Hoofdstuk 9 Rouw

• Helpende plus
• MBO
• Studiejaar 1

    

    Rouwproces 

Lesdoelen

Studenten kunnen benoemen wat rouw betekend

Studenten kunnen de 5 Rouwfasen van Kübler-Roos benoemen 

Studenten kunnen het 3A model uitleggen. 

Het is een gevoelig onderwerp, je mag het lokaal verlaten als je niet prettig voelt. 

Rouw

                                                                             Wat is rouw

                                                                             De rouwperiode

                                                                             Het verwerkingsproces

                                                                             Fases van rouw

                                                                             Het 3A-model

                                                                             

                                                                             

                                                                              Rouw herkennen

                                                                              Stervensbegeleiding

                                                                              Palliatieve fase

Wat is rouw?

Alle reacties op het overlijden of wegvallen van iemand om wie je geeft

Ook het verliezen van een lichaamsdeel, het verliezen van een baan of het verminderen van de gezondheid kunnen rouw oproepen

Rouw kan emotionele reacties (boosheid, of verdriet), lichamelijke reacties (buikpijn of hoofdpijn) of psychosociale reacties (depressie) oproepen

Proces van rouwverwerking

• De vijf fasen van Kübler-Ross
• Het 3A model

Fasen van rouw

5 Rouwfasen van Kübler-Roos

Ontkenning 'dit gebeurt niet bij mij.'

Woede: 'Waarom met mij?'

Onderhandelen: 'Ik beloof een betere persoon te worden als...'

Verdriet en depressie: 'Ik geef het op.'

Aanvaarding: 'Ik ga verder met mijn leven.'

Het 3A-model

1. Afweer: ontkennen van de werkelijkheid

2. Afscheid: De werkelijkheid dringt langzaam door, je beseft dat je afscheid moet nemen

3. Accomodatie: je geeft het verlies een plek

Rouwproces

Elk rouwproces loopt anders.

De fasen verlopen niet in een vaste volgorde, maar lopen door elkaar

Ze kunnen een kortere of langere periode in beslag nemen

Iemand kan ook in een eerdere fase terugvallen

Rouw herkennen

Emoties: somberheid, terugtrekken uit sociale situaties

Lichamelijke klachten: Uitputting, verminderde concentratie en spanningshoofdpijn

Gedrag: helemaal verliezen in het verdriet, een ander zoekt afleiding door bijv veel te werken, gokken of veel drinken

De rol van de hulpverlener

Accepteren van de emoties door de cliënt de ruimte te geven om emoties te tonen

Empathie , medeleven tonen

Tijd nemen om de cliënt zijn verhaal te laten doen

Eventueel de arts of een andere specialist inschakelen als de cliënt vragen heeft waarop jij het antwoord niet weet

Goed signaleren of iemand meer hulp nodig heeft (maatschappelijk werk, psycholoog)

Stervensbegeleiding

Het stervensproces is net als rouwverwerking ook te koppelen aan de fasen van Kübler-Ross

De dood is vaak een beladen onderwerp

Het spreken en nadenken stellen we vaak zo lang mogelijk uit

Het uitspreken van gevoelens is wel belangrijk voor de verwerking

Geef de cliënt de ruimte om over zijn  of toch over het sterven en alles wat daaromheen benoemen(angst) gevoelens te praten

Voor jou als hulpverlener kan het overlijden van iemand vaak een emotionele en ingrijpende gebeurtenis

Wat is rouwen?

1. Een reactie op het overlijden van een dierbare
2. Omgaan met verlies
3. Een emotionele en lichamelijke reactie
4. Het verwerken van verdriet na een verlies

Noem 4 voorbeelden van potentiële lichamelijke symptomen bij rouw en verlies

Noem 4 voorbeelden van psychische symptomen bij rouw en verlies

Een cliënt kan na een hersenberoerte niet meer tafeltennissen. Dit is een voorbeeld van een verlies op welk gebied:

1. financiën
2. Sociale relaties
3. Psychische gezondheid
4. Lichamelijke gezondheid

Als een cliënt veel gevoelens van verdriet, angst en onzekerheid heeft. In welke fase van rouw bevind hij zich?

1. Woede
2. Ontkenning
3. Aanvaarding
4. Depressie

Noem de 5 fases van rouw

Noem 3 voorbeelden wat je kan doen om een cliënt in zijn verlieservaring te begeleiden

Evaluatie 

Zijn de lesdoelen behaald?

Zijn er nog vragen?