1.1 Wat is maatschappijleer?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H4  dinsdag 17 september 2024 

3. Hoe herken je een maatschappelijk probleem?

5

Vandaag

Huiswerk bespreken module 1: vraag 1,2,3,4,5,6,7

Heeft iedereen zijn opdrachten gemaakt?

Leerdoelen module 1 

Wat moet ik weten en kunnen?

1) uitleggen wat waarden en normen zijn

2) weten wat de vier kenmerken van een maatschappelijk vraagstuk zijn

3) een standpunt (mening) kunnen innemen en er argumenten (een reden) bij geven

Wat gaan we deze les doen?

•  Lees goed de opdracht door. 
• Je beantwoord alle vragen
• Je werkt in stilte aan de opdracht
• Klaar? Ga een samenvatting maken van module 1 en 2 Method M.
• Vraag? Steek je vinger op.

Regels en afspraken

• Telefoon is in de tas en dus niet zichtbaar tijdens de les
• Je hebt je materiaal op orde :  opgeladen ipad, oortjes, aantekeningenschrift, pen
  
• We respecteren elkaars mening. 
• We luisteren naar elkaar en praten niet door elkaar heen. 
  
• Steek een vinger op als als je iets wilt vragen of zeggen.

welke ongeschreven regels zijn er op een strand?

Inleiding

Bij maatschappijleer leer je hoe onze samenleving is georganiseerd en voor welke uitdagingen we met z'n allen staan. Denk hierbij aan extreem hete zomers door klimaatverandering, oorlog en vrede, migratie of  het woningentekort

Het doel van maatschappijleer is dat je kritisch leert kijken naar dit soort problemen. Dit eerste thema is een soort gereedschapskist voor het vak.

Samenleven

Overal waar mensen met elkaar te maken hebben, bestaan

regels en verwachtingen.

Kun jij twee regels formuleren die gelden:

In gezinnen?

Op sportclubs?

Op scholen?

In het leger?

Maatschappelijke problemen

Onderscheidt zich van een persoonlijk probleem. 

Om een maatschappelijk problemen te herkennen gebruiken we vier criteria:

1. Het heeft gevolgen voor verschillende groepen in de samenleving

2. Mensen hebben verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak

3: Het probleem komt vaak in de media

4. Het is alleen gemeenschappelijk op te lossen, waarbij de politiek  meestal een rol heeft bij de aanpak

Gevolgen voor verschillende groepen

Jong, oud, arm, rijk, werkgever, werknemer, scholier, student, etc.

 

Verschillende meningen

Verschillen door:

• Politieke visie
• Geloofs-of levensovertuiging
• Maatschappelijke positie

Overheid heeft meestal rol bij aanpak

Politici nemen besluiten die voor ons allemaal gelden.

Actualiteit

GroenLinks-PvdA en SP pleitten vorige week voor het behoud de regeling van het vroegpensioen  voor mensen met een zwaar beroep, die in 2025 afloopt. Minister Van Hijum van Sociale Zaken zei daarop dat hij "absoluut het belang van dit onderwerp" zag, maar waarschuwde ook direct voor de financiële consequenties. De vakbonden hameren op betere afspraken: vanochtend was er een staking van werknemers in het openbaar stadsvervoer 

Bron: website NOS maandag 9 September 2024

Maatschappelijke vraagstukken

Onderscheidt zich van een persoonlijk probleem. 

Om een maatschappelijk vraagstuk te herkennen gebruiken we drie criteria:

1. Het gaat groepen mensen iets aan en niet 1 persoon

2. Mensen hebben verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak

3. Het is alleen gemeenschappelijk op te lossen, waarbij de overheid  meestal een rol heeft bij de aanpak

H4  Donderdag 19 september 2024 

3. Hoe herken je een politiek probleem?

 probleem?

.95./

Wat gaan we deze les doen?

• Van maatschappelijk naar politiek probleem
• Algemene Politieke Beschouwingen

Leerdoelen

• Je kun het verschil tussen een maatschappelijk en een politiek probleem uitleggen
• Je weet meer over Prinsjesdag en de Algemene Beschouwingen

Oplosbare maatschappelijke problemen?

1) Actoren hebben waarden en normen die van elkaar verschillen

2)  Actoren hebben tegengestelde belangen

Politiek

Algemeen belang = belangen die voor iedereen in de samenleving gelden

(Voorbeelden: onderwijs, veiligheid, gezondheidzorg)

Politiek

* Poppetjes, peilingen en duiding in de media

* Inhoud en waarden en belangenstrijd.

Politiek

Maatschappelijk probleem = Een probleem waarbij veel mensen betrokken zijn en waarover meningsverschillen bestaan

Politiek probleem = een maatschappelijk probleem waarbij de overheid is betrokken of waarover mensen vinden dat de overheid betrokken moet zijn

Opdracht

1) Welk maatschappelijk probleem herken je in de filmpjes?

2) Leg aan de hand van de 3 kenmerken uit waarom het hier om een maatschappelijk probleem gaat.

3) Welke maatregel zou jij nemen om dit vraagstuk aan te pakken, als je minister van Volkshuisvesting was?

Opdracht

1) Zoek zelf in de media naar een actueel maatschappelijk probleem

2)Zoek een of twee krantenberichten en/of een bericht op het internet over het gekozen probleem

3)Leg aan de hand van de vier kenmerken (boek p. 9) uit waarom er sprake is van een maatschappelijk probleem

H4  dinsdag 17 september 2024 

3. Hoe herken je een maatschappelijk probleem?

Wat gaan we deze les doen?

