Systeem Aarde 1.4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bij nader inzien is het maandag als jullie dit maken, maar nog steeds goedemorgen :) 

Ben je toevallig ook wel eens op Tenerife geweest?

nee

nee, maar wel op een ander Canarisch eiland

ja

nee maar ik wil daar wel graag een keer heen!

audio

Hoi! De vorige les was nét te lang, ik ga iets minder audio doen en iets meer afbeeldingen/slides, zorg dat je die dus wel goed bestudeert! 

uitleg

Bekijk de afbeelding goed en beantwoord daarna de vragen op de volgende pagina.

1. waar gaat de afbeelding over?
2. welke richtingen zag je op de kaart?
3. hoe hard beweegt een plaat ongeveer?
4. wat viel je op aan de aanwezigheid van vulkanen en aardbevingen? Beschrijf en verklaar.

Bij het filmpje op de volgende pagina kun je desgewenst Nederlandse ondertiteling aanzetten (rechtsonder) 

naar elkaar toe heet...

CONVERGENT

van elkaar af heet..

DIVERGENT

langs elkaar..

TRANSFORM 

02:18

Wat is het belangrijkste punt dat ze in dit filmpje maken?

Bekijk de afbeelding goed en beantwoord de vragen op de volgende slides 

Weet je toevallig waar dit is?

Rode Zee tussen het Arabisch Schiereiland en continent Afrika

WELK TYPE PLAATBEWEGING WAS DIT?

1. CONVERGENT
2. DIVERGENT
3. TRANSFORM

1. Divergent

• Meestal 2 oceanische platen
• Op land, bv IJsland
• Mid-oceanische rug
• Vulkanen niet explosief
• Zwakke aardbevingen

TIP

soms zijn de afbeeldingen net wat klein, vaak stel ik ze zo in dat je kunt inzoomen / ze kunt verplaatsen

1

2

Bekijk de afbeeldingen en beantwoord de vraag hierna.

WELK TYPE PLAATBEWEGING WAS DIT?

1. CONVERGENT
2. DIVERGENT
3. TRANSFORM

2. Convergent 

• 3 typen, want 2 combinaties te maken met oceanische of continentale platen (o-o, c-c, o-c)
• soms subductie

1

2

2B. oceanisch
+ oceanisch 

afbeeldingen uitgelegd

hier zie je eigenlijk hetzelfde als bij de vorige slide, maar dan met 2 oceanische platen. De uitleg van subductie is verder precies hetzelfde, dus 1 plaat zinkt, smelt en het gesmolten gesteente (magma) vindt een weg naar boven en vormt daar o.a. een rij met vulkanen! 

weet jij wat dit is? en waar?

Je ziet hier een rij met eilanden met daarop behoorlijk wat vulkanen, deze zijn ontstaan bij subductie van een oceanische plaat onder een andere oceanische. Dit zijn een paar eilanden van Indonesië, waaronder Lombok en Bali! 

Hoe weet je welke plaat onder duikt bij 2 oceanische?

2c . Continentaal + continentaal

• Platen even zwaar
  
• Plooing: Hoog gebergte
  
• Bv Himalaya
  
• Dikke lithosfeer ontstaat
  
• Geen vulkanen
  

Waarom zijn er geen vulkanen bij een convergente beweging van een continentale plaat naar een andere continentale plaat?

bekijk de afbeelding 

WELK TYPE PLAATBEWEGING WAS DIT?

1. CONVERGENT
2. DIVERGENT
3. TRANSFORM

3. Transform / transversaal

• bv San Andreas, Turkije, Haiti.  
• Zware aardbevingen 
• Geen vulkanisme
  
• Geen gesmolten gesteente (want plaat duikte niet diepte in )
  

mid-oceanische rug

CONVERGENT

DIVERGENT

TRANSFORM

hele zware aardbevingen

schildvulkanen

stratovulkanen

geen vulkanisme

subductie mogelijk

naar elkaar toe

Beantwoord de vraag van de vorige pagina, dus hoe kan het dat de oceanische korst maar max 180miljoen jaar oud is en de continentale wel ruim 4 miljard jaar oud is?

Tot slot volgt het stukje over aardbevingen en tsunami's. Ik heb 2 slides met uitleg zonder audio gemaakt. Als je al 45 min bezig bent kun je dit ook de volgende keer doen en even doorklikken naar het einde. Als je nog tijd hebt, neem ze goed door en vul je aantekeningen aan. 

Aardbevingen 

• Schaal van Richter meet sterkte aardbeving in epicentrum (aan het aardoppervlak, recht boven het hypocentrum waar de aardbeving in de korst plaatsvond)
  
• Het is een logaritmische schaal waarbij elke stap x10 is en niet +1 (dus 3 is 100x (10x10) zo zwaar als 1).  
• Nadelen van deze schaal zijn o.a. dat die alleen kijkt naar het epicentrum én geen rekening houdt met het 'soort' gebied (dichtbevolkt? natuur? ontwikkeld?) 
• Daarom: schaal van Mercalli, die kijkt naar de intensiteit en schade van de beving in een bepaald gebied
• Zie afbeeldingen! Je kunt inzoomen.
• Dat meetding rechtsonder is een seismograaf, die vangt de trillingen van een beving op. 

Zeebeving

• Zeebeving mogelijk bij convergente breuk
  
• Oceanische + oceanische
  
• Oceanische + continentale
  

• Voorwaarde: zeebodem door beweging omhoog
  

• Er ontstaat dan een vloedgolf (tsunami) omdat de kust oploopt en het water omhoog gestuwd wordt. (zie afb) 

Fijne dag!!!!
Als je nog iets kwijt wilt kan dat hier.