Neurologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Neurologie

Het zenuwstelsel

Ziekte van Parkinson

MS

Epilepsie

Zenuwstelsel

Centraal en perifeer

Centraal: Hersenen en ruggenmerg

Perifeer: zenuwen

Autonome zenuwstelsel

'Onwillekeurig'

Centraal en perifere zenuwstelsel

- Hier hoef je niet zelf over na te denken

- Regelen samen de automatische processen in het lichaam

- Hartslag

-ademhaling

- vertering

- pupillen

'Aan stand' vs 'Rust stand'

Neurotransmitters

Overdrachtstoffen; Ze zorgen namelijk voor een goede communicatie tussen zenuwcellen (neuronen). 

Door het sympatisch stelsel te remmen kan je beter plassen

1. waar
2. niet waar
3. ik weet het niet

Wat past bij een sympatische werking van het zenuwstelsel?

1. Vernauwde pupillen
2. Vertraagde hartslag
3. Vertraagde ademhaling
4. Vertraagde spijsvertering

Als je parasympathische zenuwstelsel meer doet dan je sympatische zenuwstelsel, dan ben je...

1. in rust
2. in actie

Het parasympatisch zenuwstelsel

1. is een onderdeel van het autonome zenuwstelsel
2. brengt het lichaam tot rust, en bevordert de spijsvertering
3. is tegenovergestelde van het sympathische zenuwstelsel
4. a+b+c

Ziekte van Parkinson

Ziekte van Parkinson

 een hersenaandoening waarbij een kleine groep cellen in de hersenen beschadigt en afsterft. Daardoor kunnen de cellen geen dopamine meer aanmaken.  

-Dopamine is een neurotransmitter die noodzakelijk is voor het goed functioneren van een circuit in de hersenen dat via ruggenmerg en zenuwen leidt tot willekeurige spierbewegingen

Symptomen

trillen/beven (rust tremor) duidelijkst in rust, komt bij circa 60% van de patiënten voor.

stijfheid in armen en benen (rigiditeit) als het in beweging komt

moeilijk praten

Bradykinesie en hypokinesie: langzamer (beginnen met) bewegen en minder bewegen​

 dit kan leiden tot 

- verminderde gelaatsuitdrukking (maskergelaat),​

 - zachtere en monotone spraak, ​

- schuifelend looppatroon met minder meebewegen van de armen, ​

- startproblemen (moeite met opstaan uit stoel),​

- kleiner handschrift, moeite met fijne vingerbewegingen. ​

Verlies van houdingsreflexen waardoor slechtere balans en coördinatie​

Bijkomende symptomen:​

Depressie​

emotionele labiliteit​

geheugen en slaap problemen​

problemen met plassen en ontlasting​

 moeite met kauwen en slikken​

lage bloeddruk bij opstaan.

MS

MS

- in hersenen en ruggenmerg ontstaan‘plaques’ (een soort littekens van ontstekingshaarden). op de zenuwuitlopers

- Dat gebeurt omdat je afweersysteem te hard werkt en dit beschermlaagje eigenlijk aanvalt. Uiteindelijk gaat ook de zenuw zelf kapot.

- Signalen vanuit je hersenen komen dan niet goed aan op plek waar ze naartoe moeten. Dat kan bijvoorbeeld een spier zijn. Met de spier zelf is niets mis. Maar omdat die geen signalen krijgt, werkt de spier niet goed of helemaal niet.

. 

Gevolg

- Door de optelsom van al deze telkens weer ergens opduikende ontstekingen ontstaan voor de patiënt grote beperkingen.

 ​

- Vaak zijn de eerste klachten bij MS van tijdelijke aard en blijken verschijnselen in een later stadium niet meer (geheel) te genezen. 

Oorzaak

Maar hoe komt dat nu precies? Onderzoekers hebben nog geen duidelijk antwoord op die vraag. Wel weten ze dat erfelijkheid, de omgeving en gedrag een rol spelen.

​

Oorzaak is (nog) onbekend

Diagnose MS

1. Klachten en afwijkingen of door hulponderzoek, moet méér dan één afwijkende plaats (laesie) in hersenen of ruggenmerg aangetoond worden; ​

2. De ziekte moet gepaard gaan met ups en downs of moet gedurende meer dan een half jaar geleidelijk zijn verergerd; ​

3. Het ruggenmergsvocht moet afwijkingen​

4. De aard van de verschijnselen en klachten moet zo zijn, dat er geen betere verklaring voor te vinden is dan de diagnose MS. ​

vier voorwaarden voldaan ’zekere MS’​

één van deze voorwaarden (nog) niet voldaan, dan is de diagnose ’waarschijnlijk MS’. 

