Herhaling H3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

PTO3 

• Wat moet ik leren?  

• Bronnen goed doornemen
• Kernbegrippen Quizlet leren
• LessonUp presentaties herhalen
• Oefenen met vragen - mino SO
• Samenvattingen doornemen

Hoofdstuk 3 

§1, §2, §3

Hoofdstuk 5

§1, §2, §3

Hoofdstuk 6

§1, §2

8

Kernbegrippen proefwerk 3

Hoofdstuk 3	Hoofdstuk 5	Hoofdstuk 6
1. subtropisch maximum 2. stuwingsregens 3. loefzijde 4. lijzijde 5. platentektoniek 6. convergentie 7. subductie 8. plooiingsgebergte 9. convectiestroom 10. explosieve uitbarsting 11. effusieve uitbarsting	12. kolonie 13. lingua franca 14. sociale ongelijkheid 15. groene druk 16. moesson 17. aanlandige wind 18. aflandige wind 19. speciaal economische zone 20. multinationale onderneming 21. duale economie 22. outsourcing	23. pleistoceen 24. holoceen 25. glaciale periode 26. stuwwal 27. gletsjer 28. transgressie

https://quizlet.com/_b38hih?x=1jqt&i=1fo1jg

Hoofdstuk 3: Chili

De klimaatfactoren 

Vijf factoren die invloed hebben op de temperatuur op aarde:

1. Breedteligging
2. Hoogteligging
3. Ligging ten opzichte van de zee
4. Ligging ten op zichte van gebergten
5. Wind- en zeestromen

§3.1: veel klimaten

• Door lange land veel
  verschillende klimaten
• De klimaten uit het hoofd kennen!

Klimaatgrafiek

Wat valt er op als je naar de temperatuur kijkt?

Tegenovergestelde seizoenen dan onze seizoenen.

§3.1: Droogte

Het noorden is extreem droog.

Drie oorzaken:

1. Het subtropisch maximum
2. Het Andesgebergte;

3. De zeestroming 

Woestijn heet Atacama

§3.1: Droogte

Reden 1: Subtropisch maximum (hogedrukgebied)

• Lucht daalt
• Dalende lucht wordt warmer en kan meer waterdamp bevatten
• Bewolking lost op en geen neerslag --> DROOG

§3.1: Droogte

Reden 2:  Humboldstroom

• Koude zeestroom
• Komt vanaf de zuidpool
• Lucht boven de zeestroom koelt af
• Water verdampt dan niet (koud) en zo vormen er geen wolken met neerslag

§3.1: Droogte

Reden 2:  Andesgebergte

• Wind komt van Argentinië
• De hoge Andes houdt de wind tegen
• Stuwingsregen ontstaan aan de oostzijde
• Chili ligt in de regenschaduw

§3.1: El Ninõ 

Om de twee tot zeven jaar:

Het verschijnsel dat het zeewater in het
midden en het oosten van de Grote Oceaan
extra sterk opwarmt.

Waarom leidt dit in Chili tot:
overstromingen, vernielde oogsten, aardverschuivingen en modderstromen?

§3.2 Platentektoniek

Waarom beweegt de aarde?

platentektoniek

De aardplaten bewegen door convectiestromen. 

Hoe beweegt de aarde?

Speciale vorm van convergentie = subductie

Wat gebeurd er in Chili?

1. aardbevingen
2. vulkanen
3. vorming van de Andes

3

§3.3 Vulkanisme

Explosieve uitbarsting

bijv. een stratovulkaan

Effusieve uitbarsting

bijv. een schildvulkaan

Soorten vulkanen in Chili

• Stratovulkanen (subductie)
• Hotspotvulkanen (bijzondere situatie)

Vulkanisme bij subductie

Subductie

Wat is het belangrijkste exportproduct van Chili?

Welke
plaatbeweging?

1. Convergent
2. Divergent
3. Transform

Chili ligt in de ... van het Andesgebergte

Als een gesteente bij de stolling langzaam afkoelt, ontstaat....

1. Graniet
2. Basalt
3. Magma
4. Lava

Schildvulkaan
of kegelvulkaan?

1. Schildvulkaan
2. Kegelvulkaan

Welke soort (groep) gesteente zijn basalt en graniet?

De Atacama-woestijn ligt in het .... van Chili

1. Noorden
2. Oosten
3. Westen
4. Zuiden

Basalt is ... dan graniet

1. Zwaarder
2. Lichter

Welke factor speelt maar een heel kleine rol bij het verklaren van de verschillen in temperatuur in Chili?

1. Aanvoer van koude of warmte door zeestromen
2. Breedteligging
3. Ligging ten opzichte van de zee
4. Ligging aan loefzijde of lijzijde van gebergten

Welke plaat duikt weg onder de andere plaat?

1. Continentale plaat
2. Oceanische plaat

Diepe kloof onder in de zee, ontstaan door subductie van een oceanische plaat.
Welk begrip past hierbij?

Tijdens El Niño is er sprake van ... neerslag aan de kust van Chili

1. Minder neerslag
2. Meer neerslag

De Humboldtstroom is een ... zeestroom

1. Koude
2. Warme

De Humboldtstroom komt vanuit de ...

1. Zuidpool
2. Noordpool

Wat voor soort gebergte is de Andes? Denk aan het ontstaan ervan...

Wat zag je?

Waardoor worden plaatbewegingen aangedreven? (Begrip)

Stratovulkaan

• ontstaat bij subductie
  
  
• explosief door combi basalt en graniet
  (taai/stroperig magma)
  
  
• magma verstopt in de kraterpijp

Vulkanisme bij hotspots

Hotspot

Hotspot vulkanisme

• Eilandengroep bij Chili, speciaal 
  soort vulkanisme: hotpotvulkanen
  
  
•  Vulkaan, maar niet aan de rand 

        van een plaatgrens

Quiz H3: Chili

Plaats diep in de aardkorst waar de aardbeving begint.
Welk begrip hoort hierbij?

1. Convectiestroom
2. Epicentrum
3. Hypocentrum
4. Naschok

Aan het werk

• Maak de mini SO's 
• Via LessonUp klas map PTO3 herhaling

Mini SO 3.1

R	2p	(1p) Welke klimaten komen voor in Chili? (1p) Waarom komen er verschillende klimaten voor in Chili?
T1	3p	(1p) Welk klimaat is zichtbaar in de bron? (1p) Waar in Chili komt dit klimaat voor? (1p) Verklaar waarom dit klimaat alleen daar in Chili voorkomt.
T2	3p	Gebruik de bron. Rondom de steenbokskeerkring in Chili komen de woestijnen voor. Geef hiervoor drie verklaringen.
I	2p	De gevolgen van een El Ninõ beperken zich niet alleen tot Chili. In zo’n periode regent het bijvoorbeeld ook meer aan de westkust van de Verenigde Staten é n zijn de winters daar dan ook zachter. Geef voor beide voorbeelden een mogelijke verklaring.

Houdt PTD aan

Mini SO 3.2

R	2p	(1p) Wat wordt er bedoeld met platentektoniek? (1p) Waarom bewegen de aardplaten?
T1	3p	Gebruik de bron. In de bron zijn drie verschillende plaatbewegingen zichtbaar, benoem deze.
T2	3p	Gebruik de bron. (1p) Welke twee aardplaten zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van aardbeving en bergen in Chili? (2p) Beschrijf hoe beide verschijnselen ontstaan.
I	2p	In het noorden van Chili komt een seismisch gat voor. (1p) Beschrijf wat dit is; (1p) Beschrijf wat hiervan de oorzaak is.

Houdt PTD aan

Mini SO 3.3

R	2p	Benoem drie verschillende soorten vulkanen;
T1	3p	Gebruik de bron. Leg in drie stappen uit waarom er in Chili actieve vulkanen voorkomen.
T2	3p	Gebruik de bron. Beschrijf wat je ziet en hoe dit is ontstaan.
I	2p	Gebruik de bron. (1p) Wat voor type uitbarsting is zichtbaar in de bron? (2p) Verklaar hoe zo'n uitbarsting het klimaat kan beïnvloeden.

Houdt PTD aan

Samenvatting 3.1

Samenvatting 3.2

Samenvatting 3.3