Vloeistofpompen periode 2

• Procestechniek
• MBO
• Studiejaar 2

Vloeistofpompen

In deze les komen de volgende onderwerpen aan bod.

Bij pompen zijn drie begrippen belangrijk om de prestaties van een pomp aan te geven.

Debiet: het vloeistofvolume dat per tijdseenheid door een doorsnede stroomt, bijvoorbeeld in liter

per minuut.

Opvoerhoogte: de druk die de pomp kan leveren.

Opvoerdruk: het verschil tussen de zuigdruk en de persdruk.

Pompprincipes

Verdringerprincipe: een pomp kan de vloeistof verplaatsen door met een bewegend onderdeel de vloeistof weg te duwen.

Voorbeelden: cellenpomp, lobbenpomp, membraanpomp, plunjerpomp.

Impulsprincipe: een pomp laat met een ronddraaiend onderdeel de vloeistof sneller stromen, waarna de snelheid later wordt omgezet in druk.

Voorbeelden: centrifugaalpomp, dompelpomp, schroefpomp, zijkanaalpomp.

Zuigerpomp

Werkt met een zuiger die heen-en-weer beweegt. Bij de zuigerpomp wordt de kamer vergroot door een zuiger naar beneden te trekken. De zuigklep staat dan open en de persklep is gesloten. Hierdoor zuigt de pomp de vloeistof of het gas aan. Als de zuiger daarna omhoog gaat, is de zuigklep gesloten en de persklep open

Plunjerpomp

wordt veel toegepast in hydraulieksystemen, omdat de plunjerpomp heel hoge drukken kan maken. Eigenlijk is de plunjerpomp bijna gelijk aan de zuigerpomp. De plunjer is alleen iets steviger en kan hogere drukken aan.

Bij plunjerpompen kun je de opbrengst regelen:

- door het toerental te veranderen

- met de slag van de plunjers

Membraanpomp:

Is een verdringerpomp die veel gebruikt wordt voor het verpompen van gevaarlijke vloeistoffen. De druk voor deze pomp wordt geleverd door lucht- of stikstofdruk. Doordat de vloeistof niet in aanraking komt met essentiële delen van de pomp doch slechts met de membranen maakt dat deze pomp zeer geschikt is voor corrosieve en agressieve vloeistoffen.

Tandwiel- of tandradpomp

Is een verdringerpomp. De pomp zorgt voor een constant debiet. Om het debiet te regelen, moet je het toerental van de pomp regelen ofwel de snelheid van de tandwielen.

Lobbenpomp

Is een verdringerpomp. Door de rustige verplaatsing van de vloeistof, is de lobbenpomp heel geschikt voor het verpompen van kwetsbare vloeistoffen. De opbrengst wordt naast door het toerental bepaald door de tegendruk en de viscositeit van het product. Zoals in het volgende filmpje wordt opgemerkt is deze pomp veel gebruikt in de voedingsmiddelen industrie.

Schottenpomp

wordt vaak gebruikt in een hydraulisch systeem. In het midden van de pomp zit een rotor met schuivende schotten. Als de ruimte tussen het schot en de binnenwand van het pomphuis groter wordt, gaat de pomp zuigen. Op plaatsen waar de ruimte kleiner wordt, gaat de pomp persen.

Mono- of wormpomp

de pomp bestaat uit een rotor en een stator. De schroefvormige rotor zit in de nauw passende rubberen stator. Hierdoor ontstaan kamers tussen de rotor en de stator. Door de draaiende en slingerende beweging wordt de vloeistof in de kamertjes naar voren verplaatst.

De monopomp is erg geschikt voor het verpompen van dikke vloeistoffen (hoge viscositeit).

Soms hebben deze vloeistoffen zelfs vaste delen. 

Schroefpomp

Hebben een geringe opvoerhoogte (weinig druk) en zorgen voor een grote volumestroom (debiet). De schroefpomp wordt gebruikt voor het verpompen van dikke vloeistoffen (hoge viscositeit).

Slangenpomp

Drukt met drukrollen de slang in. Als de rol draait, verplaatst hij richting de uitgang en perst de vloeistof uit. Geschikt voor visceuze, slurryachtige en/of agressieve vloeistoffen.

De vloeistoffen zouden in andersoortige pompen problemen kunnen opleveren, bijvoorbeeld beschadiging van pomponderdelen door corrosie door een zuur, of, andersom, beschadiging van stoffen in de vloeistof; de vloeistof komt namelijk alléén in aanraking met de binnenwand van het pompelement: een slang van kunststof, zoals siliconen, die de te pompen vloeistof gescheiden houdt van andere pomponderdelen en daardoor zowel de pomp als de vloeistof beschermt. Beetje te vergelijken met de membraanpomp.

Impulspompen

• De centrifugaalpomp, niet zelfaanzuigend
• Axiaalpomp

Centrifugaalpomp

 kun je herkennen aan de slakkenhuisvorm. In het hart van het

slakkenhuis komt de vloeistof binnen. Hier is een zuigleiding op aangesloten. Als de vloeistof binnen is, wordt het water naar buiten geslingerd door het draaien van de waaier (impulsprincipe). Bij A is er nog maar weinig water naar buiten geslingerd. Daarom is de ruimte hier nog klein. Bij B is er al meer water naar buiten geslingerd. Dit zie je aan de grotere ruimte. Bij C verlaat het water de pomp via een persleiding.

Axiaalpomp

bestaat uit een buis waarin een speciaal gevormde rotor met schoepen is

geplaatst. Deze rotor lijkt op een propeller met schuine schoepen. Het voordeel van een axiaalpomp is dat de pomp in een leiding opgenomen kan worden, zonder dat hiervoor extra ruimte gemaakt moet worden. Alleen de motor steekt meestal buiten de leiding. 

Ik wil een hoeveel grondstof toevoegen met een mobiele pomp in een tank, welke pomp kan ik hiervoor het beste gebruiken?

1. Centrifugaalpomp
2. Monopomp
3. Lobbenpomp
4. Het maakt niet uit welke pomp je gebruikt

Welke pomp is niet zelfaanzuigend?

Welke pomp(en) is uitermate geschikt voor agressieve vloeistoffen?

Wat is de reden dat deze twee pompen geschikt zijn?

Waarvoor wordt een lobbenpomp vaak gebruikt?

1. Laboratoria
2. Voedingsmiddelen
3. Kwetsbare stoffen
4. Zowel a,b als c is goed

Einde les

• Je hebt in deze les kennisgemaakt met verschillende soorten pompen met verschillende toepassingen.
• Je weet het verschil tussen het verdringerprincipe en het impulsprincipe.