§2.4 Samenhang: ontwikkeling en werk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.4 Samenhang: ontwikkeling en werk

H2 Wereldbeeld

Domein Wereld

H4

Lesdoel

• Je begrijpt het verband tussen het verschil in welvaart aan de ene kant en de verdeling van de beroepsbevolking aan de andere kant.
• Je kunt landen indelen naar, centrum, semiperiferie en periferie op basis van een aantal kenmerken.
  
• Je kunt de ongelijke welvaartsverdeling in de wereld verklaren aan de hand van interne- en externe factoren.
• Je kunt uitleggen op welke manier de nieuwe internationale arbeidsverdeling gevolgen heeft voor het centrum-periferie model.

Welke algemene regel kan je uit de kaart opmaken?

Gebruik een hoe-hoe zin.

Welke algemene regel kun je uit deze kaart halen?

Gebruik een hoe-hoe zin. 

Verdeling van welvaart

Globalisering heeft ervoor gezorgd dat de verdeling van welvaart in de wereld ongelijk is, er vormen zich 3 groepen:

1. Centrumlanden (rijk, vb. NL)
2. Semiperiferie (opkomende landen, vb. China)
3. Periferie (arm/ontwikkelingslanden, vb. Afghanistan)

Oorzaken ongelijke welvaartverdeling

Oorzaken van de ongelijke welvaartsverdeling in de wereld:

• Interne oorzaken --> natuurlijk (vb. droogte of gebrek aan natuurlijke hulpbronnen) of menselijke (vb. oorlog of corruptie).
• Externe oorzaken --> de relatie van een ontwikkelingsland met rijkere landen.

Interne oorzaken ongelijke verdeling

Externe oorzaken ongelijke verdeling

Centrum-periferie model

Dit model laat de dominante rol van rijke landen/regio's zien en de afhankelijkheid van arme landen/regio's.

• Grondstofafhankelijkheid?

Nadelen

1. Prijzen grondstoffen stijgen minder snel dan prijzen eindproduct
2. Prijzen grondstoffen fluctueren op wereldmarkt
3. Gevaar voor misoogsten
4. Ruilvoetverslechtering! --> De ruilvoet is de verhouding tussen de prijs van de export en de import van een land

Gevolg

Verschuiving internationale arbeidsverdeling. Zichtbaar aan: 

• Verdeling beroepsbevolking
• Samenstelling exportpakket

Conclusie verdeling beroepsbevolking

Hoe zie je aan de verdeling van de beroepsbevolking in welke fase van ontwikkeling een land zit? 

ce:

sp:

pe:

Exportpakket

De arbeidsverdeling kan je uit het exportpakket en de beroepsbevolking herleiden. 

Veel hoogwaardige goederen? 

--> centrumland. 

Wereldhandelsstromen...

Wereldwijde oliehandel

Wereldwijde bierhandel

Opdracht (duo's)

Stap 1: Ga naar http://wits.worldbank.org/visualization/detailed-country-analysis-visualization.html (zie mail som)

Stap 2: Bekijk het exportpakket van: Niger, Belgium, Angola en Cambodia. Noteer de namen van de landen en noteer hierachter wat de drie belangrijkst exportproducten zijn inclusief het percentage.

Stap 3: Noteer erachter of volgens het exportpakket het een periferie, semiperifierie of centrumland is en leg uit waarom.

Stap 4: Zoek zelf minstens nog één periferie en semiperiferie land. Leg je keuze uit aan de hand van het exportpakket (waarom se of pe?)

Stap 5: Bij je gekozen landen onderzoek je of er door de tijd heen een verandering is in export. Kies verschillende jaartallen om te onderzoeken of er een ontwikkeling zichtbaar is. (50 jaar)

Aan de slag!

Je maakt de opdrachten 1, 2, 5 en 6 van 2.4.

Lesdoelen behaald? 

• Je begrijpt het verband tussen het verschil in welvaart aan de ene kant en de verdeling van de beroepsbevolking aan de andere kant.
• Je kunt landen indelen naar, centrum, semiperiferie en periferie op basis van een aantal kenmerken.
  
• Je kunt de ongelijke welvaartsverdeling in de wereld verklaren aan de hand van interne- en externe factoren.
• Je kunt uitleggen op welke manier de nieuwe internationale arbeidsverdeling gevolgen heeft voor het centrum-periferie model.