Les 4 - 4 havo

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Als de timer is afgelopen heb je...

• Tas op de grond
• Leer- en opdrachtenboek op tafel
• Telefoon in je tas of telefoontas

Startopdracht

• Wat?  Maken stencil startopdracht
• Klaar? Samenvatten 1.3

Bespreken startopdracht 

Herhalingsvragen

1. Leg het verschil uit tussen de formele- en informele sector.
2. Leg het verschil tussen bevolkingsspreiding- en dichtheid uit.
3. Wat kan je met het push- en pullmodel beschrijven en verklaren?
4. Wat is het verschil tussen welzijn en welvaart?
5. Wat is het verschil tussen BBP en BNP?
6. Noem een probleem van het meten van welvaart? Wat is het nadeel? 
7. Leg het verschil tussen sociale- en regionale ongelijkheid uit.
8. Geef drie verklaringen voor de mondiale ongelijke spreiding van de bevolking. 

Huiswerk bespreken: 

H1.2: opdr. 1,3,4,5,6

Expert opdracht: extra verdiepen

• Wat?  Maken stencil welvaart op wereldschaal. Gebruik je telefoon bij deze opdracht. (Interactieve link staat in Google Classroom).
• Klaar? Samenvatten 1.3

https://www.gapminder.org/tools/?embedded=true#$state$time$value=1800;;&chart-type=mountain

Leg je telefoon weg (diep in je tas / telefoontas)

Bespreken expert opdracht 

Programma:

1.Patronen: economische wereldkaart

2. Patronen: bevolkingsspreiding

3. Patronen: de culturele wereldkaart

4. samenhang: ontwikkeling en economie

5. Samenhang: ontwikkeling en bevolkingsgroei

6. Samenhang: ontwikkeling en verstedelijking

7. Grens tussen arm en rijk

8. Relaties: handel en investeringen

9. Relaties: bevolking en migratie

H1. Wereld: wereldbeeld

§1.3

• Cultuur kun je opdelen in cultuurelementen. Op welke manieren kan dat?

• Culturen veranderen. Geef met het begrip diffusie aan waardoor culturen wereldwijd veranderen?

§1.3 Patronen: de culturele wereldkaart

Cultuurgebieden

Cultuurelementen

• Verstand
• hoe met elkaar samenleven
• materiële kenmerken

Op basis van welke cultuurelementen is deze verdeling gemaakt? 

Staat deze verdeling vast?

0

Wereld-godsdiensten

Wereldwijd nog steeds een grote rol

• Verspreiding vanuit brongebieden gezamenlijk met taal, wetenschap etc. 
  
• centrum -> periferie
  
• nu periferie -> centrum
  

Taal

Taal geeft cultuur door

Wereldwijde gemeenschappelijke taal van belang

(lingua franca) 

Beïnvloeding van cultuur:

Diffusie: verspreiding van een ruimtelijk verschijnsel/cultuurelement vanuit een kernelement door:

• Moderne media
• Internationale handel
• Migratie
• Toerisme

Proces diffusie

Diffusie op schaalniveau

Mondiaal: verwestersing

Nationaal: van ene land naar andere

Regionaal: stad -> platteland

Voorbeelden?

Godsdienst een v.d belangrijkste cultuurelementen 

waardoor verspreiden de religies zich vanuit de kerngebieden?

• verovering
• Kolonialisme
• handel

Taj Mahal is een mix van Hindoeistische architectuur. Hoe kun je dat verklaren?

• India is door beide religies beinvloedt. 

Noem per gebied (a,b,c) en voorbeeld van culturele diffusie. Denk aan godsdient, taal muziek.

 Aantekening § 1.3 Patronen: de culturele wereldkaart

• Mozaïek aan culturen: cultuur gaat over ideeën, overtuigingen en gebruiken die een groep heeft. 
• Drie cultuurelementen: verstand (zoals taal en geloof), manier van samenleven (zoals wetten en opvoeding) en materiële elementen (zoals inrichting van het land, bouwstijl, kleding).

 Aantekening § 1.3 Patronen: de culturele wereldkaart

• Diffusie = verspreiding van cultuurelementen 
• Is onderdeel van globalisering. Door reizen of migratie worden bijv. taal en reliigie verspreid. Tegenwoordig door moderne communicatiemiddelen snel verspreid. Hierdoor kan traditionele cultuur verdwijnen.  Ook treedt vermenging van culturen plaats. Men neemt bepaalde elementen over en geeft die plaats in de eigen cultuur. Hierdoor vervagen grenzen tussen culturen. 

 Aantekening § 1.3 Patronen: de culturele wereldkaart

• Sociaal-cultureel wereldbeeld
• Wereld is ingedeeld in cultuurgebieden, maar verandert door diffusie.
• Voorbeelden veranderingen: verspreiding taal en religie sterk beinvloedt door kolonialisme (voorbeeld: engel nog officiele taal in voormalige kolonieën zoals India + spreiding christelijke religies vanuit Europa; bijv. protestantisme naar Noord-Amerika).

Oefenen: cultuurelemten, diffusie.

Aan de slag: individueel uitwerken (Zs)

1. Maak 1.3 opdr. 1,3,4,5

2. Klaar? Maken samenvatting 1.3

Geleerd?

• Wat was het leerdoel? Wat heb jij vandaag geleerd? Waar kun je de lesstof voor gebruiken?
• Cultuur kun je opdelen in cultuurelementen. Op welke manieren kan dat?
• Culturen veranderen. Geef met het begrip diffusie aan waardoor culturen wereldwijd veranderen?