(mavo/havo) H5 (klimaat en) landschappen in Europa paragraaf 1 deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Planning:

• Introductie
• Uitleg: paragraaf 1 H5 Golfstroom en westenwind + B43, B44
  
• maken opdracht 5 t/m 8
  
• nabespreken paragraaf 1
  
• afsluiting

aan het einde van de les kan/weet je:

• wat de invloed van de golfstroom is op de temperaturen in Europa
• de invloed van aanlandige westenwinden op de temperatuur in Europa

uitleg/aantekeningen

uitleg m/h:

Wind + zeestromen en temperatuur

• Wind = bewegende lucht
• De zon schijnt op de aarde en verwarmt het aardoppervlak. Hierdoor ontstaat warme lucht.
• Warme lucht stijgt op en wordt verplaatst door de wind.
• Maar die opwarming is niet overal hetzelfde -> Landen rond de evenaar krijgen meer zonnestralen dan landen op de polen.
• Doordat de aarde ook nog eens draait, ontstaan er overal op de wereld stromingen van warme en koude lucht -> Wind dus. 
• Wind- en zeestromen bepalen voor een groot deel de temperatuur op aarde: zij transporteren warmte wereldwijd...

Invloed warme Golfstroom in Europa: deze warme zeestroom zorgt ervoor dat warme lucht via zee in Europa komt. Zo zie je dat de Golfstroom langs Noorwegen gaat.... en dat heeft gevolgen!

Een koude zeestroom stroomt langs de kust van Canada. Dit zorgt voor koude lucht in dit gebied...

Wind en zeestromen kunnen zorgen voor temperatuurverschil tussen plaatsen die op dezelfde breedteligging liggen!

Invloed van zeestromen op de temperatuur

• Zeestromen brengen warm water naar gebieden waar het kouder is.
  
• Zeestromen brengen koud water naar gebieden waar het warmer is.

De warme Golfstroom brengt warm water vanaf de Golf van Mexico naar de westkust van Europa -> ook Nederland heeft hier profijt van.

=> Het warme water van de Golfstroom zorgt er voor dat het aan de westkust van Europa nooit heel erg koud is.

Vergelijk twee plaatsen op dezelfde breedteligging  met elkaar en zie wat het verschil is.

• Wat valt je op aan de temperatuur?
• Hoe kan dit denk je? (volgende dia kun je antwoord geven)

Je kunt Google Earth hierbij gebruiken:

- Hammerfest in Noorwegen 

            vergelijken met

- Inuvik in Canada 

Twee plaatsen, dezelfde breedteligging... temperatuurverschil: hoe kan dat?

Kust of binnenland -> verschil in temperatuur

• Kaart NL 
• Temperatuur in juni
• Kustgebieden: lagere temperatuur
• Binnenland: hogere temperatuur

Waarom is er verschil?

• aanlandige en aflandige wind
• land warmt sneller op dan zeewater
• aan de kust is het koeler

Zeewind = Aanlandige wind,   

                westenwind in NL

• zeewater warmt langzaam op, de wind is koel. In de zomer is het daarom koeler aan zee.
• zeewater koelt langzaam af, de wind brengt warme lucht. In de winter is het warmer aan zee.

Landwind = Aflandige wind

• Wind van land naar zee is koud, land koelt sneller af dan water.
  
• In de zomer is het bij aflandige wind (oostenwind) warm. 
  
• In de winter bij aflandige wind (oostenwind) koud.
  

Je ziet de weerkaart van Scandinavie in februari 

Opdracht in tweetallen:

• Vergelijk de temperatuur tussen de plaatsen Kuusamo in Finland en Mo i Rana in Noorwegen. Er is een verschil in temperatuur terwijl deze plaatsen wel op dezelfde breedte liggen.
• Hoe komt dat denk je?
• Kom je er niet uit, zoek dan informatie in je boek of op internet.
• Geef je antwoord door in de volgende vraag!

Nederland en de oostkust van Canada verschillen in temperatuur omdat....

Zomer in Nederland: verschil in temperatuur -> welk verschil zie je? -> hoe komt dat?

