9.1 en 9.2 Wat is criminaliteit? & Oorzaken van criminaliteit
Maatschappijleer
CRIMINALITEIT
Wat is criminaliteit?
1 / 38
next
Slide 1: Slide
MaatschappijleerMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3
This lesson contains 38 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
Maatschappijleer
CRIMINALITEIT
Wat is criminaliteit?
Slide 1 - Slide
Criminaliteit
Slide 2 - Mind map
9.1. Wat is criminaliteit?
Leerdoelen: Aan het eind van deze les kun jij:
uitleggen wanneer iets asociaal is en wanneer het om strafbaar gedrag gaat.
het verschil uitleggen tussen overtredingen en misdrijven.
uitleggen dat criminaliteit afhankelijk is van tijd en plaats.
uitleggen wat een rechtsstaat is.
een voorbeeld noemen van materiële schade en een voorbeeld van niet-materiële schade noemen.
Slide 3 - Slide
Wat valt er volgens jou onder criminaliteit?
Vind jij dit een misdrijf?
Slide 4 - Slide
Asociaal of strafbaar?
Je gedraagt je asociaal als je geen rekening houdt met anderen.
We hebben het over strafbaar gedrag als je wetsregels overtreedt.
Een delict is een strafbaar feit (dus als je de wet overtreed).
Je kunt uitleggen wanneer iets asociaal is en wanneer het om strafbaar gedrag gaat.
Slide 5 - Slide
Overtreding
Minder ernstige strafbare feiten.
Wordt meestal met een boete afgedaan.
Bijvoorbeeld: door rood rijden, je afval op straat gooien, vissen zonder vispas, zwartrijden, wildplassen.
Misdrijf
Ernstige strafbare feiten.
Altijd een officier van justitie bij betrokken.
Bijvoorbeeld: rijden onder invloed, mishandeling, drugshandel, diefstal, moord.
Je kunt het verschil uitleggen tussen overtredingen en misdrijven.
Slide 6 - Slide
Misdrijf, overtreding of asociaal? Zonder licht fietsen
A
Misdrijf
B
Overtreding
C
Asociaal
Slide 7 - Quiz
Misdrijf, overtreding of asociaal? Een spijkerbroek stelen
A
Misdrijf
B
Overtreding
C
Asociaal
Slide 8 - Quiz
Misdrijf, overtreding of asociaal? Dronken naar huis wandelen
A
Misdrijf
B
Overtreding
C
Asociaal
Slide 9 - Quiz
Misdrijf, overtreding of asociaal? Iemand in elkaar slaan
A
Misdrijf
B
Overtreding
C
Asociaal
Slide 10 - Quiz
Misdrijf, overtreding of asociaal: Voordringen bij de kassa
A
Misdrijf
B
Overtreding
C
Asociaal
Slide 11 - Quiz
Opgepakt voor een misdrijf?
- Je wordt verhoord en moet soms langer op het bureau blijven
- Soms volgt er een rechtszaak; bij veroordeling gelden zwaardere straffen
- Als je ouder dan 12 jaar bent, krijg je een strafblad
Slide 12 - Slide
Wanneer ben je een crimineel?
Niet iedereen die een overtreding begaat, is meteen crimineel. Meestal noem je iemand crimineel wanneer er sprake is van een misdrijf.
Criminaliteit: Alle misdrijven zoals die in de wet staan
Slide 13 - Slide
Afhankelijk van tijd en plaats
Wat wel of niet strafbaar is, verschilt per tijden plaats.
Een paar voorbeelden:
Plaats: In Nederland mogen jongeren vanaf 18 jaar alcohol kopen, in Malta en Duitsland mag dat als je 16 bent.
Tijd: Vroeger hadden we geen wetten voor internetcriminaliteit. Die zijn er nu wel.
Het Wetboek van Strafrecht wordt daarom soms aangepast aan nieuwe wensen.
Je kunt uitleggen dat criminaliteit afhankelijk is van tijd en plaats.
Slide 14 - Slide
Rechtsstaat
Nederland is een rechtsstaat. Een aantalbelangrijke zaken zijn vastgelegd: Burgers én overheidmoeten zich aan de wet houden en krijgen straf als ze dat niet doen.
Iemand kan alleen straf krijgen als hij iets doet wat strafbaar is volgens het wetboek van strafrecht = legaliteitsbeginsel
Burgers hebben grondrechten
Er is onafhankelijke rechtspraak > de machten zijn gescheiden
De politie mag daarom bijvoorbeeld niet zonder reden je huis doorzoeken.
Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is.
Slide 15 - Slide
Slide 16 - Video
Rechtsstaat
Een staat waarinrechtwordt gesproken volgens wetten die van te voren zijn bepaald
Slide 17 - Slide
Slapeloze nachten
Criminaliteit veroorzaakt veel schade bij burgers. We onderscheiden twee soorten schade:
Materiële schade: schade die je kunt berekenen in geld (een ingeslagen winkelruit bijvoorbeeld)
Niet-materiële schade: gevolgen die je niet in geld kunt uitdrukken (angst voor een nieuwe inbraak bijvoorbeeld)
Je kan een voorbeeld noemen van materiële schade en een voorbeeld van niet-materiële schade noemen.
Slide 18 - Slide
Een rechtsstaat is een land waar:
A
de rechters de belangrijkste beslissingen nemen.
B
de rechten van verdachten en gevangenen in wetten geregeld zijn.