• PTA, lesboek en vragen
• Hoe herken je een maatschappelijk probleem?
• Actoren, waarden, normen, belangen
• Algemeen belang

Leerdoelen

• de inhoud van het vak maatschappijleer (PTA)
• Je kunt na de les in eigen woorden uitleggen wat actoren, waarden, normen en belangen zijn
• Je kunt voorbeelden geven van het algemeen belang

PTA

4 perioden

Elke periode een schoolexamen en/of een praktische opdracht

Maatschappijleer is onderdeel van een combinatiecijfer

PTA

Thema's per periode:

1. Parlementaire Democratie

2. Rechtsstaat

3. Pluriforme samenleving

4. Verzorgingsstaat

Uiterlijk vrijdag is de PTA en de studiewijzer zichtbaar op magister

Maatschappelijke problemen

Onderscheidt zich van een persoonlijk probleem. 

Om een maatschappelijk vraagstuk te herkennen gebruiken we drie criteria:

1. Het gaat groepen mensen iets aan en niet 1 persoon

2. Mensen hebben verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak

3. Het is alleen gemeenschappelijk op te lossen, waarbij de overheid  meestal een rol heeft bij de aanpak

Casus vuurwerkverbod

1) Hard oplezen (p.8)

2) vraag 1tm 3

3) vraag 1tm 5 (p.13)

Actoren

Actoren = Individuen, groepen of organisaties die invloed proberen uit te oefenen op de oplossing van een maatschappelijk probleem

(Welke verschillende actoren herken je in de film?)

Waarden

Waarden = idealen, principes of doelen binnen een samenleving of groep over wat goed en juist is en daarom moet worden nagestreefd

(welke waarden hebben de verschillende actoren?)

Normen

Normen = verwachtingen binnen een groep of samenleving over hoe mensen zich behoren te gedragen.

Normen komen voort uit waarden

(geschreven en ongeschreven regels)

Belangen

Belangen = zaken die mensen belangrijk vinden omdat ze er een voordeel bij hebben

(welke belangen hebben de verschillende actoren?)

Het algemeen belang

Belangen die iedereen in een samenleving met elkaar deelt.

* De politiek speelt een rol bij het behartigen van het algemeen belang. (Dit is niet altijd het geval !)

(Voorbeelden: onderwijs, gezondheidzorg, veiligheid)

Aan de slag !

a) Maak opdracht 9  op p. 13

b) Zoek een actueel maatschappelijk probleem in de media. Je mag de opdracht in tweetallen uitvoeren 

vandaag...

Leerdoel: je kunt in je eigen woorden het begrip macht uitleggen

1) documentaire woonopstand Rotterdam (20 min)

2) nabespreken docu (5 min)

3) opdracht: wat is macht? (25 min)

Wat is macht?

macht= het vermogen om het gedrag van mensen te bepalen

Machtsbronnen overheid = geweld, wetgeving en belasting

Andere machtsbronnen = geld, kennis en status

Vandaag...

Hoofdstuk 1.4: wie heeft de macht?

* Casus: de sms'jes van premier Rutte + oefenen introductievragen 1tm4

* Oefenen met de kennisvragen 1.4

Vandaag...

Leerdoel 1: je kunt beschrijven hoe in Nederland de politieke macht verdeeld is tussen het parlement en het kabinet. 

Leerdoel 2: Je kunt hierbij de rechten en taken van het kabinet en het parlement benoemen.

Lezen 1.4.  pag. 33,34,35. Oefenen introductievragen 1,2,3,4 (33) en kennisvragen 1,2,3 (38) Klaar? Kennisvraag 4,5,6,7 + 8

Scheiding der machten

Trias politica (Montesquieu 1689-1755)

Wetgevende macht (kabinet + parlement)

Uitvoerende macht (kabinet)

rechterlijke macht (rechters en OM)

Het parlement controleert het kabinet

1) Het recht van interpellatie. De minister of staatsecretaris wordt op het matje geroepen om uitleg te geven aan de kamer.

2) Het indienen van een motie

 (voorbeeld: motie van wantrouwen)

Feedback

Lever de antwoorden op de 

vragen  aan het einde van de les bij mij in. Nog niet klaar? Huiswerk voor de volgende les.

Waarom? Ik ga het nakijken en dan krijg je persoonlijke feedback op de antwoorden

Afsluiting

De leerdoelen waren:

• hoe je een maatschappelijk vraagstuk  kunt herkennen
• de inhoud van het vak maatschappijleer
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat actoren waarden, normen, belangen zijn
• Je kunt voorbeelden geven van het algemeen belang

Afsluiting

De leerdoelen waren:

• hoe je een maatschappelijk vraagstuk  kunt herkennen
• de inhoud van het vak maatschappijleer
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat actoren waarden, normen, belangen zijn
• Je kunt voorbeelden geven van het algemeen belang

Vandaag

a) Hoe herken ik een maatschappelijk probleem/vraagstuk?

b) Lesboek 1.1 lezen, blz 8,9 en 10  + vragen 1, 2 en 3 op blz 8 en vragen 1 tm 5 op blz 13.

c)  Zoek een actueel maatschappelijk probleem in de media