6.4 Renaissance in Florence HTK

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De sinaasappelbomen hangen vol, een teken van overvloed en welvaart

Deze dames zijn gekleed in doorzichtige sluiers en nemen sierlijke poses aan. 

De Romeinse liefdesgodin Venus. Boven haar zweeft haar zoontje, Cupido, klaar om zijn pijlen te richten op één van de drie dames. 

Hier wordt de Griekse mythe van Chloris (godin van de bloemenwereld) en Zephyr (de westenwind) afgebeeld.

La Primavera (de lente), een schilderij van de Italiaanse schilder Sandro Botticelli. Hij maakte het schilderij omstreeks 1478 ter ere van het huwelijk van Lorenzo di Pierfranscesco de Medici. Het schilderij kwam in de slaapkamer van de bruid en bruidegom te hangen. 

Maria knielt bij haar overleden zoon en omarmt hem voor de laatste keer. 

Johannes, één van de discipelen (vrienden en volgelingen) van Jezus

De bewening van Christus, een schilderij van Giotti di Bondone (ca. 1305). Bondone wordt gezien als een kunstenaar die een nieuw tijdperk in de (Middeleeuwse) kunst begon: hij werkt met perspectief en probeerde zo te schilderen dat het lijkt alsof het verhaal zich voor onze ogen afspeelde. Hij schilderde voornamelijk Bijbelse thema's. 

Op het schilderij zien we meerdere aureolen of stralenkransen. Zo'n aureool laat zien dat de persoon een heilige is. 

Welke verschillen vallen je op tussen de twee schilderijen? Noem er in ieder geval twee.

Op welke schilderij speelt het christendom een rol?

1. La primavera
2. De bewening van Christus

Op welk schilderij wordt de meeste aandacht besteed aan het juist weergeven van het menselijk lichaam?

1. La primavera
2. De bewening van Christus

Op welk schilderij komen figuren uit de Griekse en Romeinse mythologie voor?

1. La primavera
2. De bewening van Christus

Een nieuwe tijd

• Aan het einde van de 15e eeuw verandert de manier waarop mensen over het leven denken (mens- en wereldbeeld).
• We noemen deze nieuwe tijd de Renaissance 

Fl

In Italiaanse steden als Florence ontwikkelt zich een nieuwe, rijke elite die geld en tijd investeert in kunst, architectuur en wetenschap.

Kenmerken van de Renaissance

• De mens en het leven op aarde staat centraal
• Hernieuwde interesse in de Griekse en Romeinse cultuur (klassieke cultuur). 
• Ontwikkeling in kunst, architectuur, wetenschap, literatuur 

Middeleeuwen

Renaissance

Het leven op aarde is bedoeld om te zorgen dat je in de hemel komt

Leonardo da Vinci is een alleskunner: dichter, uitvinder, schilder

Studeren en jezelf ontwikkelen is belangrijk

God en de kerk zijn het allerbelangrijkst

Hoe kwam Florence tot bloei? 

• Noord-Italië bestaat uit stadsstaten die handelen op zee
• Bevolking Italië groeit snel in de 11de eeuw
• Oorzaken:
• - Ontginningen: meer landbouwgrond in gebruik
• - IJzeren ploeg + drieslagstelsel
• - Klimaatsverandering --> warmer
• Gevolgen: meer voedsel --> meer mensen  --> groei steden

Stad Florence

• Door locatie aan rivier en handelswegen is Florence een aantrekkelijke stad
• Boeren verlaten platteland en trekken naar Florence
• Gevolg: edelmannen hebben minder mensen om voor hen te werken
• Om toch aan inkomsten te komen verkopen zij stadsrechten aan de steden:
• Recht op bouwen muur, belasting heffen en rechtspraak
• Gevolg voor adel: meer geld, minder macht

Florence

• Ambachtslieden Florence specialiseren zich in wolbewerking
• Vanuit heel Europa komt wol naar Florence om bewerkt te worden
• Gevolg: groei rijkdom --> rijkste stad Italië
• Door enorme toename handel keert geld als ruilmiddel terug
• Handelaren en ambachtslieden gaan samenwerken in gilden
• Voordeel: bescherming kwaliteit producten en inkomsten

handelskapitalisme

• Teruggekeerde geldeconomie heeft veel voordelen, maar ook een nadeel:
• Iedere stad heeft eigen munt...
• Gevolg: specialisatie in geldwissel --> ontstaan banken
• Familie De' Medici wordt dankzij geldhandel rijkste en machtigste van Florence
• Late Middeleeuwen: ontstaan handelskapitalisme 

Wat betekent renaissance?

1. terug naar de oudheid
2. wedergeboorte van de klassieke oudheid
3. terug in de tijd
4. terug naar Italië

Waar begon de
Renaissance?

1. Italië
2. Duitsland
3. Nederland
4. België

In de renaissance kregen rijke burgers veel interesse in:

1. De tijd van jagers en boeren
2. De tijd van Grieken en Romeinen
3. De tijd van monniken en ridders
4. De tijd van steden en staten

Het leven op aarde is slechts een voorbereiding op het leven na de dood.

1. Middeleeuwen
2. Renaissance

Waar verdiende de familie Di Medici haar geld mee?

1. als kunstenaars
2. als politiek leiders van Florence
3. als handelaren in wol
4. als bankiers

Kunst werd rond 1200 vooral gemaakt in opdracht van

1. de Kerk
2. rijke burger

De Kerk gaf vooral opdracht tot het maken van

1. portretten
2. afbeeldingen van Jezus
3. landschappen

kunst in de middeleeuwen

In de middeleeuwen was de Kerk de grote opdrachtgever voor nieuwe kunstwerken. Denk aan kerkgebouwen, beelden van heiligen en schilderijen voor in de Kerk. Het onderwerp van deze kunstwerken is natuurlijk altijd religieus; bijbelverhalen, heiligen enzovoort. De kunstwerken moesten voor het gewone volk herkenbaar zijn. De gelovigen moesten kunnen zien wie en welk verhaal er was afgebeeld. Het was niet belangrijk om te weten wie de kunst had gemaakt, dus men zette er geen handtekening op .

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch (dus zoals in de werkelijkheid) 

• met veel details

• met perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen, maar ook Bijbelse verhalen
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Pantheon , Rome

Van oorsprong een Romeinse tempel met zuilen en een tympaan (=driehoek boven de zuilen)

Villa voor rijke Italianen, die er uit ziet als een Romeinse tempel

De ideale stad met klassieke gebouwen in perspectief getekend

noem drie kenmerken van Renaissance kunst

middeleeuwen

renaissance

de perfecte kunstenaars

De belangrijkste renaissance kunstenaars zoals Michelangelo en Da Vinci waren zogenaamde homo universalis.

Ideale mensen die al hun talenten ontwikkelden en dat waren er best veel...

0

noem zoveel mogelijk talenten waarover Da Vinci beschikte

0