C
de rechters de rechten van gevangenen en verdachten bepalen.
D
de politie zich niet aan de wet hoeft te houden.
Slide 19 - Quiz
Stel, je bent overvallen en je durft niet goed meer alleen over straat te gaan. Dat is een voorbeeld van:
A
materiële schade.
B
asociaal gedrag.
C
veelvoorkomende criminaliteit.
D
niet-materiële schade.
Slide 20 - Quiz
Een voorbeeld van immateriële schade is:
A
’s avonds niet alleen over straat durven.
B
een beschadigde fiets.
C
een opengebroken auto.
D
een extra slot op de achterdeur.
Slide 21 - Quiz
Zelfstandig werken
- Lees pagina 138 en 139 in je boek
- Maak op je laptop de opdrachten die horen bij paragraaf 9.1
Slide 22 - Slide
9.1. Wat is criminaliteit?
Leerdoelen: Aan het eind van deze les kun jij:
uitleggen wanneer iets asociaal is en wanneer het om strafbaar gedrag gaat.
het verschil uitleggen tussen overtredingen en misdrijven.
uitleggen dat criminaliteit afhankelijk is van tijd en plaats.
uitleggen wat een rechtsstaat is.
een voorbeeld noemen van materiële schade en een voorbeeld van niet-materiële schade noemen.
Slide 23 - Slide
Slide 24 - Video
9. 2. Oorzaken van criminaliteit
Slide 25 - Slide
Herhalen H1
Leerdoelen: Aan het eind van deze les kun jij:
uitleggen wanneer iets asociaal is en wanneer het om strafbaar gedrag gaat.
het verschil uitleggen tussen overtredingen en misdrijven.
uitleggen dat criminaliteit afhankelijk is van tijd en plaats.
uitleggen wat een rechtsstaat is.
een voorbeeld noemen van materiële schade en een voorbeeld van niet-materiële schade noemen.
Slide 26 - Slide
Leerdoelen bij 9.2:
Je kan:
uitleggen wat de risicofactoren voor crimineel gedrag zijn.
uitleggen welke maatschappelijke omstandigheden crimineel gedrag kunnen versterken.
Opvallende groepen binnen de criminaliteit opnoemen.
uitleggen waarom politiecijfers over criminaliteit niet altijd betrouwbaar zijn.
Slide 27 - Slide
Risicofactoren
Er zijn verschillende factoren die ervoor zorgen dat iemand verhoogde kans heeft om crimineel gedrag te vertonen.
Risicofactoren: De omstandigheden die de kans op crimineel gedrag vergroten.
We bespreken in deze paragraaf 5 risicofactoren.
Slide 28 - Slide
Risicofactoren
Wanneer er sprake is van de volgende factoren wordt de kans op misdaad groter:
een slechte opvoeding.
groepsdruk van vrienden.
alcohol of drugs.
spijbelen of schooluitval.
biologische factoren zoals psychische stoornissen.
Let op! Dit zijn alleen factoren die de kans verhogen. In de meeste gevallen leiden de factoren niet tot crimineel gedrag.
Slide 29 - Slide
Maatschappelijke omstandigheden
Naast persoonlijke kenmerken zijn er ook algemene (maatschappelijke) omstandigheden die crimineel gedrag beïnvloeden:
In wijken waar mensen weinig geld hebben en slechte leefomstandigheden zijn, is er vaker meer criminaliteit.
Er gelden minder strenge normen dan vroeger.
Er is minder sociale controle dan vroeger. Hierdoor is de pakkans kleiner geworden.
MA omstandigheden
Slide 30 - Slide
Opvallende groepen
Bepaalde groepen in de samenleving komen vaker voor in de misdaadstatistieken, zoals:
Jongens en mannen (95% van de gevangenen zijn man).
Jongeren tussen de 16 en 23.
Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond.
Opvallend
Slide 31 - Slide
Criminaliteit naar leeftijdscategorie
Slide 32 - Slide
Wat zeggen politiecijfers?
Politiecijfers geven een beeld van de criminaliteit in een land. Toch kun je deze cijfers niet helemaal vertrouwen:
Niet iedereen doet aangifte.
Politie geeft soms voorrang aan bepaalde zaken.
Politiecijfers
Slide 33 - Slide
Wat is een voorbeeld van een misdrijf?
A
Zonder kaartje in de tram zitten.
B
20 kilometer per uur te hard rijden met de auto.
C
Een flesje bier uit de supermarkt stelen.
D
Door een rood verkeerslicht rijden.
Slide 34 - Quiz
Zijn de uitspraken juist of onjuist? 1. Wat asociaal gedrag is, staat beschreven in wetten. 2. Strafbaar gedrag houdt in dat je wetsregels overtreedt.
A
1 is juist, 2 is onjuist.
B
1 is onjuist, 2 is juist.
C
1 en 2 zijn beide juist.
D
1 en 2 zijn beide onjuist.
Slide 35 - Quiz
Aan de slag:
Maak de opdrachten van 9.1 en 9.2 op je laptop.
Pagina 138 t/m 141 in je boek horen hierbij.
Slide 36 - Slide
Leerdoelen bij 9.2:
Je kan:
uitleggen wat de risicofactoren voor crimineel gedrag zijn.
uitleggen welke maatschappelijke omstandigheden crimineel gedrag kunnen versterken.
Opvallende groepen binnen de criminaliteit opnoemen.
uitleggen waarom politiecijfers over criminaliteit niet altijd betrouwbaar zijn.