webpagina kun je met het + symbool rechts bovenin inzoomen op de prent van de Toren van Babel. Zo kun je alle details goed bekijken. 

Zoek: bekijk met elkaar de details. Je ziet mensen die stenen aan het vormen zijn, stapelen en vervoeren. Wat zie je nog meer allemaal? Hoe lang zouden ze bezig zijn geweest met de bouw van de Toren als ze alle stenen met de hand moesten maken?

Tip: klik op het oogje om nog een afbeelding te zien van de Toren en op het ? om een weetje te lezen over het maken van baksteen.

Bespreek: een van de kunstwerken die je straks ook in de tentoonstelling gaat bekijken is deze foto van fotograaf Caroline Heinecke. 

Zij is een van de kunstenaars die geïnspireerd raakte door baksteen. Een ander woord voor geïnspireerd is ook wel 'enthousiast'. Kun je aan deze foto zien dat ze heel enthousiast is over de baksteen? Waaraan kun je dat zien?

Vraag:
- Wat zie je? Waar denk je dat je naar kijkt? Hoeveel bakstenen kun je tellen? 
- Wat valt je op aan de bakstenen? We hebben net geleerd hoe een baksteen aan zijn kleur komt. Welke kleuren zie je hier?

- Zou je met deze bakstenen ook kunnen bouwen? 

Kunsthal KAdE

Bespreek: kunstenaar Florens Kool maakte deze werken. Hij liet zich inspireren door alledaagse plekken, straatjes, huizen uit Amersfoort. 

Doen: kijk uit het klaslokaal naar buiten. Wat is jullie uitzicht? Zie jij baksteen gebouwen om je heen vanuit de klas of moet je daarvoor naar buiten? 

Bespreek:

- Is jullie schoolgebouw van bakstenen gemaakt? 

- En wie van de leerlingen woont er in een bakstenen huis? 

Opdracht: vraag de leerlingen voor een volgende les allemaal een foto te maken en op te sturen van de bakstenen muren van het huis waar zij in wonen. Verzamel de foto's en toon ze naast elkaar in de klas.

Bespreek:

- Woont iedereen in een huis gebouwd met bakstenen. Of woont er ook iemand in een huis van beton, hout of een ander materiaal?
- Zijn alle bakstenen in de huizen hetzelfde van formaat, vorm en kleur? 
- Zoek samen naar de verschillen en overeenkomsten. 

Tip: vraag de museumdocent tijdens de rondleiding in Kunsthal KAdE eens of je dit werk van dichtbij mag bekijken. Want verrassing, het zijn namelijk geen foto's waar je naar kijkt. Maar wat dan wel?

Kunsthal KAdE

Vraag: baksteen is meer dan alleen toepasbaar als bouwmateriaal. Dit is geen muur, geen huis, geen losse stenen. Wat is het dan wel? Wat zie jij erin? Of waar doet dit werk je aan denken?

Gevangen zitten

Speelsheid

Ambacht / werk

Geweld

Experimenteren

Vertel: ja de baksteen is een bouwmateriaal, maar het is ook zo veel meer. In verschillende kunstwerken heeft de baksteen ook een verschillende betekenis. De steen kan staan voor speelsheid, voor een bouwsteen, voor een 'muur' om iemand buiten te sluiten of juist binnen die muren iets gevangen te houden. Het kan staan voor veiligheid en warmte. Maar met de baksteen kun je ook iemand zijn ruit in gooien. Kun je samen nog meer dingen bedenken waar de baksteen voor kan staan?

Opdracht: verbind het kunstwerk met een woord / betekenis door het te slepen. Als je de opdracht klassikaal doet kun je er ook lijnen tussen tekenen.

Bespreek de opdracht na. Waarom hebben jullie die woorden met die kunstwerken gecombineerd? Er is namelijk geen 'juiste' volgorde, het gaat er om dat de leerlingen erbij stil staan dat een baksteen een bepaalde betekenis kan hebben (die voor iedereen anders kan zijn).

Elleboogkerk

*  Dit werk staat in de Elleboogkerk. Ook als je daar niet naartoe gaat met je klas kan de slide wel leuk zijn om te behandelen. 

Bespreek: dit werk van kunstenaar Peter Land bestaat uit een grote stapel stenen waar een arm uitsteekt. 

Doen: stel dat dit een moment is in een film. Waarbij de installatie zoals je deze nu ziet het midden is in de film. Overleg klassikaal met de leerlingen de situatie voor en na. Denk na over wat er zou kunnen gebeuren met de persoon ‘onder de bakstenen’. Welk verhaal zit hierachter?
- Hoe is hij of zij daar terecht gekomen? 
- Wie is de persoon onder de stenen?
- Breekt het personage door de bakstenen heen?
- Zouden de stenen waaronder de persoon ligt zwaar zijn? Heeft hij misschien zichzelf in gegraven en waarom?
- Hoe zijn die stenen daar terecht gekomen?

En waarom staat dit werk in een Kunsthal? Past het volgens de leerlingen goed in een tentoonstelling over baksteen?

Tip: klik op het oogje (hotspot) om nog een afbeelding van het werk te zien.

Wat ben je nu al te weten gekomen over baksteen? 

Wat wil je graag nog weten?

Bespreek

- Waar zijn de leerlingen nog nieuwsgierig naar?

- Wat vragen ze zich af?

- Wat zouden ze nog willen weten?

Verzamel vragen die jullie straks kunnen stellen tijdens de rondleiding. 

Tot snel!

Vertel: aan het plein waar Kunsthal KAdE zit zijn ook ontzettend veel baksteen gebouwen te vinden. Allemaal gebouwd met een eigen soort, vorm, formaat en kleur baksteen. 

Bespreek: bekijk de pijlen op de foto. Die wijzen naar de verschillende bakstenen die te ontdekken zijn. Binnenkort kom je met je klas op bezoek bij Kunsthal KAdE, vergeet dan niet vóórdat je naar binnen gaat al die bakstenen eens goed van dichtbij te bekijken!

Tot snel in Kunsthal KAdE!

digitalescheurkalender.com

Tip! speciaal bij de tentoonstelling maakten we ook een scheurkalender blaadje in de Digitale Scheurkalender. Met leuke kijk-, denk- en spelopdrachten, voor de onder en middenbouw van het PO. Heb je tijd over, ga dan klassikaal aan de slag met de scheurkalender. 

https://digitalescheurkalender.com/#/  

ww: amersfoort