5VWO Globalisering H4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 4 en 5

5VWO Globalisering

Leerdoelen

Je kan de opbouw van het wereldsysteem in economisch opzicht analyseren en plaatsen binnen de overkoepelende mondialiserings processen.

Je kan de onstaanswijze van het economische wereldsysteem omkaderen met behulp van de rol van hegemoniale staten.

Je kan de verschuiving van het economische zwaartepunt in de wereld voorafgaand aan de dekolonisatie plaatsen binnen het globalisatie proces. 

In welke volgorde waren onderstaande landen hegemoniale staten?

Engeland

Nederland

Verenigde Staten

Portugal/Spanje

Van afhankelijkheid via onafhankelijkheid naar wederzijdse afhankelijkheid

De wereld vanuit een systeemtheorie

Het wereldsysteem is een systeem dat bestaat uit verschillende elementen met elk onderlinge relaties.

Als je de wereld als systeem bekijkt dan vormen alle landen samen de bouwstenen of elementen daarvan

Samen met de economische, politieke en sociaal-culturele aspecten vormen de ruim 200 landen op aarde het wereldsysteem.

Dependency-theory

Periferie - centrum en semi-periferie landen

In welk deel van het wereldsysteem is er het vaakst sprake van fragmentarische modernisering?

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

Wat is neo-kolonialisme?

1. centrumlanden domineren zelfstandige landen
2. centrumlanden domineren kolonies
3. periferielanden worden steeds machtiger
4. periferielanden domineren centrumlanden

Welvaart

Welzijn

BNP/hoofd

Koploper

centrumlanden

Volgers

BRIC-landen

Achterblijvers

Levensverwachting

alfabetiseringsgraad

koopkracht

Dekolonisatie

Verschuiving van het economisch zwaartepunt (Global Shift)

Hegemoniele staten

Overheersende invloed van een staat over andere staten. De hegemoniale positie van de Verenigde Staten na de Tweede Wereldoorlog heeft de samenwerking van de West-Europese staten mogelijk gemaakt, waardoor oude rivaliteiten konden verdwijnen.

https://www.trouw.nl/buitenland/het-koude-oorlog-denken-is-weer-helemaal-terug-en-europa-kijkt-verdeeld-toe~b6bf0ae9/

Welke uitspraak past bij een exploitatiekolonie?

1. Uitbreiding van het woongebied van een moederland.
2. Levert grondstoffen aan het moederland.
3. Hierdoor kon europeanisering ontstaan.
4. De transport-mogelijkheden namen hierdoor toe.

Welke factoren zorgden voor een stevige positie van Engeland als hegemoniale staat?

Wat gebeurde na 1989?

Welk begrip past bij het proces van macht uitbreiden en veroveren van nieuwe gebieden?

1. dekolonisatie
2. tweede wereldoorlog
3. kolonisatie
4. imperialisme

Sleep de ruimtelijke gevolgen van globalisering naar de juiste plaats

Nieuwe afzetmarkten

Verplaatsen van de maakindustrie

MNO's zijn steeds weer op zoek naar de goedkoopste mogelijkheden.

MNO's doen alleen wat een ander niet kan.

Slow world en fast world

Uitschuiving

Klanten in opkomende landen

Doorschuiven

Core business

Verbrokkeling

Backwash en Spread

Backwash effecten: negatieve spiraal die ontstaat door globalisering, vaak in de periferie.

Spread effecten: positieve kanten van globalisering in landen in de periferie. 

Zoek een foto van een backwash effect van globalisering

Welke kritiek op de globalisering ken je?