Les 2

• Filosofie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Planning

Opdracht

1e ethische theorie - utilitisme

Opdracht

In som

Maatschappelijk probleem

Oplossing

Omschrijven

Utopie maken

Ethiek

3 stromingen 

utilitisme

plichtenethiek

deugdenethiek

Ethiek

Vandaag

utilitisme

Epicurus

Begin van utilitisme

Gelukkig zijn bereik je door:

Bevorderen van genot

<->

Vermijden van pijn

Epicurus

Genot bevorderen <-> pijn vermijden

Maar wel ook op lange termijn.

Nu een beetje pijn, voor later meer genot

01:04

Is het Batmans schuld dat de Joker kan door gaan met moorden en terroriseren? Leg uit!

01:57

Als je deze theorie toepast op het voorbeeld met de dief, was wat hij deed dan goed?

Ja

Nee

04:23

En wat zou je willen dat je nichtje koos, als zij jarig is?

Haar favoriete restaurant, ook al vind ik dat vies

Een ander restaurant, waar we allemaal oké kunnen eten

05:25

In Limburg is iemand jarig. Welk restaurant zou je willen dat hij kiest?

Zijn favoriete restaurant, ook al vind de rest van de familie dat vies

Een restaurant waar iedereen oké kan eten

06:07

Wat vind je dat Jim moet doen? En wat zou jij doen? Leg uit!

07:05

Is Jim schuldig aan de dood van de 20 mensen als hij kiest niemand op te offeren?

Ja

Nee

08:11

Vind je dat de dokter zijn buurman moet opofferen?

Ja

Nee

Voorbeeld

Stel: je werkt in de kruidvat. Jouw buurvrouw is net ontslagen, ligt in een scheiding en heeft weinig geld. Ze heeft 3 kinderen die erg ziek zijn, en ze kan de medicijnen niet betalen. Jij ziet haar stelen. 

Voorbeeld

Als we dit vanuit het utilitisme bekijken, wat doen we dan?

Voorbeeld

Als we dit vanuit het utilitisme bekijken, wat doen we dan?

-->

"Een goede handeling levert zo veel mogelijk geluk op voor zoveel mogelijk mensen"

Welke mensen zijn er
allemaal bij betrokken?

Geef je jouw buurvrouw aan, of laat je haar gaan met het medicijn, als je gebruik maakt van het utilitisme? (wat levert het meeste op voor de meeste mensen?) Leg uit!

Actie-utilitisme

In elke situatie doe je wat het meeste genot voor de meeste mensen oplevert

Regel-utilitisme

Kijkt meer naar lange termijn: er zijn ook altijd vaste regels waar men zich aan moet houden.

04:23

Welk restaurant zou jij kiezen voor je verjaardag?

Je eigen favoriete, ook al vind je familie dat vies

Een ander restaurant, wat iedereen in de familie wel oké vindt

01:04

Moet Batman de Joker vermoorden?

Ja

Nee

Bentham

Gaat verder met Epicurus

"Een goede handeling levert zo veel mogelijk geluk op voor zoveel mogelijk mensen"

Bentham

"Een goede handeling levert zo veel mogelijk geluk op voor zoveel mogelijk mensen"

Maar wat is geluk?

Geluk

Bentham gebruikt een rekensom

Geluk = genot - pijn

Verschillende 'parameters'

Parameters

Tijd - hoe lang duurt het tot pijn/genot

Grootte - voor hoe veel mensen is de pijn/genot

....

Intensiteit - hoe intens is het

Tijd - hoe lang duurt het

Zekerheid - hoe zeker ben je

Nabijheid - hoe lang duurt het tot je pijn/geluk ervaart

Productiviteit - Kans dat geluk tot ander geluk leidt

Puurheid - kans dat pijn tot meer pijn leidt

Grootte - voor hoe veel mensen is het

Kritiek

Slecht voor minderheid

Genot is per persoon anders

Rekenen duurt lang

Hoe goed kun je gevolgen inschatten

Geen onderscheid tussen mensen

Pijn en genot ook voor dieren?