Les 21/22 - De regering regeert en het parlement controleert

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

WELKOM!

Ga naar  LessonUp.com en vul de code linksonder in. 

Gebruik je eigen naam!!!

Pak je boek!

Welke macht behoort niet tot de Trias Politica?

1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht
3. Rechtsprekende macht
4. Rechterlijke macht

Vandaag:

• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht

Wetgevende macht

Staten-Generaal 

=

Parlement 

=

Tweede + Eerste Kamer

Uitvoerende macht

Regering (kabinet)

Ken je een minister die ook in de Tweede Kamer zit?

Wie staan hier op de foto?

1. De regering: ministers + koning
2. Het kabinet: ministers + koning
3. De regering: staatssecretarissen + koning
4. Het kabinet: staatssecretarissen + koning

Wanneer waren de laatste verkiezingen voor de regering?

Taken koning:

• Nederland vertegenwoordigen
•  Handtekening plaatsen onder nieuwe wetten
• Troonrede voorlezen
• Benoemen van ministers
• Wekelijks overleg met MP

Taken minister

• Opstellen van wetsvoorstellen
• Uitvoeren van wetten
• Opstellen van de rijksbegroting van hun departement.  

Troonrede

"Plan van de regering voor het komende jaar"

De troonrede begint altijd met:

1. 'Jo, jo, jo, hartelijk welkom'
2. 'Dag broeders en zusters'
3. 'Leden van de Staten-Generaal'
4. 'Leden van de regering'

Troonrede

"Plan van de regering voor het komende jaar"

Nieuw kabinet nodig!

Een nieuw kabinet is nodig als: 

• Er de vier jaar regeren erop zit.
• Bij een kabinetscrisis.

• Als er geen nieuw kabinet is, regeert een demissionair kabinet.

Verkiezingen

Na de verkiezingen:

• Nieuwe zetelverdeling
• Fracties: "gekozen groep vertegenwoordigers van een politieke partij in een gekozen orgaan."

Na de verkiezingen:

• Oppositiepartijen = politieke partij in Eerste of Tweede Kamer die de regering tegenwerkt. 
• Regeringspartij = politieke partij in Eerste of Tweede Kamer die de regering steunt.

Na de verkiezingen:

Zoektocht naar de regering: 

• Partijen die het in grote lijnen met elkaar eens zijn over het te voeren beleid. 
• Partijen die samen een meerderheid hebben in de Tweede Kamer (de helft + 1)

Kabinetsformatie

1. Benoemen van een verkenner (TK)
2. Benoemen van informateur (TK) 
3. Benoemen van een formateur (TK)
4. Benoemen en beëdigen van het kabinet (Koning)
5. Foto met de regering op het koninklijk border (Koning)
6. De Minister-President legt de regeringsverklaring af.

HET PARLEMENT

Eerste Kamer

• 75 leden
• Indirect gekozen door provinciale staten. 
• Rechten: geen recht van amendement en initiatief.
• Taak: (EXTRA) controleren!

Tweede Kamer

• 150 leden 
• Direct gekozen door burgers met actief kiesrecht
• Rechten: wetgevende en controlerende rechten

• Taak: wetgeven en controleren

Parlement

Taak 1: wetgevend

1. Recht van initiatief
2. Recht van amendement
3. Stemrecht
4. Recht van budget

Eerste Kamer heeft 1 en 2 niet.

Taak 2: controlerend

1. Recht van interpellatie
2. Vragenrecht
3. Recht van motie
4. Recht van enquête

Gereedschap

Machtsverdeling in de praktijk

1. Regering bedenkt een wetsvoorstel
2. De Tweede kamer bespreekt, wijzigt en keurt de wet goed.
3. Regering voert de wetten uit.
4. De Tweede Kamer controleert de regering. 

Huiswerk

Maak vraag 1-10 op blz. 87

Maak vraag 11 op blz. 88

Maak vraag 2-8 op blz. 90. 

Slim om te maken: vraag 9, 10, 11 en 14 op blz. 91-93.