2 - Een verdeeld Duitsland

De Koude Oorlog

2. Een verdeeld Duitsland

1 / 50
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3,4

This lesson contains 50 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

De Koude Oorlog

2. Een verdeeld Duitsland

Slide 1 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen welke gevolgen de Koude Oorlog had voor Duitsland tussen 1945 en 1980.

Slide 2 - Slide

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945
  • Beschermen van vrijheid en democratie én voorkomen dat meer landen communistisch worden (Trumanleer)
  • Actief helpen bij de wederopbouw van Europa (Marshallplan)

  • Met het Marshallplan wilden de Amerikanen ook voorkomen dat Europa voor het communisme zou kiezen.

Slide 3 - Slide

Hoe heet de grens die Europa in tweeën deelde?

Slide 4 - Open question

Welk land had veel invloed in het westelijk deel van Europa?
A
Verenigde Staten
B
Sovjet Unie
C
Groot-Brittannië
D
Duitsland

Slide 5 - Quiz

Welk politiek systeem was in het westelijk deel van Europa het belangrijkst?
A
kapitalisme
B
communisme
C
democratie
D
dictatuur

Slide 6 - Quiz

Welk economisch systeem was in het westelijk deel van Europa het belangrijkst?
A
communisme
B
planeconomie
C
vrijemarkteconomie
D
kapitalisme

Slide 7 - Quiz

Welk land speelde in het oostelijk deel van Europa de baas?
A
Verenigde Staten
B
Sovjet Unie
C
Groot-Brittannië
D
Duitsland

Slide 8 - Quiz

Welk politiek systeem was in het oostelijk deel van Europa het belangrijkst?
A
kapitalisme
B
socialisme
C
communisme
D
democratie

Slide 9 - Quiz

Leerdoelen:
Dit weet je al:
Je weet wat invloedssferen zijn en hoe Europa is verdeeld tijdens de Koude oorlog.

Dit ga je leren:
Je weet wat er wordt bedoeld met de Blokkade van Berlijn en de deling van Duitsland.
Je kunt uitleggen hoe Duitsland na de Tweede Wereldoorlog werd verdeeld in Oost- en West-Duitsland.

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Hoe moest het verder met Duitsland?
Duitsland kwam zwaar gehavend uit de Tweede Wereldoorlog.

Bovendien kwamen er in de zomer van 1945 miljoenen Duitsers het land binnen die in andere landen niet langer welkom waren.

Slide 12 - Slide

Hoe moest het verder met Duitsland?
De geallieerde overwinnaars verdeelden Duitsland in vier bezettingszones. Ook Berlijn werd in vier stukken verdeeld. 
Na verloop van tijd zou Duitsland weer één land mogen worden met een eigen bestuur.

In de Sovjetzone kwam een communistisch bestuur.
De Amerikanen, Britten en Fransen wilden dat Duitsland een kapitalistisch en democratisch land zou worden.

Slide 13 - Slide


Helder plan, maar 
waarom gaat het mis?

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide




      De Blokkade van Berlijn
      mei 1948 - juni 1949

Slide 16 - Slide

1948: Blokkade van Berlijn
Berlijn was in 1945 verdeeld in vier zones. De Duitse hoofdstad lag helemaal in de Sovjetzone. Het westelijk gedeelte van de stad werd door de Amerikanen, Britten en Fransen bestuurd.

 Door de Blokkade van Berlijn zou niets meer naar de stad vervoerd kunnen worden.

Slide 17 - Slide

1948: Blokkade van Berlijn
De Amerikanen, Fransen en Britten  zetten een luchtbrug op.

De geallieerden lieten hiermee zien dat zij Berlijn nooit in de steek zouden laten. 

Stalin zag dit na elf maanden ook in. Hij gaf opdracht om de blokkade op te heffen.

Slide 18 - Slide

De deling van Duitsland
Na de Blokkade van Berlijn was de hoop op samenwerking tussen de westerse landen en de Sovjet-Unie definitief verdwenen.

Op 23 mei 1949 werden de drie westelijke zones, inclusief West-Berlijn, samengevoegd tot een zelfstandige staat: de Bondsrepubliek Duitsland (BRD).
Op 7 oktober 1949 werd de Sovjetzone omgevormd tot de Duitse Democratische Republiek (DDR).

Slide 19 - Slide

Oprichting NAVO
Het Westen wilde zich beter kunnen beschermen tegen een eventuele aanval van de Sovjet-Unie. Daarom richtten de westerse landen een bondgenootschap op: de NAVO.

De BRD werd geen lid van de NAVO.

Slide 20 - Slide

Oprichting Warschaupact
Omdat de BRD hulp kreeg via het Marshallplan, ging het economisch herstel vlot.

De BRD werd een land met een stabiele democratie. Daarvoor kreeg het land in 1955 een beloning: West-Duitsland mocht lid worden van de NAVO.

Dit werd door de Sovjet-Unie als een bedreiging gevoeld. Het antwoord daarop was het Warschaupact.


Slide 21 - Slide

Warschaupact en NAVO
Het Warschaupact was een militair bondgenootschap van de Sovjet-Unie en de Oost-Europese landen.

Nog een tegenstelling tussen Oost en West: Warschaupact vs. NAVO

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Video

Wat gebeurt er?
  • Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn

  • Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

  • Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide



Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Oprichting West-Duitsland (BRD) 
en 
Oost-Duitsland (DDR)
mei (BRD) en oktober (DDR) 1949

Slide 30 - Slide

 Mede dankzij het Marshallplan

 Voorkomen van communisme

 Onder leiding van Konrad Adenauer


Wirtschaftswunder

Slide 31 - Slide

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-berlijnse-muur/#q=berlijn

Slide 32 - Slide


Berlijnse Muur
13 augustus 1961

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Slide

Waarom een muur?
  • Veel inwoners van Oost-Duitsland willen weg.

  • De grens (IJzeren Gordijn) tussen Oost- en West-Duitsland is dicht

  • De grens tussen Oost- en West-Berlijn is wél open

  • West-Berlijn is volgens de Sovjet-Unie 'de etalage van het kapitalisme'.
De grens tussen Oost- en West-Duitsland (het IJzeren Gordijn) is afgesloten: reizen tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oosten, is zonder de juiste papieren vrijwel onmogelijk...
...maar de grens tussen Oost- en West-Berlijn is nog gewoon open! Je kan dus van Oost- naar West-Berlijn lopen, daar de trein pakken en naar het vrije Westen afreizen!

Eigenlijk gek, want ook deze grens is het IJzeren Gordijn.

Slide 35 - Slide

Waarom een muur?

  • Veel Oost-Berlijners zien het rijke westen en willen weg. Vooral mensen met een hogere opleiding vluchten naar het westen

  • De Oost-Duitse regering ziet dit als een grote bedreiging voor de toekomst van hun land: Berlijn moet dicht

  • Oost-Duitse regering geeft aan dat ze de Muur bouwen om zich tegen het fascistische Westen te beschermen.
In de maanden voor de bouw van de Muur vluchtten ruim 3 miljoen, vaak hoogopgeleide, Oost-Duitsers via Berlijn naar het Westen.

Overigens zal de Oost-Duitse regering dit niet als reden voor de bouw van de Muur: volgens hen moet de Muur de inwoners van Oost-Duitsland beschermen tegen 'kapitalisme en fascisme'.

Slide 36 - Slide

Gevolgen
  • Bouw van De Berlijnse Muur, augustus 1961

  • Laatste gat in het IJzeren Gordijn is dicht

  • West-Berlijn was wél bereikbaar vanuit West-Duitsland

  • Vluchtelingenstroom neemt sterk af. Wel veel ontsnappingen, vaak met dodelijke afloop...

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Slide

Conrad Schumann hield als Vopo (Oost-Duitse politie) op 15 augustus 1961 toezicht bij de kruising van de Ruppiner en de Bernauer Straße. Schumann had al een aantal malen op de prikkeldraadversperringen gestapt om te controleren of ze goed lagen en waagde in een onbewaakt ogenblik de sprong over het prikkeldraad, waarbij hij zijn machinepistool liet vallen en hij zette het op een rennen naar een West-Berlijns politiebusje dat net over de grens stond.

Fotograaf Peter Leibing nam van hem een foto op het moment hij over het prikkeldraad sprong. Deze foto van Schumann werd wereldberoemd. Schumann werkte na zijn vlucht in Beieren bij het automerkbedrijf Audi als machinezetter. Hij pleegde zelfmoord op 20 juni 1998. De reden hiervoor is dat hij bang bleef voor wraak van de Stasi. Zelfs na de val van de muur bleef hij bang voor wraak van ex-Stasileden.


Slide 39 - Slide

Slide 40 - Slide

Slide 41 - Slide

Slide 42 - Slide

Slide 43 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen welke gebeurtenissen de Koude Oorlog in de jaren '70 en '80 bepaalden, en op welke manier de Koude Oorlog eindigde.

Slide 44 - Slide


Detente
[de·ten·te (devpolitieke ontspanning]

Ontspanning in de jaren '70 tussen de Verenigde Staten 
en de communistische wereld

Slide 45 - Slide

Waarom ontspanning?
  • Betere communicatie sinds de Cuba Crisis (Hotline)

  • De wereld was inmiddels wel gewend aan de Koude Oorlog

  • De dominotheorie bleek (deels) niet waar te zijn

  • Amerika was militair en financieel onderuit gegaan in Vietnam

  • Economisch en politiek begon de Sovjet-Unie vast te lopen (stagnatie)





Slide 46 - Slide

Voorbeelden
  • Ping Pong-diplomatie tussen China en de Verenigde Staten (1971)

  • Bezoek van Nixon aan China en de Sovjet-Unie (1972)

  • Bezoek van Sovjet-leider Breznjev aan de Verenigde Staten (1973)

  • Vrede met Noord-Vietnam (1973)

  • Serie verdragen over beperking (atoom)wapens: non-proliferatievedrag, SALT I en SALT II 

Slide 47 - Slide


Ontmoeting in de ruimte
juli 1975



De ruimterace was inmiddels, met het brengen van de eerste mens op de maan, gewonnen door de Verenigde Staten

Slide 48 - Slide

Personen

  1. Vladimir Lenin: leider SU (1917-1924)
  2. Jozef Stalin: leider SU (1924-1953)
  3. Winston Churchill: minister-president GB (1940-1945, 1951-1955)
  4. Franklin Roosevelt: president VS (1933-1945)
  5. Harry Truman: president VS (1945-1953)
  6. . Mao Zedong: Leider volksrepubliek China

Slide 49 - Slide

mk opdr 11 - 21

Slide 50 - Slide