H1.3 Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

H1.3 | Nationalisme

Deze les........

• leerdoel 1.3a
• uitlegvideo 'Nationalisme in Nederlands-Indië' en 'ethische politiek'
• Nakijken gemaakte opdrachten
• Opschrijven huiswerk komende les(sen)
• Aan de slag met de PO (Nederlands-Indië en de politionele acties). Inleverdatum is 27 september 2024 (via ITS Learning).

Leerdoel 1.3a

Je kunt uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield.

De ethische politiek ging ervan uit dat Nederland moest zorgen voor de ontwikkeling (economisch en politiek) in de koloniën en de bevolking. Vooral op het platteland leefden veel mensen in armoede. De Nederlandse regering wilde daarom investeren in het onderwijs, de gezondheidszorg, de economie en de infrastructuur. Zo werden er scholen gebouwd, spoorwegen aangelegd en kwam er een opleiding voor artsen.

0

Opdracht 1

Maak de zinnen kloppend.

In Europa ontstond nationalisme in de 19e / 20e eeuw. Europese landen waren bezorgd om / trots op hun cultuur en hun koloniale rijk. Zij wilden daarom hun eigen cultuur beschermen tegen invloeden uit / verspreiden in de koloniën.

Nederland voerde de ethische politiek in, die gericht was op het onafhankelijk maken / ontwikkelen van Nederlands-Indië.

Opdracht 1

Maak de zinnen kloppend.

In Europa ontstond nationalisme in de 19e / 20e eeuw. Europese landen waren bezorgd om / trots op hun cultuur en hun koloniale rijk. Zij wilden daarom hun eigen cultuur beschermen tegen invloeden uit / verspreiden in de koloniën.

Nederland voerde de ethische politiek in, die gericht was op het onafhankelijk maken / ontwikkelen van Nederlands-Indië.

Opdracht 2

a.

Noem een economische, een politieke en een culturele maatregel van de ethische politiek.

• Een economische maatregel was het verbeteren van infrastructuur.
• Een politieke maatregel was het oprichten van de Volksraad.
• Een culturele maatregel was het verbeteren van onderwijs.

Opdracht 2

b.

Leg uit waarom het verbeteren van de infrastructuur ook voordelig was voor Nederlanders.

• Door de verbeterde infrastructuur konden de Nederlanders,  bijvoorbeeld producten vervoeren die zij verbouwden op de plantages.

Opdracht 2

c.

Maak de zinnen kloppend.

De Volksraad werd opgericht door de inheemse bevolking / Nederlanders. Hierin zaten leden van de Nederlandse / Nederlandse en inheemse bevolking. De Volksraad gaf advies /

maakte wetten.

Opdracht 2

c.

Maak de zinnen kloppend.

De Volksraad werd opgericht door de inheemse bevolking / Nederlanders. Hierin zaten leden van de Nederlandse / Nederlandse en inheemse bevolking. De Volksraad gaf advies /

maakte wetten.

Opdracht 2

d.

Vanaf 1919 hadden alle volwassen burgers in Nederland kiesrecht. Waarom zou de bevolking van Nederlands-Indië toen geen kiesrecht hebben gekregen?

Bijvoorbeeld: 

• De Nederlandse staat wilde zijn macht niet verliezen: de inheemse bevolking was veel groter dan de Nederlandse. 
• Men geloofde dat de inheemse bevolking ‘ontwikkeld’ moest worden vóór zij kon stemmen.

Opdracht 3

a.

Leg uit dat Wilhelmina voorstander is van de ethische politiek. Doe het zo:

De ethische politiek was gericht op :

• het ontwikkelen van de kolonie.

Dat past bij de bron, want daarin staat dat 

• Nederland een ‘beschavende taak’ heeft en de rechten van de inheemse bevolking beter moet regelen.

Opdracht 3

b.

Leg uit dat Wilhelmina de ethische politiek ziet als reden waarom Nederland in Nederlands-Indië de baas moet blijven.

• Zij vindt dat Nederland een taak heeft om de bevolking te beschaven. In haar ogen heeft Nederlands-Indië Nederland dus nodig.

Opdracht 4

In 1912 richtten inheemse bewoners van Nederlands-Indië de Sarekat Islam op, een organisatie die meer democratie eiste in Nederlands-Indië.

a.

Sommige leden van de Sarekat Islam wilden in 1918 meedoen aan de Volksraad. Waarom zouden zij dat belangrijk vinden?

