BS4 Genexpressie H5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Genexpressie

Genregulatie 

Genexpressie en regulatorgenen

Epigenetica

Korte herhaling begrippen thema DNA

Je hebt een DNA-molecuul met volgorde:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

1. Hoe ziet het DNA-molecuul eruit na de DNA-replicatie? 

2. Is het nieuwe molecuul enkel- of dubbelstrengs?

3. Hoe ziet het mRNA-molecuul eruit als streng 1 (matrijs) wordt afgelezen?

4. Hoe heet het proces waarbij dit stukje DNA (gen) wordt afgelezen?

5. Welke aminozuren worden ingebouwd op basis van de code van streng 1?

6. Hoe heet het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen?

Antwoorden

1. Na DNA-replicatie krijg je precies hetzelfde DNA-molecuul:

TAC TCG TTC (streng 1)

ATG AGC AAG (streng 2)

2. Het nieuwe molecuul is ook dubbelstrengs.

3. Het mRNA-molecuul ziet er zo uit:  AUG AGC AAG

4. Het proces waarbij DNA (gen) wordt gekopieerd heet: Transcriptie

5. De ingebouwde aminozuren zijn: MET - SER - LYS

6. Het proces waarbij het mRNA-molecuul wordt afgelezen heet: Translatie

Leerdoelen

- Je kunt verschillende manieren van genregulatie beschrijven bij prokaryoten.

- Je kunt verschillende manieren van genregulatie beschrijven bij eukaryoten.

- Je kunt beschrijven wat het belang is van genexpressie voor zelfregulatie en zelforganisatie van een organisme.

Stamcel

Huidcel

Darmcel

Alvleesklier-cel

Zenuwcel

Myeline

Insuline

Enzymen

Keratine

?

Genregulatie in een prokaryoot 

(structuur)-genen staan uit

Genregulatie in een prokaryoot 

(structuur)-genen staan aan

Genregulatie in een prokaryoot 

(gen staat uit)

Genregulatie in een prokaryoot 

(gen staat aan)

Genexpressie is belangrijk voor de specialisatie van cellen 

(= celdifferentiatie)

Genregulatie en celdifferentiatie in embryonale stamcellen

Regulatie van de genexpressie tijdens ontwikkeling van een fruitvlieg

regulatie embryonale ontwikkeling

Drie manieren van voorkomen vorming RNA of eiwitsynthese:

Epigenetica

Epigenetica

DNA-methylering of DNA-methylatie is een epigenetisch proces waarbij een methylgroep (CH3-groep) aan cytosine in een CG-groep binnen het DNA-molecuul wordt toegevoegd. Hierdoor verandert de structuur van het DNA, dat dan veranderd afleesbaar wordt tijdens bijvoorbeeld een transcriptie. 

Methylering van DNA lijkt een belangrijke rol te spelen bij de ontwikkeling van bepaalde ziekten zoals kanker, doordat het de expressie van bepaalde genen afremt. 

Ik heb de volgende leerdoelen begrepen:

- Je kunt verschillende manieren van genregulatie beschrijven bij prokaryoten.

- Je kunt verschillende manieren van genregulatie beschrijven bij eukaryoten.

- Je kunt beschrijven wat het belang is van genexpressie voor zelfregulatie en zelforganisatie van een organisme.

Aan de slag

Opdr. 32 t/m 41 

+ Begrippenlijst BS4