Winter in Nederland: verschil in temperatuur -> welk verschil zie je? -> hoe komt dat?

opdracht

Werk in tweetallen

- verklaar het verschil in temperatuur binnen Nederland in de zomer

- verklaar het verschil in temperatuur binnen Nederland in de winter

Geef je antwoord in de volgende vraag.

In Nederland is er temperatuurverschil tussen de kust en het binnenland omdat....

uitleg kgt:

Invloed van de zon speelt bij de breedteligging een grote rol. 

Ook de  windrichting in een gebied is van belang.

De invalshoek van de zon en de breedteligging op aarde zijn van invloed op de temperatuur.

Ligt een gebied dicht bij de evenaar, dan ligt het op lage breedte.

De zon schijnt hier loodrecht op aarde => het is warm

Ligt een gebied dichter bij de Noord- of Zuidpool, dan ligt het op hoge breedte. De zon schijnt hier schuin op aarde, moet met dezelfde warmte een groter gebied opwarmen => het is koud.

Zeeklimaat

In Nederland heerst het zeeklimaat. Dit komt omdat de zee heeft invloed op de temperatuur in een land. Water warmt namelijk minder snel op dan land, waardoor de zee warmte (in de winter) of koelte (in de zomer) aan de lucht afgeeft. 

• In de zomer zorgt de zee voor afkoeling, omdat het water in de winter is af gaan koelen.
  
• In de winter zorgt de zee voor warmere temperaturen, omdat het water in de zomer heeft kunnen opwarmen.
  

Landklimaat

Het landklimaat heerst bijvoorbeeld in Rusland. Dit klimaat is minder afhankelijk van zee, omdat die niet dicht in de buurt ligt. Daarnaast warmt het land sneller op dan zee, waardoor de lucht hierboven weer opwarmt.

• Erg warme zomers, omdat de zee geen invloed heeft hier op het dalen van de temperatuur.
• Erg koude winters, omdat de zee geen invloed heeft hier op het stijgen van de temperatuur.

Winter

Deze situatie doet zich voor in de winter, in Rusland is het bijvoorbeeld -2 graden. Terwijl het in Nederland 3 graden is (dus warmer, omdat de zee hier invloed heeft op de temperatuur). 

Zomer

Deze situatie doet zich voor in de zomer, in Rusland is het bijvoorbeeld 20 graden. Terwijl het in Nederland 15 graden is (dus kouder, omdat de zee hier invloed heeft op de temperatuur). 

Naarmate de wind meer het binnenland intrekt, wordt deze warmer omdat land sneller opwarmt dan zeewater.

lezen paragraaf 1 H5

maken opdracht 5 t/m 7 + 9 en 10
gebruik hierbij:
tekstboek blz.
werkboek blz.
stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

lezen paragraaf 1 H5 Golfstroom en westenwind + B43, B44

maken opdracht 5 t/m 8
gebruik hierbij:

• tekstboek blz. 72/73
  
• werkboek blz. 5/6/7
  

stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

kgt: zelfstandig werken

m/h: zelfstandig werken

herhalen/nabespreken

de golfstroom komt voor Europa uit het...

1. noorden
2. oosten
3. zuiden
4. westen

aflandige wind is in de winter warm

1. waar
2. niet waar

de overheersende windrichting in Nederland is...

1. noordenwind
2. oostenwind
3. zuidenwind
4. westenwind

aanlandige wind in Nederland is een westenwind

1. waar
2. niet waar

tropisch klmaat

zeeklimaat

landklimaat

Welk klimaat heeft Nederland?

1. Landklimaat
2. Noordzeeklimaat
3. Zeeklimaat
4. Middellandse zeeklimaat

Warme zomers, koude winters

1. Middellands Zeeklimaat
2. Landklimaat
3. Zeeklimaat
4. Toendraklimaat

In Enschede zijn de zomers net iets warmer dan op de Waddeneilanden. Dit komt door:

1. breedteligging
2. hoogteligging
3. ligging dicht bij zee
4. ligging ver van zee