3.2 De Franse Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat veranderde? - Sociaal, economisch, politiek-bestuurlijk, cultureel?

In 1790 werden in Frankijk alle adellijke titels afgeschaft. Een onbekende kunstenaar maakte naar aanleiding van die gebeurtenis deze symbolische prent. Boze boeren slaan uniformen, wapens en eretekenen van geestelijken en edelen kapot.

Wat veranderde? - Sociaal, economisch, politiek-bestuurlijk, cultureel?

In 1790 werden de adellijke titels afgeschaft: aanhangers van de revolutie wilden gelijkheid. Dit is een sociale verandering. ‘Sociaal’ heeft te maken met de verschillen tussen groepen mensen in macht of rijkdom. De adel kreeg hierdoor minder macht en verloor privileges.

Lodewijk XVI

• Eind 18de eeuw probleem -> schulden door oorlog.
• 1788 nieuwe belasting -> eerst goedkeuring Staten-Generaal
• Vergadering 3 standen 

Lodewijk XVI roept de Staten-Generaal bij elkaar (mei 1789)

Voor het eerst in 175 jaar

De derde stand roken hun kans: eindelijk mochten ze meepraten over het bestuur en konden ze de samenleving veranderen.

Een nieuwe volksvertegenwoordiging

• 1e en 2e stand wilden stemmen per stand: elke stand 1 stem​ 
• 3e stand wilden stemmen per hoofd: elk persoon had 1 stem.  Dat zou eerlijker zijn. ​
• De standen werden het niet eens en de 3e stand vertrekt -> ruzie

Assemblée Nationale -> in de kaatsbaan

Derde stand->  nieuwe volksvergadering: Nationale Vergadering -> ook vertegenwoordigers van de eerste en tweede stand

 

De arts/piliticus  Joseph-Ignace Guillotin stelde toen voor om naar de kaatsbaan te gaan.

• De koning zag geen andere mogelijkheid dan de Nationale Vergadering te erkennen. Die kreeg daardoor veel macht.
  
• Ondertussen -> overal in  Frankrijk boeren en burgers in opstand. 
• Zij wilden niet dat de koning de derde stand zijn macht weer zou afpakken.

Val van de Bastille

Op zoek naar wapens bestormden boze Parijzenaren op 14 juli 1789 de Bastille, een fort dat als gevangenis in gebruik was. (symbool absolutisme)

14 juli 1789 Bestorming van de Bastille (aanleiding).

Deze bloedige gebeurtenis wordt gezien als het begin van de Franse Revolutie, die er uiteindelijk toe zou leiden dat Frankrijk een republiek werd.

Deze revolutie heeft dus verschillende oorzaken:

1.  De grote ongelijkheid en onrechtvaardigheid van het ancien régime;

2. Het ontstaan van verlichte ideeën over de samenleving en het bestuur;

3. Het geldtekort van de Franse staat.

Aan de slag

•  Beantwoorden leerdoel in schrift/laptop

Klaar?

• P.O.
• Verder werken

Hoe heet de vergadering van de 3de stand?

1. Staten-Generaal
2. Nationale Vergadering
3. Internationale Vergadering
4. Assemblée nationale

Wanneer was de bestorming van de Bastille?

1. 1799
2. 1789
3. 1798
4. 1987

Waarom was het bijzonder dat Lodewijk XVI de Staten-Generaal bij elkaar riep?

1. Een absoluut vorst regeert alleen
2. Dit was al 175 jaar lang niet voorgekomen
3. A en B zijn allebei juist
4. A en B zijn allebei onjuist

Deze revolutie heeft dus verschillende oorzaken:

1.  De grote ongelijkheid en onrechtvaardigheid van het ancien régime;

2. Het ontstaan van verlichte ideeën over de samenleving en het bestuur;

3. Het geldtekort van de Franse staat.

(4 -> De aanleiding: bestorming van de Bastille)

Een nieuwe samenleving

1789-1792 verandert er  veel en snel in Frankrijk:

• Privileges eerste en tweede stand afgeschaft
• De Nationale Vergadering stelt de Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger op -> document over grondrechten

Grondrechten

• iedereen heeft recht op vrijheid van godsdienst
• iedereen heeft recht op vrijheid van meningsuiting
  
• iedereen is gelijk voor de wet

 De kreet ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’ vatte de idealen van de Franse Revolutie kort samen.

Nieuw bestuur minder snel:

• 1791 akkoord grondwet
• Scheiding van de machten 
• Einde absolute macht Lodewijk XVI 
• Rijke burgers stemrecht 

Een vergadering van vertegenwoordigers van het volk maakt de wetten (wetgevende macht).

 De koning en de regering voeren de wetten uit (uitvoerende macht).

Rechters geven straffen als burgers, koning of regering zich niet aan de wetten houden (rechtsprekende macht).

De Revolutie ontspoort

• Veel edelen vluchten naar het buitenland uit angst voor de revolutie.
• In 1791 probeert koning Lodewijk XVI te vluchten, maar wordt tegengehouden.

• In 1792 breekt oorlog uit tussen Frankrijk en Pruisen & Oostenrijk.
• Fransen vrezen een aanval om de revolutie terug te draaien.
• Lodewijk XVI wordt beschuldigd van landverraad, afgezet en in 1793 onthoofd.

2 Groepen in de Nationale Vergadering

Gematigden -> Groep mensen die niet al te veel veranderingen tegelijk wil doorvoeren of die de samenleving geleidelijk wil veranderen. 

Radicalen -> Groep mensen die snelle en grote veranderingen wil. 

Radicalen 

Leiding -> Maximilien de Robespierre 

• Wilden het gewone volk meer invloed geven. Het pakte echter anders uit, omdat de radicalen erg wantrouwig waren.
• Iedereen die tegen de Revolutie leek te zijn, werd onthoofd.
  
• Er vielen waarschijnlijk 40.000 slachtoffers.
  
• Uiteindelijk wordt Robbespierre in juli 1794 zelf ook onthoofd.
• 1793-1794 = de Terreur

De Terreur - Schrikbewind 

De periode in de Franse Revolutie (1793-1794) waarin een kleine groep radicalen alle macht had en deze behield door tegenstanders met geweld angst aan te jagen.

Aan de slag

• 3.2 B/C: Beantwoorden leerdoelen

Klaar?

• P.O.
• Verder werken

Groep mensen die niet al te veel veranderingen tegelijk wil doorvoeren of die de samenleving geleidelijk wil veranderen.

1. Radicalen
2. Verlichte denkers
3. Gematigden
4. de Terreur

Wanneer was de Terreur?

1. 1789
2. 2024-2025
3. 1799-1815
4. 1793-1794

Groep mensen die snelle en grote veranderingen wil.

1. Radicalen
2. Verlichte denkers
3. Gematigden
4. de Terreur

Een basisrecht van elke burger, bijvoorbeeld vrijheid van godsdienst en vrijheid van meningsuiting.

1. Grondwet
2. Grondrecht
3. Verklaring van de rechten van de mens en de burger
4. de Terreur