Les 2 Herhaling A/F en opdracht pathologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ademhalingsstelsel

Inhoud les

- anatomie en fysiologie ademhalingsstelsel herhaling

- COPD en Astma

- klaplong

- longontsteking

- longembolie

Bovenste luchtwegen

Je reukzintuig wordt gevormd door de reukzenuw en het reukslijmvlies. Het reukslijmvlies is heel gevoelig voor het ontvangen van geurprikkels.

De neusholte zelf is bekleed met een laag trilhaarepitheel en bevat veel slijmvliesklieren. Deze klieren scheiden vocht af en bevochtigen zo de ingeademde lucht, waardoor je luchtwegen niet uitdrogen. Het slijmvlies is voortdurend in beweging en beweegt grotendeels in de richting van je keelholte, maar de trilharen vanuit het voorste deel van je neusholte bewegen richting je neusvleugels. Deze trilharen bewegen ongeveer een centimeter per minuut. 

Achter in je mond zit je huig. Je huig is onderdeel van het zachte gehemelte en sluit je neusholte af als je slikt. 

Noem de functies van de neus. Waarom is het beter om door de neus in te ademen?

Functies  neus

• zuiveren van ingeademde lucht;
• verwarmen van ingeademde lucht;
• bevochtigen van ingeademde lucht, zodat de longen niet uitdrogen;
• overtollig traanvocht afvoeren;
• reukzenuw.

De stembanden vormen de grens tussen de bovenste en onderste luchtwegen

1. Juist
2. Onjuist

Strottenhoofd

Verbinding keelholte-luchtpijp

Slikken: strotklepje sluit luchtpijp af

 De valse stembanden, die geen geluid produceren, hebben slijmklieren die continu slijm produceren waarmee ze de ware stembanden vochtig houden. Je stembanden zijn opgebouwd uit dwarsgestreept spierweefsel. Tussen je stembanden zit een spleetvormige ruimte, de zogenoemde stemspleet, die kan vernauwen en verwijden. Hierdoor klinkt je stem hoger of lager. De hoeveelheid lucht die uit je longen komt, brengt je stembanden in trilling, waardoor er geluid ontstaat. Hoe meer lucht er langs je stembanden komt, hoe harder het geluid dat je produceert.

De linkerlong bestaat uit 3 kwabben

1. Juist
2. Onjuist

Longen

Linkerlong: 2 kwabben

Rechterlong: 3 kwabben

Bronchiole komt uit in longtrechtertje

Trechtertje opgebouwd uit longblaasjes (alveole)

Je longen strekken zich uit vanaf je sleutelbeen tot aan je middenrif (diafragma). Ze worden verder begrensd door de borstwand en de ruimte tussen de longen (mediastinum).

Deze alveolen worden omgeven door elastisch bindweefsel en een dichtbegroeid haarvatennetwerk. Dit netwerk bestaat uit kleine slagaders (arteriolen) en kleine aders (venulen) 

De ruimte tussen de twee longvliezen wordt de pleuraholte genoemd

1. Juist
2. Onjuist

Tussen de longvliezen zit altijd lucht

1. Juist
2. Onjuist

Longvlies

Pleura = longvlies

Het binnenblad  (pleura pulmonalis of pleura visceralis)

Het buitenblad heet borstvlies (pleura parietalis)

Tussen vliezen zit vocht, vacuüm

De linker en rechter vertakking van de luchtpijp noemen we de linkerhoofdbronchus en rechterhoofdbronchus

1. Juist
2. Onjuist

Bronchiën en bronchiolen

Hoofdbronchiën vertakken verder

Luchtpijp 2-3 cm

Bronchiole 1 mm

Bronchiën hebben dezelfde bouw als luchtpijp

Bronchiole: elastische vezels met trilhaarepitheel

Ademhalingsspieren bestaan uit gladde spieren

1. Juist
2. Onjuist

Luchtpijp

• trilhaarepitheel met veel slijmvliescellen
•  collageen bindweefsel
• glad spierweefsel
• hoefijzervormig kraakbeen 

In rust haal je normaal gesproken adem met een frequentie van

1. 8 tot 12 keer
2. 12 tot 16 keer
3. 16 tot 20 keer
4. 20 tot 24 keer

De longslagader brengt zuurstofrijk bloed naar de longen

1. Juist
2. Onjuist

De hoeveelheid hemoglobine die aan zuurstof is gebonden, heet ..

