1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1. Inkomen en welvaart

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

Wat weten we nog/al?

Leerdoelen

• Je weet wat voor verschillende soorten inkomens er zijn
• Je weet waardoor je koopgedrag kan veranderen
• Je weet waarom bepaalde doelgroepen belangrijk zijn
• Je weet dat jouw aankopen gevolgen hebben voor anderen en voor het milieu

Primaire inkomens

Mensen verdienen een inkomen door een productiefactor te leveren:

• Inkomen uit arbeid:

Door werk, vakantiegeld, loon in natura of winst 

• Inkomen uit bezit:

Rente, dividend, huuropbrengst of pacht

Dit zijn allemaal primaire inkomens

Secundaire inkomens

Sommigen krijgen ook een inkomen zonder een directe tegenprestatie te leveren. Dit zijn:

• Inkomens uit overdrachten:

Zoals een WW- of bijstandsuitkering, kinderbijslag en zorgtoeslag.

Zakgeld is ook een overdrachtsinkomen.

Dit zijn allemaal secundaire inkomens

Marketinginstrumenten

Bedrijven beïnvloeden je met de marketinginstrumenten:

• Prijs
• Product
• Plaats
• Promotie
• Personeel
• Presentatie

1.2 Niet ieder inkomen is hetzeflde

Aan het einde van deze paragraaf kan ik:

• het verschil uitleggen tussen bruto, netto en besteedbaar inkomen
• met een groeifactor een stijging of daling berekenen.
• oorzaken noemen van inkomensverschillen.
• uit een Lorenzcurve aflezen hoe de inkomens in een land verdeeld zijn.

Ik verdien € 4896 bruto.

Krijg ik dit ook uitbetaald?

1. Ja
2. Nee

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

Besteedbaar inkomen

Het deel van je inkomen dat je vrij kunt uitgeven is het besteedbaar inkomen.

   brutoloon (afgesproken met werkgever)

- sociale premies

- loonheffing         

   nettoloon (ontvang je op je rekening)

   nettoloon

- premie ziektezorgverzekering

- andere verplichte heffingen    

  besteedbaar inkomen

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

Groeifactor

Een stijging in procenten van je loon, kan je bereken met een groeifactor.

Hoe maak je dan een groeifactor?

Groeifactor = (100 + percentage) : 100

Bij een stijging van 4 % bedraagt de groeifactor:

• 100% + 4% = 104%
• 104% : 100% = 1,04

Bij een daling van 5% bedraagt de groeifactor:

• 100% - 5% = 95%
• 95 : 100 = 0,95 (eerder een krimpfactor dus)

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

Groeifactor

Waar gebruik je dat dan voor?

• Om snel een stijging of daling uit te rekenen.
• Bijvoorbeeld, je verdient 1.200 euro en dit stijgt met 2,3%
• Hoeveel is je inkomen na 2,3% stijging?
• 1.200 : 100 x 2,3 = € 27,60
• 1.200 + 27,60 = € 1.227,60
• Dat duurt lang!
• 1200 x 1,023 = € 1.227,60

Wat is de groeifactor van 6,4% stijging

Wat is de groeifactor van 13,6% stijging

Een daling met 17,5% = groeifactor van

Henk heeft een inkomen van €5.600,- per maand. Hij krijgt 6% loonstijging. Hoeveel is zijn inkomen hierna? Bereken met de groeifactor.

Waarom verdient in Nederland niet iedereen evenveel?

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

Verschil in inkomen

Inkomensverschillen ontstaan door:

- opleiding

- ervaring

- zwaar werk

- vraag en aanbod

- aantal uren

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

Verschil in inkomen

Modaal inkomen -> Inkomen dat het meest voorkomt. (38.000 bruto in 2022)

Sociaal minimum -> Heb je nodig om van te leven. (1.266 per maand)

Iedereen gelijk

Lorenzcurve

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

Verschil in inkomen

Hoeveel % van het inkomen verdient de armste 50% van de bevolking bij de ongelijke verdeling?

1. 50%
2. 10%
3. 20%
4. 60%

1.2 Niet ieder inkomen is hetzelfde

• Ik kan het verschil uitleggen tussen bruto, netto en besteedbaar inkomen
• Ik kan met een groeifactor een stijging of daling berekenen.
• Ik kan oorzaken noemen van inkomensverschillen.
• Ik kan uit een Lorenzcurve aflezen hoe de inkomens in een land verdeeld zijn.

1.2 Aan de slag

Maken opdrachten 1.2