Les 2, deel 2/3: Lekker wonen onder de grond

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 6

Les 2: Lekker wonen onder de grond

DEEL 2

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

      weet je meer over het nieuws;

      weet je meer over wonen onder de grond;

   

      kun je de tekst samenvatten met behulp van een tabel;

      kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Lekker wonen onder de grond

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: NTR/DeKennisvanNu (17/4/2012, artikel niet meer op de website aanwezig, geraadpleegd 6/2020)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over wonen onder de grond, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Ondergrondse tunnels en parkeergarages kennen we allemaal. Maar kunnen we ook onder de grond wonen, naar school gaan of werken? Zie je het al voor je, een hele stad onder de grond? 

Ondergronds bouwen is bij ons al heel erg lang bekend. Duizenden jaren geleden leefden mensen in grotten en holen. Toch heeft leven onder de grond geen goed imago. Het lijkt misschien donker, vochtig en benauwend. Het Australische stadje Coober Pedy laat zien dat leven onder de grond ook voordelen heeft. In de zomer kan het in dit stadje wel 45 graden in de schaduw worden. Daarom zijn veel mensen hier onder de grond gaan wonen (zie figuur 1). Daar is de temperatuur namelijk continu 25 graden, een stuk aangenamer dus. 

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

Klik hier en luister mee!

continu

Betekenis: de hele tijd

het imago

Betekenis: het beeld dat we van iets of iemand hebben

aangenaam

Betekenis: prettig

het nieuws

de tekst

terugblikken

figuur 1

Kun jij nog een paar andere voor- en nadelen bedenken

van wonen onder de grond?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Waarom leven onder de grond?

In Nederland hebben we geen last van zulke hoge temperaturen. Waarom zouden we hier dan wel onder de grond bouwen? Een groot probleem tegenwoordig is energie. We proberen van alles om energie te besparen. Ondergronds bouwen kan hier aan bijdragen. Gebouwen onder de grond worden namelijk omringd door veel aarde. Dan kan de energie niet weg en besparen we dus energie. Ook helpt bouwen onder de grond bij gebrek aan ruimte. Steden blijven doorgroeien en waarschijnlijk blijft er in de toekomst boven de grond weinig ruimte over. Je kunt dan de diepte in bouwen in plaats van de lucht in bouwen. Een soort omgekeerd hoog gebouw dus. Dan heeft de natuur boven de grond er ook minder last van.  

bijdragen aan

Betekenis: meehelpen

omringd door

Betekenis: als er iets helemaal omheen zit of staat

bij gebrek aan

Betekenis: als er van iets te weinig of niets is

waarschijnlijk

Betekenis: bijna zeker

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bespreeksuggestie(s):

• In de laatste zin van deze alinea staat dat de natuur boven de grond minder last heeft van bouwen onder de grond. Maar hoe zit het dan met de natuur onder de grond?
  

Hoe komt het dat je energie bespaart als je onder de grond woont?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. omdat de zon dan niet op je schijnt
2. omdat de energie niet weg kan door de vele aarde
3. omdat er geen auto's rijden
4. omdat alles heel dichtbij elkaar is, en je dus niet veel hoeft te bewegen

Wat is het voordeel van 'omgekeerde hoogbouw'?

Tip!

Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd een paar dia's terug om de tekst nog een keer te bekijken.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Het voordeel van 'omgekeerde hoogbouw'  is dat de gebouwen geen ruimte boven de grond innemen en de natuur boven de grond heeft er niet zo veel last van.

de tweede alinea

Daglicht

Natuurlijk zijn er ook nadelen aan leven onder de grond. Een belangrijk nadeel is het gebrek aan daglicht. Daglicht is essentieel voor ons lichaam. Misschien kunnen we in de toekomst met nieuwe technieken daglicht simuleren, bijvoorbeeld door LED-licht te gebruiken.  

essentieel

Betekenis: heel belangrijk

simuleren

Betekenis: iets nadoen

het nieuws

de tekst

terugblikken

Bespreeksuggestie(s):

• Kennen de leerlingen de term LED-licht? Wat is dat en wat is het verschil met 'gewoon' licht? De leerlingen zouden dit kunnen gebruiken als vraag voor hun onderzoek in deel 3 van deze les.
  

Waarom zou het fijn zijn als we daglicht zouden kunnen simuleren?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Het zou fijn zijn om daglicht te kunnen simuleren, omdat daglicht essentieel is voor ons lichaam.

de derde alinea

De Nederlandse grond

In Nederland is het wel moeilijk om onder de grond te bouwen, omdat de ondergrond niet sterk is. Daarom moet je een stevige constructie onder de grond hebben, zodat het gebouw niet instort. Dat maakt bouwen ingewikkeld en duur. Ook is de Nederlandse ondergrond niet leeg. Het zit vol met leidingen, kabels en drinkwatervoorraden. Hier moet je ook aan denken als je onder de grond wilt bouwen. 

de constructie

Betekenis: iets waarop een gebouw steunt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom is het in Nederland moeilijk om onder de grond te bouwen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

In Nederland is het moeilijk om onder de grond te bouwen, omdat de grond niet sterk/stevig genoeg is en omdat de grond niet leeg is (er liggen leidingen, kabels en drinkwatervoorraden).

Zou jij in de toekomst onder de grond willen wonen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Licht je antwoord toe.

de ziektekiem

Betekenis: het virus of de bacterie waar je ziek van wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Met welk doel heeft de schrijver deze tekst geschreven denk je?

de ziektekiem

Betekenis: het virus of de bacterie waar je ziek van wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

In de tekst worden een aantal voor- en nadelen van wonen onder de grond genoemd. 

Maak als samenvatting in je schrift een tabel met deze voor- en nadelen. 

Maak een foto van je tabel en upload die hier.

het nieuws

de tekst

terugblikken

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Nee, aan dit doel moet ik nog werken

Ja, dit doel heb ik behaald

Ik weet meer over het nieuws.

Ik kan een aantal voor- en nadelen noemen van bouwen en/of wonen onder de grond.

Ik weet waarom het in Nederland moeilijk is om ondergronds te bouwen.

Ik kan de tekst samenvatten met behulp van een tabel.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken