Presentatie paper pdt3 - Tussenjaar

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Helpt een [tussenjaar] je identiteitsontwikkeling?

Job Manders

Stan Verhaag

Programma 

- Onze onderzoeksvraag

- Quiz

- Introductie thema 'Tussenjaar'

- Uitlegvideo's

- Afsluiting: antwoord op de vragen

Onze onderzoeksvraag

Verdient het tussenjaar meer aandacht als middel voor jongeren om te werken aan hun identiteitsontwikkeling?

(Zo ja, waarom dan?

En hoe dan?)

Welke voordelen biedt een tussenjaar?

1. Rust, opladen, nieuwe energie en motivatie
2. Werken aan identiteitsontwikkeling
3. Meer tijd voor een bewuste studiekeuze
4. Alle voorgaande antwoorden zijn juist

Wat helpt om een tussenjaar tot een succes te maken? (Meerdere antwoorden mogelijk!)

1. Elke dag tot 12 uur in bed blijven liggen
2. Het maken van een plan
3. Je ouders alles voor je laten betalen
4. Ga iets doen wat bij je past

Wie kunnen je helpen bij je identiteitsontwikkeling?

1. Je ouders of opvoeders
2. Je vrienden
3. De school: je mentor of decaan
4. Alle voorgaande antwoorden zijn juist

Welke uitspraak is afkomstig van Florida State University ?

1. 'Na een gap year ben je niet meer welkom'
2. 'Geen idee wat je wilt? Neem géén gap year!'
3. 'Wij hebben een beurs voor 1 gap year'
4. 'Neem 2 gap years voor je komt studeren'

Hoe vaak nemen jongeren

een tussenjaar ?

- ResearchNed, 2013: bijna 10% van de startende eerstejaars hoger onderwijs.
- Onderwijsinspectie: in 2009 circa 10%, in 2017 al 14%.

-> Factoren van invloed: Rutte IV, herinvoering basisbeurs, corona.

Voordelen/opbrengsten

- Meer levensinzicht en zelfinzicht.
- Zelfstandigheid, zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen.
- (Hernieuwde) motivatie en energie voor de studie.

- Betere studiekeuze en (daardoor) studieresultaten.

- Culturele ervaringen.

- Levensgeluk, welbevinden.

Zijn er ook risico's?

- Van uitstel komt afstel: geen zin in vervolgstudie.
- Hoge kosten.
- Geen plan (zoals werk of nuttige tijdsbesteding).

- Vervelende ervaringen in binnen- of buitenland.

- Omgekeerde cultuurshock, moeilijke opstart.

Uitval

In de collegejaren 2017-2018 en 2018-2019 stopte ongeveer 32 procent van de eerstejaarsstudenten met hun studie. De overgrote meerderheid studeert in het hbo (31.000), het wo telde 11.500 uitvallers. 

Identiteitsontwikkeling

Juist als het tijd is om de keuzes voor een vervolgopleiding te maken, bevinden veel leerlingen zich in de overgangsperiode tussen adolescentie en volwassenheid. Dat is voor velen een schemergebied waarin zij tastend hun weg proberen te vinden.

Erikson

Erik Erikson (1902-1994) onderscheidt vier aspecten aan het identiteitsgevoel:
1 Het besef van continuïteit.

2 Het besef van herkenning en erkenning.

3 Het besef van innerlijke vrijheid in onafhankelijkheid.

4 Het besef van een zinvolle toekomst.

Besef van vrijheid

'Ons schoolsysteem biedt mogelijkheden, stelt eisen en is selecterend. Ene leerling ziet de mogelijkheden, andere voelt zich beperkt en legt verantwoordelijkheid bij ander. Besef van innerlijke vrijheid ervaar je alleen als je je eigen beperkingen/mogelijkheden in relatie tot de wereld accepteert. Dán voel je je lekker in je vel/ontplooi je je.'  

Besef van 'n zinvolle toekomst

'Adolescent kan doelen/idealen aan volwassenen gaan ontlenen (qua beroep). Maakt het makkelijker om keuzes te maken, verantwoordelijkheid te nemen. Aan het eind kiest hij een vervolgopleiding, vormt hij beeld van zijn toekomstige beroep. Het besef van een zinvolle toekomst zorgt voor motivatie om deze keuzes bewust te maken.'

De sociale omgeving

Rol van de (sociale) omgeving

- De rol van de ouders: Adviseren vs. advizeuren.

- De rol van de school: Aanstippen vs. informeren. 

Daniëlle Vogels: 1) 'Grootste hindernis voor een tussenjaar zijn de ouders'. 2) 'De aandacht voor het tussenjaar neemt toe, maar nog te vaak gaat het om aanstippen in plaats van goed voorlichten.'

Beeldvorming

Verwachtingen van de maatschappij, de standaard, de norm, 'hoe het hoort'.

Welgestelde vs. armere gezinnen

en

Wel/geen migratieachtergrond

Antwoorden

Ja, het tussenjaar kan een mooi hulpmiddel zijn om je identiteit te ontwikkelen. Mits slim ingevuld, kan het je (innerlijke) vrijheid en je besef van een zinvolle toekomst vergroten. Middelbare scholen zouden er dan ook meer aandacht aan moeten besteden. Een voorwaarde voor succes is dat de jongere zelf de leiding heeft bij de invulling van zijn/haar tussenjaar. 

Vragen?

Hebben jullie nog vragen, stel ze gerust!

P.S. Zie onze hand-out voor tips.

Rollenspel

Een gesprek tussen een decaan en student.

De student weet niet goed welk vervolg te geven aan de middelbare school.

De decaan informeert over de optie 'tussenjaar'.

Tijd: 5 minuten