• Via de Volksraad konden inwoners van Nederlands-Indië voor het eerst een beetje invloed uitoefenen op de politiek. Dit past bij de doelen van de partij.

Opdracht 4

b.

Andere leden vonden dat de Sarekat Islam moest weigeren om deel te nemen aan de Volksraad. Welk argument zouden zij daarvoor hebben?

• De Volksraad had geen echte macht. Door te weigeren deel te nemen, liet de organisatie zien dat ze niet tevreden was met de Volksraad.

Leerdoel 1.3b

Je kunt oorzaken noemen voor het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië (1) en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde (2).

Het nationalisme groeide snel. Dit had een aantal oorzaken.

• De mensen waren trots op hun eigen cultuur en hun eigen volk en gingen de Indische eilanden steeds meer als een eenheid zien. Zij vonden dat ze hun eigen land net zo goed konden besturen als de Nederlanders. 

• Het grotere zelfvertrouwen van de Indonesiërs, dat was gegroeid door de overwinningen van Japan op Europese landen. 

Sommige inheemse jongeren gingen studeren in Nederland en hadden meegemaakt dat Nederlanders in hun eigen land vrijheid, gelijkheid en democratie belangrijk vonden, maar deze ideeën niet toepasten in de koloniën.

Leerdoel

Je kunt oorzaken noemen voor het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië (1) en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde (2).

Het Nederlandse bestuur zag het opkomend nationalisme als een groot gevaar en er werden veel nationalistische leiders (o.a. Soekarno en Hatta) gearresteerd en opgesloten in een strafkamp. Nederland sloot bovendien enkele honderden van hun aanhangers op.

Opdracht 5

a.

Zet de volgende gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later.

A De PNI wordt opgericht (1927).

B Japan verslaat Rusland (1905).

C Nederland voert de ethische politiek in (1901).

D Soekarno wordt gevangengezet (1930).

De juiste volgorde is:

• C, B, A, D.

Opdracht 5

b.

Maak de zinnen kloppend.

Een land is een democratie wanneer de inwoners geen koning hebben / hun leider mogen kiezen.

In een democratie hebben burgers grondrechten, zoals nationalisme / vrijheid van meningsuiting.

Indonesiërs zagen dat deze ideeën veel nadelen hadden / voor hen niet golden. Dit was onder meer een gevolg van pacificatie / racisme. Hierdoor groeide onder Indonesiërs de democratie / het nationalisme.

Opdracht 5

c.

In vraag b staat één oorzaak van de groei van het nationalisme in Nederlands-Indië. Noem hiervoor nog twee oorzaken.

1. Indonesiërs werden trots op hun eigen volk en cultuur en vonden dat hun volk recht had op een eigen land.
2. Door de overwinning van Japan op Europese landen zagen Indonesiërs dat een Aziatisch land een Europees land kon verslaan.

Opdracht 6

a.

Hieronder staan vier uitspraken. Past de uitspraak bij de ethische politiek of bij de ideeën van de PNI?

Opdracht 6

b.

Leg uit dat nationalisme een oorzaak was van de oprichting van de PNI.

• Door nationalisme vonden Indonesiërs dat zij recht hadden op een eigen land. Daarom werd de PNI opgericht: een partij die onafhankelijkheid eiste.

Opdracht 7

a.

Leg uit dat je in deze bron een voorbeeld ziet van Nederlands nationalisme.

• De Nederlanders vieren de vrijheid van hun volk en hun land met een nationaal feest. Dat past bij nationalisme.

Opdracht 7

b.

Leg uit dat je in deze bron een voorbeeld ziet van Indonesisch nationalisme.

• Soerjaningrat wil onafhankelijkheid voor het Indonesische volk en dat past bij nationalisme.

Opdracht 7

c.

Leg uit waarom Soerjaningrat het vreemd vindt dat Nederlanders dit feest vieren in Nederlands-Indië.

• Nederlanders vieren hun onafhankelijkheid na de overheersing door de Fransen, terwijl zij zelf nog steeds een ander land overheersen.

Opdracht 7

d.

Bedenk waarom Nederlanders het normaal vonden om dit feest in Nederlands-Indië te vieren.

• Nederlanders begrepen niet dat zij als overheersers gezien werden. Bovendien vonden zij dat Indonesiërs niet ‘klaar’ waren voor onafhankelijkheid.

Huiswerk

H1.3c | De Japanse bezetting

blz. 26 en 27

maken opdrachten 8 t/m 12.

Aan de slag met de PO (inleverdatum 27 september 2024 via ITS)

Deze les.......

