Leerjaar 3: Seksuele voorkeuren en genderidentiteiten in de natuur
Seksuele voorkeuren en genderidentiteiten in de natuur
1 / 19
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvmbo k, g, t, havoLeerjaar 1
This lesson contains 19 slides, with text slides and 2 videos.
Items in this lesson
Seksuele voorkeuren en genderidentiteiten in de natuur
Slide 1 - Slide
Aristoteles zag ruim 2.300 jaar geleden al homoseksueel gedrag in het dierenrijk. In die tijd een normaal onderwerp. Tegenwoordig zijn andere seksuele voorkeuren en genderidentiteiten op veel plaatsen echter taboe.
Onderzoek in een Afrikaans natuurreservaat liet zien dat 94% van de giraffeparingen tussen mannetjes plaatsvond, maar dit werd slechts gezien als een vorm van ritueel vechten. Gelukkig wordt het onderwerp in de wetenschap steeds toegankelijker. Geslacht en seksueel gedrag in de natuur is namelijk extreem divers. Homoseksuele stellen, biseksuele trio’s, en soorten die van geslacht wisselen zijn heel normaal.
Slide 2 - Slide
Homoseksueel gedrag is bijvoorbeeld al bij meer dan 1.500 soorten vogels en zoogdieren waargenomen, waaronder bij olifanten, gorilla’s, pinguïns en leeuwen.
Flamingo --> Gemiddeld is zo’n 5-6% van de flamingoparen homoseksueel. In sommige groepen zelfs meer dan 25%.
Omdat de mannetjes betere nestenbouwers zijn, zijn mannelijke homoseksuele paartjes goed te herkennen aan hun ‘super size nest’. Ze verjagen soms heteroseksuele paartjes van hun nest, broeden het gekidnapte ei uit, en voeren het jong met de kropmelk die ook de mannetjes in hun hals aanmaken.
Slide 3 - Slide
Ook geslacht is een flexibel begrip in de natuur
Veel bacteriën en schimmels hebben überhaupt geen geslacht, terwijl andere microben (Organismen die maar uit 1 cel bestaan) er juist weer een heleboel hebben.
De eencellige Tetrahymena heeft wel zeven (!) verschillende geslachten. Ieder geslacht kan met elk van de zes andere geslachten voortplanten, maar niet met het eigen type.
Deze eencelligen hebben zelfs een tweede celkern die volledig in het teken staat van het bepalen van het geslacht.
Ook in het plantenrijk is veel variatie te vinden.
Tetrahymena:
Slide 4 - Slide
Planten
Veel planten hebben zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingsorganen. Deze zogenaamde eenhuizige soorten hebben ofwel aparte mannelijke én vrouwelijke bloemen (eenslachtig, zoals de els), of hebben bloemen met zowel stampers als meeldraden (tweeslachtig, zoals de tulp).
Slide 5 - Slide
Slakken
Ook sommige dieren zijn hermafrodiet.
Slakken zijn zelfs meestal man en vrouw
tegelijk.
Parende naaktslakken:
https://youtu.be/8W3N1LXKIYM
Slide 6 - Slide
Slide 7 - Video
Veranderen van geslacht: driebandanemoonvis
AKA Nemo
Groepjes anemoonvissen hebben samen een territorium in de buurt van een zeeanemoon.
Het grootste exemplaar is een vrouwtje dat samen met het grootste mannetje een dominant paar vormt. Toch worden alle anemoonvissen als man geboren.
Geen punt, want bij het overlijden van het vrouwtje verandert het dominante mannetje in slechts enkele weken van geslacht.
Waarom wordt Nemo's vader dan geen vrouwtje?!
Slide 8 - Slide
https://youtu.be/rBYftObAKyo
Sex Shifting Fish
Slide 9 - Slide
Slide 10 - Video
Strontvliegen
Ook fascinerend is het verhaal van sommige mannelijke strontvliegen. De vliegen hebben seks met andere mannetjes om hen zoveel mogelijk uit te putten. Zo hebben de sterkste vliegen minder concurrentie bij de vrouwtjes.
Slide 11 - Slide
https://www.trouw.nl/nieuws/wat-leren-we-van-de-homoleeuw~b6eec70f/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/30140-homoseksualiteit-tegennatuurlijk-bij-mensen-en-dieren.html
Slide 12 - Slide
Kuddegedrag
Homoseksueel gedrag is al gemeld bij de meest alledaagse dieren: giraffen, vlinders, koala's, dolfijnen, octopussen en schapen - om er maar een paar te noemen.
"Homoseksualiteit bestaat in het dierenrijk", zegt Petter Bockman van universiteit van Oslo. "Seksualiteit gaat niet enkel over het maken van baby's, het gaat ook om het functioneren van de kudde. Voor sommige dieren is homoseksualiteit normaal kuddegedrag."
Slide 13 - Slide
Amerikaans onderzoek naar schapen heeft aangetoond dat rammen die zich homoseksueel gedragen, verschillen in hersenen en hormonen vertonen die vergelijkbaar zijn met de verschillen die zijn gevonden tussen homo- en heteroseksuele mannen. Deze rammen zijn dus homoseksueel. De uitspraak ‘homoseksualiteit is onnatuurlijk’ is dus onzin.
Er is wel een groot verschil tussen mensen en dieren. In het dierenrijk wordt je niet bestraft voor een geslachtsverandering of andere seksuele voorkeur. We kunnen dus nog een hoop leren van de natuur.
Slide 14 - Slide
Antropomorfisme
Toch moeten we oppassen met homoseksualiteit toeschrijven aan dieren. Vaak is er sprake van antropomorfisme: Het toeschrijven van menselijke eigenschappen aan dieren -->
Dierlijke gedragingen interpreteren op basis van menselijke gevoelens
Slide 15 - Slide
Antropomorfisme
Dolfijnen kunnen lachen
Hond 'helpt' overleden konijn begraven
‘Ach wat lief, hij geeft een kusje!’
Maar ook: films als Nemo, Madagascar, Bambi, etc.
Slide 16 - Slide
Antropomorfisme
Het is nogal lastig om morele normen rechtstreeks af te leiden uit de natuur. Er zijn tal van gedragingen die we bij heel veel diersoorten terugvinden, maar die we daarom nog niet normaal of prijzenswaardig vinden bij mensen. Denk aan kannibalisme of verkrachting.
Slide 17 - Slide
Antropomorfisme
Als dieren homoseksueel gedrag vertonen, betekent dit dan dat ze homoseksueel zijn? Is dat gedrag één op één vergelijkbaar met wat we bij mensen observeren?"
We kunnen het beter same sex behaviour noemen.
Oordeelloos.
Slide 18 - Slide
Conclusies
De natuur leert ons dat we ons nergens over moeten verbazen. Alles kan, alles is mogelijk.
Normaal is een relatief begrip. Zogezegd is alles dus normaal.
Nu nog accepteren.
