opgroeien en veranderen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Opgroeien en veranderen

8.1 Opgroeien

Leerdoelen deze les

Aan het einde van de les kun je vertellen welke levensfasen er zijn. 

Aan het einde van de les kun je vertellen hoe je lichaam verandert gedurende de levensfasen

lesopzet

Starter van het hoofdstuk

theorie

vragen maken

baardgroei

eerste stapje

leren fietsen

eerste kus

oma of opa worden

leren praten

in verwachting zijn

voor het eerst ongesteld 

kruipen

leren tellen

rollator nodig

puistjes

grijze haren

volwassen vorm krijgen

eerste baan

schrijven

hinkelen

tandjes krijgen

geboorte

volwassen tanden

Welke levensfasen zijn er?

Elke levensfase verandering = ontwikkeling

                                 

Lichamelijke ontwikkeling:
- langer en zwaarder 
- meer spiermassa                                          - kraakbeen wordt been (bot)
- structuur van je huid 

Geestelijke ontwikkeling:
- verstand verandert
- interesse verandert

Hoe verandert je lichaam?

• Je groeit: soms heel in een groeispurt
• Je ontwikkelt: van primaire geslachtskenmerken naar secundaire geslachtskenmerken. 
• Je wordt bijvoorbeeld vruchtbaar

groeispurt

Als baby heb je meer kraakbeen (elastine). Vanaf je 30e wordt dit minder.

Dit kraakbeen wordt omgezet in kalk (been). 

Hoe ontstaan lichamelijke veranderingen?

• Wanneer je in de pubertijd snel groeit noemen ze dat een groeispurt
• Hormonen zijn regelstoffen. Daardoor verandert je lichaam.
• Ze worden gemaakt in hormoonklieren. Een voorbeeld hiervan is de hypofyse. Die regelt de groeispurt.
• Andere hormoonklieren zorgen voor secundaire geslachtskenmerken

Hormoonklier

Hormoonklieren geven hormonen af aan het bloed dat langs de klier loopt

Waardoor groei je zo hard in de pubertijd

je groeit door groeihormonen

Celgroei: door celdeling krijg je meer cellen = groei

groei vanuit de groeischijven. Na pubertijd verbenen  ze.

opdrachten maken

De opdrachten van 10.1

Opgroeien en veranderen 2

8.1 Opgroeien

Leerdoelen deze les

• Aan het einde van de les kun je vertellen wat het verschil is tussen groeien en ontwikkelen. 
• Aan het einde van de les kun je primaire geslachtskenmerken en secundaire geslachtskenmerken noemen.
• En aan het einde van de les kun je uitleggen hoe de samenstelling van de botten in je lijf veranderen

lesopzet

Voorkennis

theorie

demonstratie

Groeispurt? Ontwikkelen?

Wat is ontwikkeling?

1. Het groter en zwaarder worden van een organisme
2. Een groeispurt
3. Een vlinder
4. Verandering in de bouw van een organisme

Hoort het bij lichamelijke of geestelijke ontwikkeling?

De baby herkent zijn oma.

1. geestelijk
2. lichamelijk

Veranderingen in de bouw van een organisme noem je:

1. kieming
2. ontwikkeling
3. aanpassing
4. wijziging

Wat is jouw volgende levensfase?

1. kind
2. jong volwassene
3. puber
4. oudere

In welke levensfase leer je lezen, schrijven en rekenen?

1. peuter
2. kleuter
3. kind
4. puber

Wat hoort bij geestelijke ontwikkeling?

1. gevoelsleven
2. groeien
3. levenscyclus
4. groeispurt

Hormoonklier

• Afgeven van hormonen
• De hypofyse regels veel

Kraakbeen vs Botten

Eerst veel kraakbeen (flexibel) 

Later meer been (stevig maar bros)

Demonstratie been

Evaluatie

Hoe komt het dat oude mensen grotere kans hebben een been  te breken?

Huiswerk 

opdrachten van 10.1