Grammatica zinsdelen 4-5-6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen 4-5-6

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

Wat weet je al?

Stap 1: Persoonsvorm --> tijdproef, getalproef, eerste werkwoord in de zin.

Stap 2: Werkwoordelijk gezegde --> Alle werkwoorden in de zin 

Stap 3: Onderwerp --> Wie/wat + gezegde?

Wat is de persoonsvorm?
Met Moederdag geeft Freek een bloemetje aan zijn moeder.

1. Met Moederdag
2. geeft
3. Freek
4. een bloemetje

Wat is het onderwerp?
Met Moederdag geeft Freek een bloemetje aan zijn moeder.

1. Met Moederdag
2. Freek
3. een bloemetje
4. aan zijn moeder

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
Met Moederdag geeft Freek een bloemetje aan zijn moeder.

1. Met Moederdag
2. Freek
3. geeft
4. geeft een bloemetje

Wat ga je deze les leren?

Stap 4: lijdend voorwerp --> Wie/wat + gezegde en onderwerp

Stap 

Stap 5: meewerkend voorwerp --> aan wie/wat + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

Stap 6: bijwoordelijke bepaling --> Antwoord op alle overige vragen

Lijdend voorwerp

Wie/wat + gezegde + onderwerp

Met Moederdag geeft Freek een bloemetje aan zijn moeder.

gezegde: geeft

onderwerp: Freek
lijdend voorwerp: wat geeft Freek? --> een bloemetje

Wat is het lijdend voorwerp?
Pieter en Diederik willen een voldoende halen.

1. Pieter en Diederik
2. willen
3. willen halen
4. een voldoende

Wat is het lijdend voorwerp?
Morgen gaan Esther en Dirk een auto kopen.

1. Morgen
2. gaan kopen
3. Esther
4. een auto

Wat is het lijdend voorwerp?
Ik heb een nachtmerrie gehad.

1. een nachtmerrie
2. ik
3. heb
4. heb gehad

Meewerkend voorwerp

aan wie/wat + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

Met Moederdag geeft Freek een bloemetje aan zijn moeder.

gezegde: geeft

onderwerp: Freek

lijdend voorwerp: een bloemetje

meewerkend voorwerp: aan wie geeft Freek een bloemetje? --> aan zijn moeder

Ik heb het gegeven aan zijn vader.

1. ik
2. heb
3. het
4. aan zijn vader

Aan de kapstok heb ik mijn jas gehangen.

1. Geen meewerkend voorwerp
2. aan de kapstok
3. ik
4. mijn jas

De meester heeft alle leerlingen een compliment gegeven.

1. de meester
2. alle leerlingen
3. een compliment
4. heeft gegeven

Bijwoordelijke bepaling

Alle overige vragen/zinsdelen

wanneer? waar? hoe? hoe groot? waarmee? met wie? met wat? waardoor? waarvoor? waarna? etc.

Let op: Er kunnen meerdere bijwoordelijke bepalingen in een zin staan.

Bijwoordelijke bepaling

Met Moederdag geeft Freek een bloemetje aan zijn moeder.

gezegde: geeft

onderwerp: Freek

lijdend voorwerp: een bloemetje

meewerkend voorwerp:  aan zijn moeder

Bijwoordelijke bepaling: wanneer geeft Freek een bloemetje aan zijn moeder? Met Moederdag

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
Ik ga morgen voetballen.

1. ik
2. ga voetballen
3. morgen
4. voetballen

Wat is/zijn de bijwoordelijke bepaling(en)
Ik ga morgen tegen JVC voetballen.

1. morgen
2. tegen JVC
3. Ik
4. voetballen

Wat is/zijn de bijwoordelijke bepaling(en)?
De leraar gaat tijdens de les Nederlands zonder zijn jas naar buiten .

1. De leraar
2. tijdens de les Nederlands
3. zonder zijn jas
4. naar buiten

DUS: