De nier

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

De Nieren

Wat hoort bij het urinewegstelsel?

Het urinestelsel

Het urinestelsel zorgt ervoor dat de afvalstoffen het lichaam via de urine verlaten.

Het bestaat uit:

• Nieren
• Urineleiders
• blaas
• Urinebuis

Functie nier

• Verwijderen van afvalstoffen uit het lichaamdoor uitscheiding van de urine

Maar ook:

• Regulatie RR
• regulering vochthuishouding
• rol in aanmaak rode bloedcellen 
• aanmaak vitamine D

Waaruit bestaat een nier?

BOUW VAN DE NIEREN

Ze zijn opgebouwd uit:

> Kapsel

> Nierschors

> Niermerg

> Nierbekken

> Nierpoort 

Iedere nier bestaat van buiten naar binnen uit de volgende onderdelen:

 

• Nierschors 
  
• Niermerg 
  
• Nierbekken
  

Bouw van de nieren

Opdracht

Ga opzoek naar wat het volgende doet en zoek de medische benaming op:

1. Nierkapsel
   
2. Nierschors
   
3. Niermerg
   
4. Nierbekken

Dwarsdoorsnede - buiten > binnen

• Het nierkapsel (onderdeel beschermlaag)
• De nierschors = cortex
• Het niermerg = medulla
• Het nierbekken = pyelum of pelvis renalis

Nierkapsel

Stevig omhulsel aan de buitenkant van de nier

Let op: bovenop de nier ligt een klier = de bijnier.

Dit is geen onderdeel van de nier maar een apart orgaan.

Nierschors (cortex renalis)

- buitenste rand van de nier (bedekt door nierkapsel)

Bescherming nier

bevat 1 miljoen kleine fuctionele eenheden

- bevalt nierlichaampjes 

Niermerg

Binnenste laag van de nier

Hierin liggen de verzamelbuisjes

 die de urine vanuit de kapsels naar de nierbekken brengen

Hier wordt de echte urine gevormd

Nefronen

• Liggen in nierschors en niermerg 
• Functionele eenheid van de nier -> Filteren het bloed en maken urine
• Elke nier heeft 1 miljoen nefronen

Nierbekken

trechtervormige nierbekken

verzameling van urine

urine via de ureters naar de blaas

Opdracht 

Noteer voor jezelf de route van de doorbloeding van de nier

Beginnen bij li-kamer van het hart.

Doorbloeding van de nier

Per minuut stroomt er ruim 1 liter bloed door de nieren.

Hart --> aorta --> 

nierslagader --> kleinere nierslagader -->  haarvaten rond de nierbuisjes (VASA RECTA)  --> kleinere nierader -->  nierader --> 

onderste holle ader --> Hart

NIERPOORT

Zit in het nierbekken.

Hier komen de nierslagaders de nier in.

Hier gaan de nieraders en de urineleiders de nier uit.

Wist je dat 

Een nier de vorm heeft van een boon.

12 cm. lang is 

en 150 gram weegt

uit een miljoen filtertjes bestaan

1,7 miljoen Nederlanders chronische nierschade hebben

Acute nierinsufficientie

Plotseling achteruitgang van de nierfunctie. Soms blijvende schade en dan is het chronische nierinsufficiëntie.

Oorzaken:

• te weinig aanvoer van bloed (grote bloeding)
• beschadiging van filtersysteem (infectie/ immuunsysteem)
• stuwing van de nieren (nierstenen, nierbloeding, tumor, prostaatvergroting)

Checking

• Waaruit bestaat het urinestelsel?
• Waaruit bestaat de nier?
• Ander woord voor nierschors?
• Bijnieren horen bij de nieren?
• Functie van de nieren?

Na de pauze

Nefronen

Filtratie en Terugresorptie

9 juni gast dialyse verpleegkundige van het MST

In de nieren wordt het bloed als het ware uitgeperst, waarna alles wat nodig is om het zijn optimale samenstelling te geven weer keurig in het bloed wordt opgenomen. Wat overblijft, vormt de urine.

Nefron en vorming van urine

Elke nier heeft miljoenen nefronen

Zorgt ervoor dat nieren hun werk kunnen doen

Functie: bloed filteren en productie urine

Bestaat uit:

• nierlichaampjes(bloed filteren)
  
• nierbuisjes (vorming uiteindelijke urine)
  

Nefronen bevinden zich in het Niermerg

nefronen-schors en merg

In de nefronen wordt urine geproduceert = kleine functionele eenheid van de nier

Elke nier bevat een miljoen

Werking van de nieren

In iedere nefron vinden twee processen plaats:

• Filtratie = zuiveren / splitsen
• Terugresorptie = terug naar het bloed
  

Filtratie

Het bloedplasma wordt vanuit de haarvaten naar het nierkapseltje geperst.

De vloeistof die in de nierkapseltjes komt heet voorurine.

Per etmaal wordt er ongeveer 180 liter voorurine gemaakt.

De hoeveelheid urine die wordt uitgescheiden bedraagt 1.5 liter.

Er moet dus 178.5 liter voorurine worden teruggeresorbeerd.

Resorptie

In de voorurine zitten veel nuttige stoffen:

• Glucose
• Aminozuren
• Water met daarin opgeloste zouten

Deze stoffen worden vanuit het nefron teruggebracht naar het bloed. Dit heet terugresorptie.

'De weg die de urine maakt'

1. Nierslagader - bloed gaat naar de nieren
2. Nierschors - nefronen: bloed wordt gefilterd
3. Niermerg - nefronen: Fijnere filtering (lis van Henle)
4. Vervolgens gaat de voorurine door de lis van Henle 
5. Nefron - Glucose, Zouten en Water worden vanuit het nefron teruggebracht naar het bloed
6. Nierbekken - vocht en afvalstoffen gaan naar nierbekken (=urine)
7. Urineleider - urine van het nierbekken via urineleider naar de blaas.
   Via de urinebuis verlaat de urine het lichaam. 

Waar bestaat urine uit?

Niet alleen afvalstoffen....

Het bevat simpelweg alles wat het lichaam op dat moment niet nodig heeft. Bijvoorbeeld een overschot aan water en zouten of een teveel aan vitamine C dat via het voedsel in het bloed is gekomen.Of (resten van) medicijnen en hormonen die het lichaam heeft aangemaakt.

Maar ook ureum, dat vrijkomt bij de afbraak van eiwitten, en urochroom, de gele kleurstof die ontstaat bij de afbraak van rode bloedcellen. En restanten van het eten en drinken. Bijvoorbeeld de rode kleurstof van rode bieten of het zeer stinkende afbraakproduct van asperges.

Urine 

De samenstelling van iemands urine is namelijk een aardige afspiegeling van wat er zich allemaal in zijn of haar lichaam afspeelt.

Wordt snel ingezet als onderzoek

Nieren en bloeddruk

De nier speelt een belangrijke rol bij de regulatie van de bloeddruk. De nier reguleert de vochthuishouding produceert daarnaast ook een bloeddrukregulerend hormoon. Bijna iedereen met een slechte nierfunctie heeft dan ook een verhoogde bloeddruk.

Nieren en hoge bloeddruk

Hormonen (aldosteron& antidiuretisch hormoon) zorgen er onder meer voor dat je nieren meer vocht en natrium (zout) vasthouden. Hierdoor gaat je bloeddruk omhoog.