• Leerdoel H1.3c
• Uitlegvideo 'Japanse bezetting van Nederlands-Indië' en 'dwangarbeid'.
• Nakijken: opdrachten 8 t/m 12 en leerdoel.

Leerdoel 1.3c

Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië.

Japan wilde Indonesië helemaal geen onafhankelijkheid geven, maar een onderdeel wilde maken van zijn rijk. De Japanners bleken vooral geïnteresseerd in de grondstoffen die ze voor hun eigen oorlogvoering konden gebruiken en beroofden Indonesië van zijn land- en mijnbouwproducten.

De economie stortte in en mensen leden honger. Miljoenen Indonesiërs moesten als dwangarbeider werken, soms ver van huis.

Opdracht 8

a.

Onderstreep in de leertekst twee redenen waarom Japan veel landen wilde veroveren. Let op: de redenen staan in verschillende alinea’s.

Opdracht 8

a.

Onderstreep in de leertekst twee redenen waarom Japan veel landen wilde veroveren. Let op: de redenen staan in verschillende alinea’s.

Opdracht 8

b.

Zet achter elke beschrijving het juiste begrip. Kies uit: dwangarbeid • interneren •

troostmeisjes.

De bevolking moest werken voor Japan:

• dwangarbeid
  

Nederlanders werden opgesloten in kampen:

• interneren
  

Vrouwen en meisjes moesten zich prostitueren:

• troostmeisjes

Opdracht 9

a.

Tussen 1942 en 1945 veranderde de manier waarop Indonesiërs naar Japan keken. Leg uit wat er veranderde. Doe het zo:

In het begin waren Indonesiërs positief / negatief, want  ....

Maar daarna werden ze positiever / negatiever, want het .....

Opdracht 9

a.

Tussen 1942 en 1945 veranderde de manier waarop Indonesiërs naar Japan keken. Leg uit wat er veranderde. Doe het zo:

In het begin waren Indonesiërs positief / negatief, want zij dachten dat Japan hen zou helpen om onafhankelijk te worden.

Maar daarna werden ze positiever / negatiever, want het bleek dat Japan de Indonesische bevolking slecht behandelde.

Opdracht 9

b.

Tussen 1945 en 1949 veranderde de houding van Nederland ten opzichte van Indonesië. Leg uit wat er veranderde. Gebruik

signaalwoorden in je antwoord.

• Meteen na de oorlog (1945) erkende Nederland de republiek niet en stuurde het direct soldaten. Maar in 1949 trok Nederland de soldaten terug en erkende het de onafhankelijkheid toch.

Opdracht 10

In 1942 besloot Japan dat Indonesië voortaan gebruik moest maken van de Japanse kalender. Ook werden Japanse feestdagen ingevoerd.

Welke beschrijving past hierbij?

A Japan wilde dat Indonesië snel onafhankelijk zou worden.

B Japan wilde de herinnering aan de Nederlandse overheersing uitwissen.

C Japan wilde de oorspronkelijke cultuur in Indonesië herstellen.

D Japan wilde Indonesië onderdeel maken van zijn rijk.

Opdracht 11

In opdracht van Japan werden tussen 1942 en 1945 op verschillende plekken in Azië spoorwegen aangelegd. Deze spoorwegen kwamen bekend te

staan als ‘dodenspoorwegen’.

Bedenk waar deze naam vandaan kwam.

• Japan gebruikte dwangarbeiders uit verschillende landen voor dit soort werk. Velen van hen kwamen om bij het zware werk. ‘Doden’ slaat dus op de dwangarbeiders die overleden.

Opdracht 12

a.

Leg uit waarom dit soort spandoeken in 1930 niet opgehangen had kunnen worden.

• In 1930 hadden Nederlanders de macht in Indonesië. Zij zouden niet toelaten dat er anti-Nederlandse spandoeken op straat verschenen.

Opdracht 12

b.

Leg uit waarom dit soort spandoeken juist in 1945 verscheen.

• In 1945 was Indonesië net bevrijd van Japan; Nederland probeerde opnieuw het land in zijn macht te krijgen, maar Indonesië wilde onafhankelijk worden. Nederland had op dat moment geen controle over Indonesië en kon het plaatsen van dit soort spandoeken dus niet voorkomen.

Huiswerk

H1.4 | De dekolonisatie van Indonesië

lezen blz. 28 en 29

maken opdrachten 1 t/m 4 

H1.4 | De dekolonisatie van Indonesië

Blz. 30 t/m 33; maken opdr. 5 t/m 13

PO inleveren 27 september a.s.