2.2 De Sovjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De Sovjet-Unie

paragraaf 2.2

Leerdoelen

• Je kunt een beschrijving geven van de economie en samenleving in de Sovjet-Unie.

• Je kunt uitleggen wat de Grote Terreur inhield.
• Je kunt een beschrijving geven van de culturele ontwikkelingen in de Sovjet-Unie tussen 1917-1939.
• Je kunt met voorbeelden uitleggen dat het communisme een internationale beweging was. 

De Sovjet-Unie: economie

Nu de Communistische Partij aan de macht was, voerde Lenin enkele hervormingen in.

• nationaliseren: de staat werd eigenaar van banken, bedrijven en   fabrieken
• landbouwgrond kwam onder toezicht van de staat
• boeren moesten een groot deel van hun opbrengst afstaan aan de staat 

De Sovjet-Unie: hongersnood

Boeren werkten alleen niet mee. 

In de eerste jaren van de Sovjet-Unie stierven ongeveer vijf miljoen mensen.

Overlijden Lenin

Vladimir Iljitsj Oeljanov (1870-1924)

De Sovjet-Unie: economie

In 1924 overleed Lenin en kwam Jozef Stalin aan de
macht. Na de mislukte economische hervormingen
van Lenin, voerde hij ook veranderingen door. 

• een planeconomie: elke vijf jaar werd er precies
  vastgelegd wat, wanneer, waar, hoe en hoeveel er
  geproduceerd ging worden, met de nadruk op zware
  industrie
• collectiviseren: zelfstandige boeren werden
  gedwongen te werken op collectieve boerderijen:
  kolchozen

De Sovjet-Unie: hongersnood

Veel zelfstandige boeren wilden hun oogst niet afstaan aan een kolchoz-->Stalin liet deze boeren opsluiten of vermoorden en nam de oogst in beslag. 

Tussen 1929 en 1933 stierven wederom miljoenen mensen van de honger.

De Russische maatschappij

• Een groot deel van de adel en ondernemers was al gevlucht tijdens de revolutie.
• Er kwam een nieuwe elite van bestuurders en ambtenaren Zij waren lid van de communistische partij-->zij hadden het goed
• De gewone arbeiders en vooral de boeren hadden het slecht!

De Sovjet-Unie: politiek

Stalin was een meedogenloze man en voerde een politiek die de Grote Terreur werd genoemd.

• Gebruik van propaganda en censuur
• Gebruik van een geheime politie
• Gebruik van strafkampen

De Sovjet-Unie was nu een totalitaire staat: de staat beheerste het leven van de burgers volledig. 

Propaganda

Lang leve de grote onoverwinnelijken: Marx, Engels, Lenin en Stalin!

Censuur

Nikolai Antipov

Sergei Kirov

Nikolai Sjvernik

Zouden Stalin hebben verraden....

De Grote Terreur 1936-1938

Stalin wilde zijn macht behouden door angst te zaaien. 

Tegenstanders, maar ook willekeurige mensen beschuldigde hij ervan de revolutie tegen te werken. 

 

Schijnprocessen: de rechter veroordeelden hen zonder hun zaak te onderzoeken. 

Honderdduizenden burgers werden vermoord. 

Communisme elders in de wereld

• Al in de 19e eeuw kwamen communisten uit heel Europa bijeen. Ze gingen ervan uit dat arbeiders in alle industrielanden één gezamenlijk doel hadden: de omverwerping van het kapitalisme. Tijdens WOI bleek dat niet te kloppen: Franse en Duitse arbeiders streden tegen elkaar, niet tegen de ondernemersklasse.
  
  
• Er braken wel wat revoluties uit, maar die werden meestal snel onderdrukt.
  
  

•  Echt sterk werd het communisme nergens: tot 1940 bleef de Sovjet-Unie het enige communistische land ter wereld.

Maken deze les

2.2 Sovjet Unie

Opdracht 2 t/m 13

blz. 71-77