Herhaling 9.1/9.2

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom 

Denk om…

Je jas uit, pet af.

Mobiel in de telefoontas

Boek (dicht) + schrift, pen op tafel. Tas op de grond.

Eten en drinken doe je in de kantine.

5 minuten de tijd.

Planning

• Welkom
• Wat is belangrijk voor de toets?
• Vragen bedacht door jullie? 
• Afsluiting  

9.1 Ongezond - 

Wat bepaalt jouw gezondheid?

• Jouw leefstijl
• Jouw omgeving
• De gezondheidszorg

uitscheidingsorganen

Alcohol

Alcohol is een genotmiddel: je krijgt er een lekker gevoel van

Genotmiddelen zijn verslavend:

Je raakt er geestelijk en lichamelijk

afhankelijk van.

Alcohol

Alcohol wordt door je lever afgebroken

Teveel drinken zorgt voor een 

alcoholvergiftiging

Drugs

Drie manieren van invloed op je hersenen:

1. Verdovende middelen.

2. Stimulerende middelen.

3. Bewustzijnsveranderende middelen.

Manieren van verslaving

1. Lichamelijk afhankelijk
2. Geestelijk afhankelijk
3. Sociaal afhankelijk

Biologie achter verslaving

Bij langdurig gebruik van deze middelen treden er allerlei veranderingen op in dit beloningssysteem. Het systeem reageert minder goed op dopamine en wordt als het

ware uitgeput. Daarom voelen mensen met een verslaving zich bijna alleen nog goed als ze het verslavende middel nemen.

Een ander effect van langdurig gebruik van verslavende middelen is dat je hersenen en je lichaam eraan gewend raken. Er treden veranderingen in hersenen en lichaam op,

waardoor er steeds meer nodig is om hetzelfde effect te krijgen. Dit proces noemen we tolerantie.

Biologie achter verslaving

Een deel van de middenhersenen zorgt ervoor

dat we ergens plezier aan beleven of ergens

een goed gevoel van krijgen. Dit deel heet

het beloningssysteem. Een belangrijk stofje

dat in het ervaren van een prettig gevoel

een grote rol speelt, heet dopamine.

Bij het gebruik van verslavende middelen komt er veel

meer dopamine vrij dan bij alledaagse zaken

(bijvoorbeeld bij mooi weer of tijdens een

sportwedstrijd). 

Ontwennings
verschijnselen

De verschijnselen die ontstaan bij het (tijdelijk) stoppen van gebruik.
 

Je begint te zweten

Je begint te trillen

Je kunt koorts krijgen

Je kunt misselijk worden

Je kunt hoofdpijn krijgen

Roken

Teer: Plakt aan longblaasjes, minder opname O2, kankerverwekkend

Koolmonooxide: minder opname O2, aderverkalking

Nicotine: verslavend, verhoogt bloeddruk

Wat doen drugs met je?

• Verdovende middelen: werken versuffend
  
  

• Stimulerende middelen: laten je hersenen sneller werken
  
  

• Bewustzijnsveranderende middelen: laten je hersenen anders werken

Gezondheid

9.2 Goed geregeld

Leerdoelen

• Je leert hoe de hoeveelheid stoffen in je bloed constant blijft.
• Je leert over de taken van je lever en je nieren.

Wat gebeurt er in je lichaam?

Hoe wordt glucosegehalte in bloed geregeld?

Glucosegehalte daalt

• Cellen gebruiken glucose uit het bloed
• Minder glucose in het bloed
• Lichaam meet te weinig glucose
• Spieren breken glycogeen af om glucose te krijgen
• Alvleesklier geeft glucagon af, hierdoor wordt glycogeen omgezet in glucose

Glucosegehalte stijgt

• Eten. Maaltijd wordt verteerd tot glucosedeeltjes
• Glucosegehalte stijgt
• Lichaam meet dat er te veel glucose in het lichaam zit
• Alvleesklier geeft het hormoon insuline af > cellen nemen glucose op uit het bloed
• Te veel glucose wordt ook opgeslagen in lever en spieren > wordt omgezet in glycogeen

Wanneer heb je suikerziekte?

• Diabetes type 1 --> alvleesklier maakt onvoldoende insuline.
• Diabetes type 2 --> lichaamscellen ongevoelig voor insuline.

Wat doet je lever?

• Opbouwen en omzetten; 

       aminozuren --> eiwitten

• Afbreken

       aminozuren --> ureum

• Afvoeren

       bijv. bilirubine (rode bloedcellen)

• Opslaan glycogeen

De poortader

Wat doen je nieren?

Filteren afvalstoffen uit je bloed

• Giftige stoffen & afbraakproducten
• Overtollige zouten & vitaminen
• Overbodige stoffen die je niet nodig hebt

Afsluiting 

- vragen bedacht door jullie: 

*nieuwe plattegrond?