H7: Rusland. Paragraaf 2&3 afronding

• aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wat doen we vandaag?

De les van vandaag kan je zelfstandig doorlopen. Het is een opdracht met de leerdoelen uit par. 3 & 2.

Probeer de opdracht zonder boek te maken. Kom je er echt niet uit dan mag je uiteraard spieken in je lesboek/basisboek

Leg het verschil uit tussen de twee economische systemen: de planeconomie en een vrijemarkteconomie. (B251)

Planeconomie

(communisme)

• De staat bepaalt wat en hoeveel er wordt geproduceerd
• Kwantiteit boven kwaliteit 

Vrijemarkteconomie

(kapitalisme)

• De ondernemers bepalen zelf wat ze produceren / verkopen
  
  
• Kwaliteit boven kwantiteit

Je kunt de 3 indicatoren noemen die worden gebruikt om de Human Development Index (B 231) te berekenen.

HDI

Human development Index

Het ontwikkelingspeil van van een land

• Bnp (economisch)
• Levensverwachting (demografie)
• Analfabetisme (sociaal-cultureel)

Leg in eigen woorden de term 'global shift' uit. (B 223)

Global shift

Het economische zwaartepunt in de wereld veranderd. 

Dat wil zeggen: Economische (en daarmee ook politiek macht) Verschuif van westerse landen naar het oosten

Geef 2 redenen voor de afname van de bevolking in Rusland sinds 1991

Demografische tijdbom

Een dalende bevolking:

Oorzaak 1:

sterke afname geboortecijfer

→ 2013: klein geboorteoverschot

Oorzaak 2:

het hoge sterftecijfer

→ levensverwachting 65 jaar (man)

→ levensverwachting 76 jaar (vrouw) 

Noem 2 negatieve effecten van de bevolkingsafname in Rusland noemen.

Dalende bevolking

Een dalende bevolking heeft allerlei nadelige gevolgen voor een land

• Tekort aan arbeiders --> stagnering economische groei
  
  
• Minder belastingbetalers --> minder geld in de staatskas

Leg vanuit een geopolitiek perspectief uit waarom Rusland landen in centraal- en oost Europa wil beïnvloeden.

Bufferzone

Voor Rusland is het belangrijk om een vinger in de pap te behouden in de oud-Sovjetstaten. Deze landen gelden als een bufferzone tussen Rusland en het 'Westen'

Benoem de zes factoren die bijdragen aan een sterke geopolitieke positie van een land

Een sterke geopolitieke positie:

• De aanwezigheid van natuurlijke hulpbronnen (olie, gas, mineralen etc)
  
• Een goed klimaat voor landbouw
  
• Toegang tot oceanen
  
• Bevaarbare rivieren
  
• Niet grenzend aan vijandige staten
  
• Niet makkelijk binnen te vallen door vijandige legers.
  

Je kunt uitleggen hoe Rusland zijn gasexport gebruikt in het voeren van geopolitiek.

De nord stream en geopolitiek

Rusland zet landen die afhankelijk zijn van hun gas onder politieke druk door te dreigen om de gaskraan dicht te draaien. 

Waarom werd de Nord-Stream aangelegd?

De nord stream en geopolitiek

De Nord-Stream werd aangelegd om er voor te zorgen dat de west Europese landen niet de dupe worden van de conflicten tussen Rusland en zijn buurlanden

Je bent nu klaar met de herhaling van par. 2 & 3. De weektaak van deze week is het invullen van de leerdoelen in de k&k lijst van h7 p2&3