§3.4 Sociale wetten, schonere steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

§3.4 Sociale wetten, schonere steden

Waarom en hoe probeerde de overheid na 1870 de levensomstandigheden van arbeiders te verbeteren?

Sociale wetten

Bij industrialisatie hadden arbeiders te maken met slechte leef- en werkomstandigheden zoals:

• lage lonen ==> hierdoor kinderarbeid
• gevaarlijk werk
• lange werkdagen
• staken betekend ontslag

Sociale wetten

De problemen in samenleving liepen steeds verder op hierdoor wilden zelfs liberalen de sociale kwestie aanpakken. Hierdoor kwamen er sociale wetten:

• 1874: Kinderwetje van van Houten: Deze wet verbood fabrieksarbeid voor kinderen onder 12 jaar.
• 1900: Leerplicht: Voortaan moesten alle kinderen tussen 6 en 12 jaar verplicht naar school

• sociale kwestie: Het probleem van de armoede en de slechte levensomstandigheden van de arbeiders in de 19de eeuw en de discussie hierover
• liberalen: Naam voor mensen die in de 19de eeuw meer invloed op het bestuur wilden, ten koste van de macht van de koning. Liberalen willen dat de overheid zich zo min mogelijk met de samenleving bemoeit. Mensen moeten in vrijheid hun eigen keuzes maken. 
• Socialisten: Mensen die vinden dat de overheid iedereen die het moeilijk heeft, moet helpen.

Sociale wetten

• 1901: Woningwet: gemeentes waren verplicht om te controleren of de huizen in de arbeidersbuurten bewoonbaar waren.
• 1895: Veiligheidswet: er kwamen regels voor veiligheid in fabrieken. 
• 1919: er komt een achturige werkweek
• 1917: algemeen kiesrecht voor mannen, 1919: algemeen kiesrecht voor vrouwen. 

algemeen kiesrecht: kiesrecht voor iedereen. 

Sociale wetten

• Doordat arbeiders geen kiesrecht hadden probeerden ze zelf hun omstandigheden te verbeteren ==> ze richtten vakbonden op
  
• Verenigingen van mensen met hetzelfde beroep die opkwamen voor de rechten van arbeiders
  
• Arbeiders demonstreerden ook voor invoering algemeen kiesrecht
  

Interactieve Video

Kinderarbeid in de fabrieken

Wat weet je al
van kinderarbeid?

00:04

Daens (1992)

00:08

Waarom zouden kinderen over
de grond kruipen bij de machines?

1. Omdat ze klein zijn en goed alles kunnen pakken wat valt
2. Omdat de volwassenen daar geen zin in hadden
3. Omdat dit een leuk spel was voor kinderen
4. Daar begon iedereen later kon je promotie maken

01:51

Wat is er met het meisje
gebeurd dat op de kar ligt?

1. Het meisje ligt te slapen
2. Zij kan niet lopen want ze is kreupel aan haar voet
3. Zo vervoerden mensen zich veel in de 19de eeuw
4. Het meisje is overleden omdat ze doodgevroren is.

01:52

Zouden er vaker kinderen doodgaan
door de kou of honger in de 19de eeuw?

02:01

Je ziet mensen dansen en lachen omdat ze dronken zijn. Waarom dronken veel mensen alcohol in deze tijd?

1. Omdat mensen wel van een feestje hielden
2. Alcohol deed de mensen hun dagelijks ellende van werk even vergeten
3. Alcohol was alleen voor arbeiders, dus zo konden ze hun bazen ontlopen
4. Alcohol hielp tegen de kou.

03:11

Zou deze jongen ook in de fabriek werken?

1. Ja, hij werkt gewoon elke dag behalve zaterdag.
2. Nee, niet elke dag alleen op zaterdag
3. Ja, maar dan krijgt hij minder uren dan de andere kinderen
4. Nee, hij krijgt school les

03:20

Beschrijf de woning van deze arbeiders

04:05

Waarom moeten de kinderen
wakker worden?

1. De pastoor is binnen
2. ze moeten straks toch werken

Kinderarbeid

• Goedkope arbeidskrachten

• Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan

• Ze zijn goedkoper dan mannen en vrouwen

• Hun kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines

Gezondheid

De slechte hygiëne zorgde voor besmettelijke ziekten (epidemieën).

• Rond 1885 ontdekten artsen dat besmettelijke ziekten konden komen door bacteriën in  vervuild water ==> aanleiding om arbeiders buurten te verbeteren. 
• Er kwamen ook voorlichtingen over betere hygiëne

Waterput waarmee water voor een hele wijk uit het grondwater wordt gehaald.

Grondwater werd vaak gebruikt als drinkwater.

Door een kapotte riolering kunnen uitwerpselen bij het drinkwater komen.

Uitwerpselen die besmet zijn (bijvoorbeeld met cholera) komen in het grondwater terecht.

Arbeiderswijk

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen