CKV 5 H/VWO: 8 tot 10 lessen cyclus: Contrast in disciplines

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

CKV tweede periode

Serie van 8 lessen over contrasten in kunst.

In de 9e les een toets over het behandelde

4 onderwerpen, per onderwerp 2 lessen.

Per onderwerp komen ongeveer alle disciplines langs, per les 2 opdrachten, tijdens de les te maken en verder thuis. Je mag zelf kiezen welke opdrachten. 

Alle opdrachten worden verzameld en beoordeeld. Ze vormen 1/2 van het cijfer voor periode B. De resterende 1/2 worden gevormd door het cijfer uit de toets.  

Onderwerpen:

- Schoonheid & lelijkheid

- Amusement & engagement

- Herkenning & vervreemding

- Mono-, multi- & interdisciplinair

óf:

4 onderwerpen in 4 lessen. 2 opdrachten per les maken, thuis verder werken, inleveren volgende les

Schoonheid - Lelijkheid

Een manier om naar kunst te kijken:

Die van schoonheid of lelijkheid. 

Wat is mooi? Wat is lelijk? 

Schoonheid is aangenaam om naar te kijken, bij lelijkheid ervaren we afstotelijkheid, onaantrekkelijkheid

 1: geboorte van venus (Boticelli)  1483, Romeinse godin 

vd liefde. hele schilderij is ode aan de liefde. Venus 

representeert het vrouwelijke schoonheidsideaal. Het hele 

schilderij vonden de mensen van toen heel mooi.

Bij Vraag 1

Vraag 1: bekijk de afbeelding ' De geboorte van  Venus' . Dit schilderij is gebaseerd op een verhaal uit de 'Metamorfosen' van de Romeinse dichter Ovidius. 

Zoek een ander kunstwerk waarin dit verhaal wordt verbeeld en beargumenteer kort welke van de twee je mooier vindt. 

2: 

Botticelli was realistisch, 

Picasso niet. 

Les demoiselles d'Avignon:

 

Hij brak radicaal met het 

realistische, en koos 

ervoor de vormen hoekig te 

maken. 

Mensen waren geschokt, 

vonden het lelijk.

Bij vraag 2

Vraag 2:

Bekijk de afbeelding 'les demoiselles d'Avignon' van Pablo Picasso. Het werk wordt gezien als een radicale breuk met de traditionele Europese schilderkunst. Het verwijst bijvoorbeeld naar Afrikaanse maskers. Noem in totaal drie kenmerken van de voorstelling of vormgeving die afwijken van wat men in die tijd gewend was.

3: 

Fotograaf Rieneke Dijkstra, 

speelt hier ook met het westerse

schoonh ideaal. 

(1992, heeft in heel veel musea over 

de hele wereldgehangen.) 

Is deze foto mooi? Is het meisje mooi? 

Dat is de vraag die

die in deze dimensie centraal staat.

Bij vraag 3

Vraag 3:

Bekijk de afbeelding van Rineke Dijkstra, 'het meisje op Kolobrzeg Poland, july 26, 1962'. 

Rineke Dijkstra is geïnteresseerd in gezichten die anderen misschien 'lelijk' vinden. Wat denk je dat Dijkstra mooi vindt aan haar? Leg je antwoord uit.

Fragment uit "Black Swan"

"Het Zwanenmeer" is het uitgangspunt van deze film uit 2010. 

De zwarte zwaan danst de beruchte pas de deux met haar tegenspeler, waarin ze 32 fouettes (doorlopend draaien op de tenen van één voet) maakt waardoor de prins verliefd op haar wordt. 

vraag 4

Vraag 4:

"Black Swan" is een thriller die over de veeleisendheid van klassiek ballet gaat. Het hoofdpersonage, gespeeld door Nathalie Portman, wordt langzaam gek. Noem drie voorbeelden waaraan je dat in dit fragment kunt merken. Let daarbij bijvoorbeeld op acteerwerk, cameravoering, beeld of geluid. 

Fragment "The Rite of Spring"

Luister eerst naar de muziek, zonder beeld. Kijk daarna nog eens naar hetzelfde fragment. Dit is de laatste scène uit "the Rite of Spring"(1975). De muziek is van Strawinsky's "Le Sacre du printemps", choreografie van Pina Bausch

5:30 - 7:24

Vraag 5

Vraag 5:

In dit fragment wordt de uitgekozen vrouw geofferd. De dansvloer is bezaaid met aarde en vuil en de jonge maagd danst zich niet dood voor de zonnegod, maar als gevolg van de strijd tussen man en vrouw. Noteer twee kenmerken waaraan je kunt zien dat de danseres zich dood danst. Laat het feit dat ze aan het einde op de grond valst buiten beschouwing. Geef vervolgens aan of je vindt dat de muziek goed bij de dans aansluit. Motiveer je antwoord. 

Fragment "Het Zwanenmeer"

Muziek van Tsjaikowsky. Dit is een oude televisiereclame van Greenpeace. Het toont de laatste dans van de stervende zwaan uit "het zwanenmeer". De beelden worden afgewisseld met die van een andere reclame, waarin er vloeibaar goud druppelt over 't lichaam van topmodel Naomi Campbell. 

Schoonheid wordt dus met rijkdom ver-

geleken. 

vraag 6

vraag 6:

Ga op zoek naar twee andere reclames waarin schoonheid een belangrijke rol speelt. Beschrijf voor alle drie de reclames de boodschap en het doel.

De aardappeleters

Van Gogh beschouwde dit als een van zijn beste werken. Veel mensen vinden het schilderij lelijk.

vraag 7

Vraag 7:

Noem drie redenen waarom je het werk mooi kunt vinden en drie redenen waarom je het lelijk kunt vinden. 

Amusement & Engagement

Iets dient ter ontspanning of iets dient om je aan het denken te zetten.

Amusement = ontspanning, vermaak (muziek beluisteren, film kijken)

Engagement = betrokkenheid, aandacht voor maatschappelijke problematiek, aanzetten tot actie

Beyoncé: 

liefdesliedjes met veel amusementswaarde.

Maar gaandeweg komt ze steeds meer op voor de (zwarte) vrouw in een door mannen gedomineerde wereld. 

Zij is dus zeer geengageerd. Zo gaat amusement en engagement hand in hand. 

V601

Bij opdracht 3 H6

vraag 1a: 5:57

Beyonce’s optreden tijdens de Super Bowl. Op verschillende manieren verwijst dit optreden naar een strijd,.

Benoem hoe je dit terugziet in de muziek, het decor, de kostuums en de dans.

vraag 2a:

Zoek op internet informatie over de Black Panther- beweging en Malcom X. Wat vind je ervan dat Beyoncé met haar optreden naar deze mensen verwijst? Motiveer je antwoord

Film Charlie Chaplin, Modern Times (1936) 

Komieken laten je lachen, amusement. Maar vaak leveren ze ook scherpe kritiek op de maatschappij. Wanneer je op grappige manier maatschappelijke dingen uitvergroot of overdrijft, dan noem je dat satire. 

In deze film laat Chaplin zien dat de arbeiders het erg zwaar hadden, maar toch kan je enorm lachen. Ook hier dus amusement en engagement hand in hand.

2. 2a: Bekijk V 602.

Dit is een fragment uit “Modern Times” van Charlie Chaplin. Geef 5 voorbeelden van hoe het geluid in de film het beeld ondersteunt.

V602

Bij opdracht 5 H6

Bekijk V 602 en V603.           0:20

Je ziet Charlie Chaplin aan het werk in een fabriek aan een lopende band. Dit was destijds een heel moderne, nieuwe manier van werken.

Onderzoek in je omgeving welke manieren van werken we nu als modern beschouwen. Dat kan in een fabriek zijn, maar ook in een kantoor, een winkel of ergens anders. Kies één moderne vorm van werken en vergelijk deze met de werkzaamheden in “Modern Times”. Noem minimaal 2 verschillen en overeenkomsten tussen het moderne werken van toen en nu.

V603

Fragment 2 bij 

opdracht 5

amusement & engagement

gebruikmakend van de opdrachten in lesboek pag 50 en 51

2 lessen Herkenning & vervreemding

Gebruikmakend van de opdrachten in lesboek pag 82-83

Hoe komt een kunstwerk op je over? Past het bij wat je gewend bent, snap je meteen wat je ziet? Of voelt het onwerkelijk en vreemd omdat het zo anders is als dat je gewend bent. 

Herkenning: sluit aan bij wat je kent, bij wat je gewend bent.

Vervreemding: sluit niet aan bij wat je kent, en wat je gewend bent, wat moet ik hiermee, wat is dit, het doet je ongemakkelijk voelen. 

Edward Munch, De Schreeuw (1893) Je ziet hier een aantal zaken die je bekend zijn: zonsondergang (opgang), boulevard, mensen, zee of water, bootjes, reling. Maar die figuur in het midden, met die houding, die wanhoop. Het kleurgebruik, alles maakt het onheilspellend. 

Een stil uit de film 'voices to finance', Karel van Goorl, over de kredietcrisis van 2008 is een ander vb hoe herkenning en vervreemding samengaan. 