1. zuurstof gehalte
2. saturatie
3. perfusie

Gaswisseling in longblaasje

zuurstof (O2) opgenomen uit de lucht 

koolzuurgas (ofwel kooldioxide, CO2) afgegeven aan de lucht

Longblaasjes: zeer dunne wand en omgeven door  een dicht haarvatennetwerk.

 

De zuurstof en koolzuurgas  binden zich aan de 

hemoglobine in de rode bloedcellen. 

Inspiratie en expiratie: inademing en  uitademing

 Ventilatie = uitwisseling van koolzuurgas 

 Oxygenatie = uitwisselen van zuurstof 

Bij diffusie verplaatst een stof zich van een plek met een hoge concentratie naar een plek met een lage concentratie. De hoge concentratie van zuurstof uit de buitenlucht diffundeert via alveolaire lucht naar het bloed. De hoge concentratie koolzuurgas in het bloed diffundeert naar de alveolaire lucht.

Aan welke stof binden het koolzuurgas en het zuurstofgas zich voor transport door de bloedvaten?

Longfunctie

Adem(teug)volume = 500  ml, helft blijft achter in 'dode ruimte'

Inspiratoir reservevolume = 

De maximale extra inname aan lucht na een gewone ademhaling. Het reservevolume bedraagt ongeveer drie liter.

Expiratoir reservevolume =

Na een normale uitademing kan er gemiddeld nog 1,2 liter extra lucht worden uitgeademd

De vitale capaciteit is de hoeveelheid lucht (in liters) die in een keer wordt uitgeademd na een diepe inademing en een diepe uitademing. De vitale capaciteit varieert tussen de drie en de zes liter.

De gemiddelde hoeveelheid lucht die je inademt, is ongeveer 500 ml en noem je het adem(teug)volume. Ongeveer de helft van de ingeademde lucht blijft achter in de dode ruimte. Dat is de ruimte in je luchtwegen waar geen gaswisseling is, zoals in je neusholte, mondholte, keelholte, strottenhoofd, luchtpijp, hoofdbronchiën, bronchiën en bronchiolen. 

inademingslucht voor 21% uit zuurstof en voor 79% uit stikstof

www.anatomie-online.nl

Thieme Meulenhoff

Asthma bronchiale = chronische ontsteking luchtwegen

COPD = chronic obstructive pulmonary disease = chronische bronchitis en longemfyseem

De ziekte astma zorgt ervoor dat tijdens het ademhalen de luchtbuisjes krampachtig samentrekken. Hierdoor wordt ademhalen ernstig bemoeilijkt. Hierbij kunnen de grote en kleine luchtwegen bekneld worden. Wanneer er hiernaast een overtollige hoeveelheid slijm wordt geproduceerd spreekt men soms ook wel van een astmatische bronchitis. Bij patiënten die last hebben van een chronische bronchitis is er "slechts" de ontsteking die voor problemen zorgt.

Het longweefsel wordt door verlies van longblaasjes ook minder stevig. De longen rekken makkelijker uit, maar veren niet goed meer terug. Zo ontstaan grotere longen waarin ook na uitademing nog steeds veel lucht achterblijft. Dit heet hyperinflatie. Hyperinflatie zorgt voor kortademigheid.

Astma

Longen reageren erg gevoelig op prikkels, zoals huisstofmijt, huidschilfers, pollen, medicatie.

Niet-allergische prikkels zoals koude lucht, mist, rook en luchtjes (parfum, baklucht, uitlaatgassen) kunnen een aanval veroorzaken (bronchiale hyperreactiviteit)

- slijmvliezen in neus/keel/longen zwelt op

- spiertjes om luchtwegen verkrampen en trekken samen

- astma-aanval: benauwdheid, hoesten

- longen zijn altijd beetje ontstoken

Ernstige COPD

Tonvormige borstkas door

continue gebruik van de hulpademhalingsspieren, het verlies van spierweefsel en lichaamsgewicht en de verhoogde ademarbeid.

Vragen?