Les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Les 1

Het begin van de Koude Oorlog

Inleiding hoofdstuk 4 lezen

- Pak je lesboek erbij

- Ga naar blz. 49

- Lees mee

Ongemakkelijke bondgenoten

• In WOII werd de Sovjet-Unie binnengevallen door Nazi-Duitsland
• Dit maakte de geallieerden ongemakkelijke bondgenoten met Stalin en de Sovjet-Unie omdat ze nu dezelfde vijand hadden maar heel andere ideologieën hadden

Amerikaanse en Russische soldaten ontmoeten elkaar

Toen in 1945 het Derde Rijk van Duitsland bijna was verslagen kwamen de frontlinies van oost en west samen. Om deze gebeurtenis vast te leggen werd er door westerse en oosterse media een ontmoeting in scene gezet tussen soldaten van beide kanten.

Na WOII

• Duitsland capituleert 8 mei 1945
• Nu moesten er plannen gemaakt worden voor Europa
• In Jalta werd besloten dat wie een bepaald gebied veroverd had, daar ook invloed op mocht uitoefenen
• Zo ontstonden twee invloedsferen: Oostblok en Westblok

Wederzijds wantrouwen

• Rusland stapte in 1917 uit de Eerste Wereldoorlog omdat zij thuis een communistische revolutie hadden
• De geallieerden stuurden troepen om de oude kapitalistische zijde te steunen tegen de communisten
• De communisten wonnen de burgeroorlog in 1922
• Dit namen zij de geallieerden niet in dank af
  

Wat deed dit met de relatie tussen de geallieerden landen en de nieuwe 'Sovjet-Unie'?

1. Die verbeterde
2. Die verslechterde
3. Die bleef hetzelfde

Wederzijds wantrouwen

• Dit was niet de enige reden dat de SU het westen niet vertouwde:
• De Sovjet-Unie is het enige Communistische land (tot 1949) en voelt zich ontzettend bedreigd
• Verdrag van München/appeasement politiek voor WO2  

Wederzijds wantrouwen

• De VS vertrouwde de SU ook voor geen cent:
• SU wilt een 'wereldrevolutie' d.m.v. de Komintern* 
• Molotov-Ribbentroppact 1939
• Gezamelijke aanval op 'bondgenoot' Polen door SU en Hitler

Komintern

De jonge SU voelde zich omsingeld door kapitalistische landen

De communistische revolutie moest wereldwijd gebeuren

Dit werd de taak van de Komintern

In 1919 werd door Troelstra ook een poging gedaan in NL

Filmpje

De revolutie van Troelstra

Conferentie van Potsdam

Frankrijk:

- Duitsland een zwak agrarisch land maken

- Hoge herstelbetalingen

- Veel gebied afstaan aan Frankrijk

Sovjet-Unie:

- Zwak Duitsland

- Hoge herstelbetalingen

- De regering bepalen (ook voor de satellietstaten)

Conferentie van Potsdam

De VS en Engeland:

- Stabiel Duitsland (geen herhaling Versailles)

- Snelle opbouw Duitse economie

- Democratische regering

Waarom?

Conferentie van Potsdam

Wat wordt er uiteindelijk besloten?:

- Splitsing van Duitsland in 4 bezettingszones (later BRD en DDR)

- Denazificatie -> oorlogsmisdadigers worden gestraft

- Westverschiebung -> Polen verhuist 200km naar het westen

- Heimatvertriebene -> Duitsers die niet in de nieuwe grenzen van Duitsland wonen moeten naar Duitsland verhuizen (10 miljoen)

- Vredesverdrag voor heel Duitsland

De Koude Oorlog

• Het oosten sloot zich bijna volledig af van het westen
• Beide kanten waren 24/7 voorbereid op een derde wereldoorlog
• De periode na WO2 wordt de Koude Oorlog genoemd omdat deze nooit 'heet' werd (direct conflict).

Aan de slag!

Hoofdstuk 4

Maak opdrachten 1 t/m 6 (huiswerk)

blz. 48

Oost en west hadden verschillende idealen.

Zet de kenmerken bij het juiste blok

Westblok

Oostblok

Democratieën

Dictaturen

Gratis medische zorg

Communisme

Kapitalisme

Onder leiding van de VS

Onder leiding van de SU

Vrije verkiezingen

Scheuren in de illusie

• Landen in het Oostblok werden beloofd eerlijke verkiezingen te krijgen (onder toezicht van de SU)
• De SU was niet tevreden met de uitkomsten en greep in
• Opstanden in de DDR 1953, Hongarije 1956, Polen 1956, Tsjecho-Slowakije 1968

Standbeeld van Stalin neergehaald in Hongarije (1956)

Toen in 1956 de mensen in Hongarije meer dan genoeg hadden van de Russische invloed in hun land ging heel Hongarije massaal de straat op. Zij hoopte tijdens deze opstand op hulp van het westen, maar dat kwam niet. Zij waren te bang voor een Russische ingrijping. De opstand werd uiteindelijk onderdrukt met duizende soldaten en honderden tanks. Duizenden Hongaren kwamen hierbij om het leven.

0

Waarom zou de Sovjet-Unie zo een opstand niet kunnen laten gebeuren?

De Trumanleer

• Na WOII raakte Griekenland in een burgeroorlog met de communisten
• De VS (Truman) steunde de (kapitalistische) Griekse regering en stuurde troepen en geld
• Dit was het begin van de Trumanleer of Trumandoctrine
• De VS zou iedere communistische revolutie, waar dan ook, actief tegenwerken

Het Marshallplan

Na WOII moeten de economieën van Europa worden hersteld

De VS biedt hiervoor de Marshallhulp aan (goedkope leningen)

Hiermee kan de welvaart in alle Europese landen toenemen

Maar Stalin verbood "zijn" landen de hulp te accepteren

Josef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

"Kan hij hem blokkeren?"

Het herstel van Europa

Marshallhulp

"Verenigde verdediging"

Amerikaanse Coloradokevers die bekend staan om oogst te verpesten

Zelf aan de slag!

Wat? Maken opdracht 

Hoe? Individueel, overleggen mag.

Hulp? 

Klaar? Iets voor jezelf doen!

Conferentie van Potsdam

Duitsland capituleerde op 8 mei 1945

Situatie op de grond:

- door geallieerden bevrijden landen: vrij en democratisch

- door SU bevrijde landen: Communistische satellietstaten van de SU

Toekomst van het naoorlogse Duitsland en europa moet beslist worden

Meningen zijn hierover verdeeld...

Lesdoelen

Je kan uitleggen:

• Waarom er wederzijds wantrouwen was tussen de VS en SU na WOII
• Wat de Conferentie van Potsdam was en wat hier is afgesproken