VTHT

• VTVT
• MBO
• Studiejaar 1

VTHT periode 2

ACT zwachtelen 

Leerdoelen

• Je weet wat ACT zwachtelen is
• Je kent de indicaties en contra-indicaties bij ACT zwachtelen
• Je hebt gezien hoe de handeling werkt en begrijpt dit
• Je kent de verpleegkundige aandachtpunten en weet welke voorlichting je aan de zorgvrager kunt geven. 

ACT zwachtelen

A = ambulante

C = compressie

T = therapie

Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.

Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts.

Noem minimaal één reden om een zwachtelverband aan te leggen

Compressie

• Uitoefenen van druk
• Hoogste druk rond de enkels
• Druk neemt af richting het hart
• Druk rond de benen is gelijkmatig
• Bij twee zwachtels; andere richting

Indicaties

• Wanneer de aderen niet goed functioneren wordt de huid dun en atrofisch; hierdoor ontstaat er toename van vocht tussen de cellen: oedeem.
  
• Combinatie van slechte huid en slechte doorbloeding: ulcus cruris venosum (UCV) of open been; zweer die het gevolg is van slecht functioneren van de aderen.
  
• Slecht werkende vaten kunnen ontstaan door: veel staan, spataderen (varices) en trombosebeen

Ulcus cruris venosum (open been)

Indicaties

• Veneuze insufficiëntie 

      (verminderde mobiliteit)

      (trombose in het been) (spataderen)

• Lipodeem
• Onvoldoende werking lymfesysteem
• Post-OK 

Veneuze insufficientie

Wordt veroorzaakt doordat kleppen in de aderen niet goed meer werken en zich overtollig vocht ophoopt. Hierdoor ontstaan spataderen, het bloed wat zich daar heeft verzameld verspreid zich naar omliggende weefsels.

• Leeftijd, verminderde mobiliteit en obesitas kunnen hiervan de oorzaak zijn. 
• Vrouwen vaker dan mannen. 
• Erfelijkheid speelt een rol.

https://www.medi.nl/gezondheid/diagnose-therapie/vaatproblemen/veneuze-insufficientie/

ulcus cruris venosum

Korte rek zwachtels

Niet/weinig rekbaar

Werkdruk

Bij mobiele zorgvragers

Dag en nacht te dragen

Twee zwachtels per been

Lange rek zwachtels

Rekbaar

Rustdruk

Bij minder mobiele zorgvragers

Alléén overdag!

Alle zwachtels zijn wasbaar op 30 graden

Waar let je op als je gaat zwachtelen?

Wat zijn verpleegkundige aandachtspunten na het zwachtelen?

Problemen bij het zwachtelen

• Pijn
  
• Irritatie van de huid
  
• Vensteroedeem
  
• Striemen en blaren
• Kleur tenen
• Afzakken van de zwachtel
  
• Wonden 

Polsteren

• Been rond en conisch maken
• Holten opvullen met polstermateriaal en scherpe randen (scheenbeen) afvlakken
• Doel: gelijkmatige drukverdeling, waardoor 
• er minder kan is op wonden
• Synthetische watten en tubifast buisverband

Polsteren

Zoek op

Wat zijn contra-indicaties voor ACT zwachtelen?

Contra-indicaties

Arteriële insufficiëntie

Huidaandoening

Allergie voor bestanddelen van de zwachtels

ulcus cruris arteriel

Verpleegkundige aandachtspunten

• Heb aandacht en begrip voor pijn, oedeem, beperkingen en verminderde mobiliteit van de zorgvrager.
  
  
• Realiseer je dat het belangrijk is dat deze handeling goed uitgevoerd wordt en ken de indicaties & contra-indicaties.
  
  
• Geef de zorgvrager goede voorlichting.

Voorlichting

Er zijn leefregels voor zorgvragers met ACT zwachtels.

• Hoe om te gaan met veranderende leefwijze; mobiliteit, aanschaf materialen, hulpmiddelen etc. 
• Beter liggen en lopen dan zitten en staan.
• Vermijd overmatige warmte, zoals vloerverwarming, een heet bad of te veel zon.
• Let op lichaamsgewicht.

oefenen praktijklokaal

gebruik vilans protocol ACT zwachtelen