Vormen van MS (3)

1. RRMS   (Relapsing-Remitting Multiple Sclerose)

2. SPMS Secundair Progressieve MS

3. PPMS (Primair Progressieve MS)

1. RRMS (Relapsing-Remitting Multiple Sclerose).

- komt het meeste voor

-last  van aanvallen met klachten. Zo’n aanval heet ook wel een schub of relapse.

- Tussen de aanvallen door heb je er bijna geen last van. 

- Soms zitten er wel maanden of jaren tussen 2 aanvallen. 

- Het wordt in zulke gevallen ook wel een milde vorm van MS genoemd.

2. SPMS Secundair Progressieve MS

Bij een deel van de mensen met RRMS gaat de ziekte er na een tijdje anders uitzien > SPMS 

Je hebt dan bijna geen aanvallen meer. Maar door eerdere aanvallen zijn sommige functies wel blijvend beschadigd. Daarna ga je steeds verder achteruit. Die gaan in deze fase verder achteruit.

Bij sommige mensen begint deze fase al een paar jaar na de eerste klachten. Bij anderen duurt dit 20 jaar of meer en bij sommigen breekt deze fase helemaal nooit aan.

3. PPMS (Primair Progressieve MS)

- geen aanvallen, maar worden de klachten langzaam steeds erger. 

Deze vorm van MS komt maar bij een klein deel van de patiënten voor.

Hoewel sommige mensen met MS een agressieve vorm blijken te hebben die snel tot ernstige stoornissen leidt, kunnen de meeste mensen tien jaar nadat bij hen de diagnose MS is gesteld nog lopen.

Symptomen

moeite met zien, meestal met één oog​

Dubbelzien​

vermindering van kracht in bij voorbeeld de benen ​

vermindering van het gevoel ​

extreme vermoeidheid ​

problemen met het ophouden van urine​

stuurloosheid in armen en benen​

pijn in het gezicht, of pijn in de armen of benen

In zuidelijke landen is MS relatief zeldzaam, en wanneer je in een zuidelijk land bent opgegroeid is je kans op MS dus veel kleiner dan voor mensen die hier zijn geboren en opgegroeid. ​

In Nederland hebben ongeveer 15.000 mensen MS. ​

De ziekte begint meestal tussen de 25 en 45 jaar. ​

Vrouwen hebben een grotere kans op MS dan mannen

Epilepsie

Epilepsie

Epilepsie is in aanvallen optredende veranderingen van de elektrische activiteit van de hersenen, resulterend in een aanval (insult) waarvan de verschijnselen afhangen van de lokalisatie, verspreiding en de intensiteit van de elektrische verandering in de hersenen. ​

In Nederland hebben circa 100.000 mensen epilepsie​

Bij ongeveer 7000 mensen per jaar wordt in Nederland de diagnose epilepsie gesteld.​ 

Soorten aanvallen

Korte afwezigheid: Absence (korte periode voor je uit staren 3-30sec)

Aanval met schokken en bewusteloosheid: Tonisch-clonische of grote aanval

Aanval met normaal bewustzijn: Focale aanval met intacte gewaarwording

Aanval met verward, vreemd gedrag zonder reactie: Focale aanval met verminderde gewaarwording

Aanval met korte schokken: Myoclonische aanval

Aanval met verstijving en bewusteloosheid: Tonische aanval

Aanval met schokken en bewusteloosheid: Clonische aanval

Aanval met plotselinge verslapping: Atone aanval

Niet-epileptische aanvallen; lijkt op epilepsie maar is iets anders

Tonisch - clonische aanval

1. Er ontstaat een verstoring in heel je hersenen.

2, Je spieren verkrampen (tonisch)

3. Je verliest je bewustzijn en valt.

4. Daarna beginnen je spieren te schokken. (clonisch) In je armen, benen en gezicht.

5. De spierbewegingen worden langzamer.

6. Daarna kom je langzaam weer bij.

Meestal stopt de aanval na een paar minuten.

 

 Het is de meest bekende, maar niet de meest voorkomende aanval.

Insult - grote aanval

Diagnose door EEG

- 21 elektroden krassend op de hoofdhuid, volgens een bepaald schema aangebracht. 

- Er wordt elektrische activiteit in de hersenen opgewekt door oogbewegingen, spieren en het hart. 

- ca. 45min 

- weinig belastend (wel stil liggen)