vwo1 theorie h.1 verhalen over mensen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

theorie  

Fictie (verhalen over mensen)

hoofdstuk 1

	Wat is het?	Voorbeelden
Fictie	verzonnen verhalen, bedoeld om je te vermaken .	leesboek, stripverhaal, film, gedicht, televisieserie, musical, toneelstuk
Non-fictie	Teksten en beelden over de werkelijkheid , met feiten over echte mensen en gebeurtenissen, niet verzonnen, bedoeld om je te informeren .	krantenbericht, tijdschriftartikel, studieboek, informatief boek, journaal, documentaire, tekst op Wikipedia

fictie

non-fictie

gedicht

teksten over de werkelijkheid

verzonnen verhalen

doel:

informeren

tijdschriftartikel

stripverhaal

studieboek

doel:

vermaken

hoofdpersonen	bijfiguren
De belangrijkste persoon in het verhaal (soms zijn er meer hoofpersonen in een boek).	Deze personen zijn minder belangrijk en je leert hen minder goed kennen dan de hoofdpersoon.
Deze persoon wordt uitgebreid beschreven. Je leert deze persoon van binnenuit kennen.	Een bijfiguur heeft een bepaalde rol in het verhaal. De bijfiguur kan een helper of tegenstander zijn.
Deze persoon heeft een belangrijk probleem of een opdracht of een doel .	Een helper helpt de hoofdpersoon bij het oplossen van zijn probleem. Een tegenstander maakt het de hoofdpersoon vaak moeilijk .

Boy 7 Mirjam Mous

De ik-figuur in het boek Boy 7 is de hoofdpersoon. Hij heeft een groot probleem. Wat is dat probleem?

Welke bijfiguren leer je kennen in dit stukje. Wie zijn de helper(s) en wie de tegenstander(s)?

Dit maakt een verhaal realistisch.	Dit maakt een verhaal minder realistisch.
Mensen lijken echt in wat ze denken, doen en zeggen.	Mensen lijken onecht in wat ze denken, doen of zeggen.
De omgeving lijkt echt .	De wereld is verzonnen .
Gebeurtenissen zijn in werkelijkheid ook mogelijk.	Gebeurtenissen zijn wel heel erg toevallig .
Er komen mensen en plaatsen in voor die echt (hebben) bestaan.	Er komen verzonnen wezens en fantasiefiguren in voor.
Problemen en oplossingen zijn zoals in het echte leven	Problemen en oplossingen zijn onvoorstelbaar .
De afloop van het verhaal is logisch en zou echt kunnen.	De afloop van het verhaal is te mooi om waar te zijn.

Hoe weet je meteen dat dit fragment gaat om een minder realistisch verhaal?

Noteer twee dingen die het verhaal realistisch maken.

Maak de opdrachten op blz. 21, 22, 23 en 24 tot opdr.11.

Leeservaring beschrijven

Als je een verhaal leest, doet dat iets met je. Het maakt je vrolijk of nieuwsgierig. Wat de hoofdpersoon overkomt maakt je verdrietig of je maakt je ergens boos over. Het verhaal laat je even alles vergeten of verveelt je. Dit is je leeservaring. Die is voor iedereen anders. Beoordelingswoorden helpen je jouw leeservaring onder woorden te brengen en uit te leggen.

spannend	saai
laat me meeleven	doet me niets
maakt me nieuwsgierig naar de afloop	is voorspelbaar
laat me alles even vergeten	kan me niet boeien
geheimzinnig	helder
maakt me verdrietig	maakt me vrolijk
veel actie	gebeurt weing in
leest moeilijk	leest makkelijk

Personen beschrijven

Als je een persoon in een verhaal beschrijft, let je op:

1. het uiterlijk van de persoon (lichaam, gezicht, haar, kleding). Soms wordt er veel veel over

    gezegd, soms maar heel weinig.

2. belangrijke kenmerken (bijvoorbeeld leeftijd, gezondheid, arm of rijk).

3. de karaktereigenschappen die je ontdekt door te letten op wat iemand doet, zegt en denkt.

aardig	gemeen
verlegen	vrij
eigenwijs	gehoorzaam
piekert veel	zorgeloos
agressief	zoekt vrede

open, spontaan	gesloten, geremd
snel in paniek	kalm
angstig	dapper
voorzichtig	onvoorzichtig
opvliegend	beheerst zichzelf