Paragraaf 5.1 - Aan de slag!

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom, wat fijn dat jullie er zijn!

Bij binnenkomst
Stap 1: Jas uit op de gang & mobiel in de telefoontas bij het juiste           

             nummer.
Stap 2: Eten/drinken weg & kauwgom/lolly uit.

Stap 3: Open je boek op blz. 130 en open je schrift voor een opdracht.

Volgende week vrijdag 11 maart SO inhalen!

Dit gaan we doen deze les

1. Uitleg paragraaf 5.1
2. Zelfstandig werken 

Leerdoelen 5.1

𑿱 Je kunt uitleggen wat voor arbeidsmotieven er zijn.

𑿱 Je kunt uitleggen hoe de hoogte van je loon wordt 

    bepaald.

𑿱 Je kunt je nettoloon berekenen.

𑿱 Je kent het verschil tussen wit, grijs en zwart werk.

𑿱 Je kunt uitleggen wat het minimumloon is.

Redenen om te werken

Vanaf 15 jaar mag je werken. Redenen om te willen werken noem je arbeidsmotieven.

Hieronder staan vijf arbeidsmotieven:

• Contact hebben met klanten en collega's.
• Nieuwe dingen willen leren.
• Je kunt je ontwikkelen.
• Regelmaat in je leven.
• Nuttig en zinvol in het leven willen zijn.

Je kunt geschoold en ongeschoold werk doen. 

Voor geschoold werk heb je een beroepsopleiding nodig.

Maken: 1 t/m 4 blz. 130

Heldere afspraken

Wanneer je ergens gaat werken, onderteken je een arbeidsovereenkomst. Hierin staat:

• De functie die je krijgt
• Het aantal uren dat je werkt
• Het brutoloon dat je ontvangt.

Loon is afhankelijk van:

• Het werk dat je doet
• Hoeveel je werkt
• Je leeftijd
• Ervaring
• Opleiding

Maken: 1 t/m 9 blz. 130

Klaar? Maken samenvatting 5.1 blz.146

De meeste afspraken in je arbeidsovereenkomst komen uit de cao. 

Een cao is een collectieve arbeidsovereenkomst. In de cao staan de arbeidsvoorwaarden die gelden voor iedereen in een bepaalde bedrijfstak.

Een bedrijfstak is een groep gelijksoortige bedrijven, bijvoorbeeld, bouw, onderwijs, industrie.

De cao-afspraken zijn gemaakt door vakbonden en organisaties van werkgevers. Een vakbond is een vereniging waar werknemers lid van kunnen zijn.

Vakbonden komen op voor de belangen van de werknemers.

Wit, grijs en zwart werk

Wit werk: geregistreerd werk en op je loon worden belasting en sociale premies ingehouden. 

Grijs werk: niet geregistreerd werk en onbetaald. 

Bijv. vrijwilligerswerk en kamer opruimen.

Zwart werk: niet geregistreerd

werk en op je loon worden geen 

belastingen en sociale premies ingehouden. Zwart werken is strafbaar.

Maken: 14,15,16 blz. 133

Klaar? Maken samenvatting 5.1 blz.146

Formele sector

Met je werk verdien je geld waarover je belasting en premies betaalt. → dit wordt ook “wit werk” genoemd.

Informele sector

Bestaat uit:

-Grijs werk:
Vrijwilligerswerk of werk in huishouding. Dit is onbetaald werk.

-Zwart werk:
Niet geregistreerd werk, je betaalt geen belasting en sociale premies. Dit is strafbaar.

Je mag niet alles houden

Brutoloon: Het loon dat je met je werkgever hebt afgesproken. Over dit loon houdt je werkgever loonbelasting en sociale premies in. Die draagt je werkgever af aan de overheid.

Nettoloon: Het loon dat je uiteindelijk uitbetaald krijgt op je bankrekening.

Nettoloon berekenen:

brutoloon - loonbelasting - sociale premies.

Maken: 10 & 11,12,13 blz. 132

Klaar? Maken samenvatting 5.1 blz.146

Wettelijk minimumloon

Als werknemer van 21 jaar en ouder heb je recht op het wettelijk minimumloon. Dat is het bedrag dat je minstens moet verdienen met een voltijdbaan.

Als je jonger bent, gelden lagere bedragen. Dat heet het minimumjeugdloon. Het minimumjeugdloon stijgt als je ouder wordt.

Maken: 12,13,14,15,16 blz. 133

Klaar? Maken samenvatting 5.1 blz.146