Gebaseerd op blogs van Joris Luierdijk, in opdracht van "The Guardian". Er zijn veel zaken te zien die zeer herkenbaar zijn, maar dat die bankiers hun verhaal dansen is wel een vervreemdend effect.

Een beetje herkenning, een beetje vervreemding, dat maakt kunst zo interessant. 

V1001

bij opdr 4,5

H10

V1002

bij opdr 6

H10

V1003

Bij opdr 7

H10

V1004

bij opdr 8

H10

V1005

Bij opdr 8

H10

V1006

Bij opdr 9

H10

V1007

Bij opdr 14

H10

2 lessen Mono-, multi- en interdisciplinair

Gebruikmakend van de opdrachten in het lesboek, pag. 90 en 91

Hoe naar kunst kijken als je let op hoe het gemaakt is?

Is het gemaakt binnen de grenzen van 1 discipline of is het een optelsom of radicale mengvorm van meerdere disciplines? 

Discipline: kunst kan je opdelen in verschillende vormen: dans, film, beeldhouwkunst, schilderkunst, muziek, architectuur, literatuur.

Disciplinair: het betreft die discipline

monodisciplinair: werk binnen de grenzen van de eigen kunstdiscipline 

Mono = één

multidisciplinair: samenwerking tussen kunstenaars uit verschillende disciplines. multi = veel

interdisciplinair: werk dat de grenzen van de eigen discipline overstijgt. zo ontstaat er een radicaal nieuwe vorm

inter = tussen

Dit is een stil uit een reclamespot uit 2016, voor Kenzo World, een parfum van kenzo. 

Bijna geen reclamespot meer, eerder een videoclip of korte dansfilm.  Hier gaan filmregie, choreografie, muziekcompositie samen. Een multidisciplinair kunstspectakel. 

Richard Wagner, operacyclus 'Ring des Nibelungen'

(1853-1874). Gesamtkunstwerk, totaalkunstwerk, waarin muziek, theater, tekst en beeld samenkomen.

Zijn discipline-overstijgende visie inspireert kunstenaars tot op de dag van vandaag.

V1101

bij opdr 2,3

H11

V1102

bij opdr 4

H11

V1103

Bij opdr 5

H11

lees erbij pag. 86

V1104

Bij opdr 7

H 11

lees erbij pag 87

V1105

Bij opdr 8

H11

lees erbij pag, 88

B1106

Bij opdr 9

lees erbij pag 89

V 1107

bij opdr 10 

H11

andere video,

vergelijkbaar

V 1108

bij H 11

V 1109

Bij H11

V301

Bij vraag 7 H3

V302

Bij vraag 8 H3

V303 

Bij vraag 11 H3

V304

Bij vraag 12 H3

V604

Bij opdracht 8 H6

2 lessen autonoom & toegepast

gebruikmakend van de opdrachten in lesboek

pag 34 - 35

2 gedachten staan centraal: 

is iets kunst louter en alleen omdat het in de setting van kunst bestaat, bijv omdat het in een museum hangt? Of kan iets dat bedoelt is voor dagelijks gebruik ook kunst zijn?

Autonoom: - op zichzelf staand, - geen praktisch nut (schilderij, beeld)

toegepast: gemaakt voor dagelijks gebruik (kleding, meubels, gebouwen)

Een van de meest contraversele, veelbesproken kunstwerken van de vorige eeuw: urinoir van Marcel Duchamp. Zette er zijn handtekening op en zette het op een sokkel. Wat is kunst?

Is iets kunst omdat het in een museum staat? En vervolgens weer uit het museum is het dan weer een gebruiksvoorwerp?

Ander vb: autonoom en toegepast gaan hier goed samen. Details van de gevel en portaal van Scheepvaart huis in A'dam. Beleving van het huis wordt aangenaam. Maar blijft een huis, een gebruiksvoorwerp. 

autonoom en toegepast kunnen zich op verschillende manieren tot elkaar verhouden.

V401

bij opdr 8 H4

V402

Bij opdr 13 H4

V403

Bij opdr .... H4

V1101

bij opdr 2,3

H11

V1102

bij opdr 4

H11

V1103

Bij opdr 5

H11

lees erbij pag. 86

V1104

Bij opdr 7

H 11

lees erbij pag 87

V1105

Bij opdr 8

H11

lees erbij pag, 88

B1106

Bij opdr 9

lees erbij pag 89

V 1107

bij opdr 10 

H11

andere video,

vergelijkbaar

V 1108

bij H 11

V 1109

Bij H11